Kunst en cultuur als fundament van onze beschaving

Kunst en cultuur zijn het fundament van onze beschaving. Kunst wordt gemaakt uit innerlijke noodzaak, uit urgentie. Kunst en cultuur zijn bovendien de aanjager voor individuele en maatschappelijke ontwikkeling. Iedereen zou daarom moeten kunnen genieten van een breed aanbod van kunst en cultuur, van opera tot urban en van festivals tot kamermuziek. Makers van kunst en cultuur verdienen een betere maatschappelijke positie en meer waardering. Zéker nu de coronacrisis de sector extra kwetsbaar heeft gemaakt. D66 staat voor een herwaardering van de kunst- en cultuursector waarbij de gehele sector wordt betrokken.

Het is het waard te investeren in kunst en cultuur

De Nederlandse kunst- en cultuursector is van hoog niveau. Nederlandse kunst, cultuur en erfgoed is wereldwijd bekend. Daarnaast zetten we ons in om de sector stabiel en toekomstbestendig te maken. Dit doen we door de wankele financiële basis van de sector te versterken.

  • We investeren in de kunst- en cultuursector. Rijkssubsidies worden verruimd voor alle organisaties. Ook lokale overheden krijgen voldoende geld voor hun cultuurbeleid.
  • In landelijke culturele fondsen komt meer ruimte voor individuele kunstenaars en kleine collectieven. Fondsen werken als aanjagers voor vernieuwende genres, experimenten en talentontwikkeling.
  • Het systeem van subsidies is te ingewikkeld. Samen met de sector willen we dit eenvoudiger maken en gebaseerd op vertrouwen. Hierbij kijken we ook naar de huidige eisen, zoals reisverplichtingen van instellingen, en verlenging van de subsidieperiode.
  • Met een overheidscampagne vergroten we de kennis over de culturele sector, het geefklimaat en fiscale maatregelen die de kunst en cultuursector stimuleren.
  • Er wordt een investeringsverplichting ingesteld voor de Nederlandse film en series, zodat de opbrengsten gebruikt kunnen worden om weer nieuwe content te kunnen maken. De verplichting geldt voor aanbieders die verdienen aan audiovisuele content (bioscopen, videodiensten die per afgenomen productie afrekenen) en exploitanten die gewoonlijk al in content investeren (omroepen, videodiensten op abonnementsbasis).
  • Moderne (pop- en urban)muziek wordt een eigen discipline in de Culturele Basisinfrastructuur. Op deze manier ontstaat een betere balans tussen klassieke en moderne muziekgenres.
  • Bij de bouw van een publieke instelling wordt 1% uitgegeven aan kunst.
  • We versterken Dutch Culture en culturele attachés op de Nederlandse ambassades. Zo promoten we Nederlandse kunst en cultuur in het buitenland.

Een sterke positie voor kunstenaars, culturele instellingen en ondernemers

De coronacrisis laat ook de kwetsbaarheid van de kunst- en cultuursector zien. De financiële situatie van de sector is broos en kunstenaars verdienen vaak maar weinig geld. Kunstenaars in de vrije sector zijn te weinig in beeld. Het ondernemerschap van gesubsidieerde culturele instellingen wordt te weinig gezien. Dat moet anders. Niet alleen investeren we meer, ook wil D66 met betere randvoorwaarden de sector financieel sterker maken. We willen eerlijkere beloning door te zorgen dat meer geld bij de makers zelf terechtkomt.

  • De positie van zelfstandigen wordt verbeterd. Zie het hoofdstuk “Voor een radicale verandering van werk en inkomen”.
  • Werken onder eerlijke omstandigheden en tegen een redelijke vergoeding moet normaal worden. We geven de Fair Practice Code meer prioriteit, bijvoorbeeld bij subsidieaanvragen. We maken hier ook extra financiële middelen voor vrij, zodat de implementatie niet ten koste gaat van het aanbod. Zo werken we ook aan professionalisering van de sector.
  • Voor alle culturele instellingen wordt het makkelijker om te lenen bij banken. De overheid kan hiervoor garant staan.
  • We behouden het lage btw-tarief voor kunst en cultuur.
  • We behouden de geefwet, als onderdeel van de giftenaftrek. Hiermee is het aantrekkelijk om kunst te doneren of sponsoren. We gaan de huidige bureaucratie die doneren moeilijk maakt tegen. Het stelsel van giftenaftrek zullen we waar mogelijk verbeteren, zodat donaties van burgers en bedrijven aftrekbaar blijven.
  • We willen dat de culturele (vrije) sector een formele relatie krijgt met het ministerie van Economische Zaken, naast de relatie met het ministerie van OC&W.

Kunst en cultuur voor iedereen

Kunst en cultuur zijn van en voor iedereen. D66 wil dat iedereen op een laagdrempelige manier met kunst en cultuur te maken kan krijgen. De praktijk laat zien dat dit nog niet voor iedereen geldt. Het Nederlands cultuurbeleid moet erop gericht zijn dat kunst en cultuur voor mensen uit alle lagen van de samenleving beschikbaar is. Cultuuronderwijs krijgt op elke school dezelfde prioriteit. Bovendien werken we toe naar een meer diverse sector.

