Partijdige kieswijzer: D66 en VVD

D66 is een groene partij. Want als we de klimaat- en natuurcrisis echt aanpakken, zorgt dat voor vrijheid en verdienvermogen. Wij maken wat groen en goed is, betaalbaar en makkelijk. En wat vervuilend is, zoals kolen, olie en gas, dat maken we moeilijker en duurder.

Waar D66 voorop loopt met klimaat en natuur, loopt VVD er op een grote afstand achteraan. Als het er echt op aankomt, durft de VVD geen harde eisen te stellen of moeilijke keuzes te maken. Dat blijkt ook uit de doorrekening van het Planbureau voor de Leefomgeving van het VVD-programma. Die laat zien dat het bij lange na niet zeker is of de VVD voldoet aan de Nederlandse klimaatwet om minimaal 55% CO2-reductie in 2030 te bereiken. Bij D66 is dat juist wel duidelijk en zeker, en wil ondernemers helpen om samen aan die groene economie te bouwen. Zo investeert D66 jaarlijks 1 miljard euro in innovatieve, duurzame bedrijven.

D66 wil fossiele subsidies op een verantwoorde manier afbouwen, terwijl de VVD alles liever bij het oude houdt.
Op natuur heeft de VVD een draai gemaakt: in plaats van natuur te beschermen en boeren perspectief te bieden, wil de VVD de rem op het stikstofbeleid zetten. Het land blijft zo langer op slot en boeren blijven langer in onzekerheid.

D66 wil dat iedereen de beste kansen heeft op een mooie toekomst. En we investeren in de kennis en innovatie van onze economie. Daarom investeert D66 het meeste van alle partijen structureel in onderwijs en wetenschap. De VVD bezuinigt netto ruim een miljard op onderwijs.

Nederlandse universiteiten zijn van wereldklasse. En dat moeten we zo houden. Daarom investeert D66 jaarlijks vijf miljard in onderzoek en innovatie. Op die manier stimuleren we excellente wetenschap en onze economie. De VVD bezuinigt juist miljarden op onderzoek en innovatie. Hiermee zetten ze het toekomstig verdienvermogen van Nederland op het spel.

Minister Robbert Dijkgraaf van D66 heeft de grootste investering in hoger onderwijs en wetenschap in tientallen jaren gedaan. Met de herinvoering van de basisbeurs krijgen studenten meer vrijheid om te focussen op hun studie. We zorgen ervoor dat studenten zich op allerlei manieren kunnen ontwikkelen en verminderen we de stijgende prestatiedruk. Dat doen we door het BSA te versoepelen, de verhoging van de uitwonendenbeurs permanent te maken en begeleiding te verbeteren. Ook zetten we de rente voor de leenstelselgeneratie op 0%. De VVD doet dit niet. De VVD investeert niet in het verhogen van de basisbeurs en heeft in het verkiezingsprogramma geen aandacht voor studentenwelzijn.

Bij D66 krijgt ieder kind de best mogelijke start. Dat doen