  • Ieder kind krijgt op dezelfde manier cultuuronderwijs. Op de rijke schooldag is er veel ruimte voor ieder kind om kunst en cultuur te ervaren en zich hierin te ontwikkelen.
  • We helpen scholen bij het opzetten van kunst- en cultuuronderwijs. Kunstenaars en (kleinere) culturele instellingen kunnen hiervoor ingezet worden.
  • Kunst en cultuur is voor alle Nederlanders, met elke achtergrond. Overal, dus ook buiten de Randstad investeren we in de kunst- en cultuursector, net als lokale initiatieven om deelname aan cultuur te stimuleren.
  • We willen muziekscholen weer terug in onze samenleving. Wanneer ingebed in onze cultuur, in onze regio’s, steden of dorpen, zoals bijvoorbeeld sportscholen of bibliotheken dat zijn, is voor ieder kind of volwassene de drempel weer laag om zich te verrijken met het leren bespelen van een instrument.

De bibliotheek om de hoek

D66 wil dat iedere Nederlander toegang heeft tot de bibliotheek en internet. Een bibliotheek stimuleert geletterdheid, taalvaardigheid, leesvaardigheid en digitale vaardigheden van volwassenen en kinderen. De bibliotheek is een essentieel onderdeel van de ontwikkeling van kinderen. Voor mensen in kansarme wijken is de bibliotheek een broodnodige informatievoorziening en geeft de bibliotheek toegang tot internet. Het voortbestaan van bibliotheken staat op dit moment echter onder druk. Steeds meer bibliotheken verdwijnen. Daarom wil D66 zich inzetten voor voldoende aanbod van bibliotheken in elke gemeente.

  • In elke gemeente wil D66 kwalitatief hoogstaand bibliotheekaanbod. In de bibliotheekwet komt daarom de plicht voor elke gemeente om te zorgen voor een eigen openbare bibliotheekvoorziening.
  • De landelijke overheid helpt gemeenten een eigen openbare bibliotheekvoorziening te realiseren met extra budget als dat nodig is.

Behoud het Nederlands erfgoed, vernieuw het perspectief

Behoud van het Nederlands erfgoed lijkt vanzelfsprekend, maar dat is het niet. Ook ontstaat steeds meer digitaal erfgoed. Met (digitaal) erfgoed houden we het verleden levend. Het verhaal achter ons erfgoed helpt ons bij het begrijpen van onze geschiedenis en van elkaar. Wat D66 betreft zet de overheid zich actief in om erfgoed zoals monumenten, stadsgezichten en natuurterreinen te behouden en onderhouden. Ook digitaal. Tot slot wordt het verhaal achter het Nederlands erfgoed verteld, inclusief de zwarte bladzijdes zoals het koloniaal verleden. De culturele sector wordt, net als de afgelopen jaren, gestimuleerd om de gehele Nederlandse geschiedenis te onderzoeken, vertellen en tentoon te stellen.

  • D66 is voor de komst van een Slavernijmuseum of -instituut en stimuleert andere culturele instituten die zich richten op het zwarte erfgoed. Deze nieuwe instituten bieden ruimte om te leren van het verleden, het heden in kaart te brengen én na te denken over de toekomst. Ook bestaande (rijks)musea kunnen een bijdrage leveren.
  • Subsidieregelingen voor het behoud van erfgoed zijn versnipperd over verschillende bestuurslagen. Deze brengen we beter in overeenstemming. Zo worden ze beter gebruikt.
  • We houden erfgoed levend door het actief te gebruiken. Bij restauraties van monumenten komen meer financieringsmogelijkheden voor verduurzaming en toegankelijkheid.
  • We subsidiëren het behoud, de zichtbaarheid en het gebruik van digitaal erfgoed.
  • Er komt één online platform waar alle Nederlandse erfgoedlocaties makkelijk te vinden zijn. In deze “Openbare Schatkamer” vind je ook gedigitaliseerde vormen van kunst, zoals voorstellingen en e-books. Zo verbreden we onze collectie en is het Nederlandse erfgoed voor iedere Nederlander vanuit huis beschikbaar.

Auteursrecht is er voor auteurs en artiesten

Een eerlijk deel van de opbrengsten uit intellectueel eigendom moet terechtkomen bij de makers. Ook bij online publicaties. Het auteursrecht moet ervoor zorgen dat auteurs en artiesten ook meedelen in de opbrengsten van hun werk. Bovendien wordt in het auteursrecht geregeld dat beschermde werken toegankelijk blijven.

  • D66 is voorstander van aanscherping van het auteurscontractenrecht. De verruimde collectieve licentieovereenkomst wordt wettelijk vastgelegd.
  • We willen een hervorming van het Europese Auteursrecht online. Daarbij willen we collectief beheer voor online exploitatie.

Beeld: D66 is de kunst- en cultuurpartij van Nederland.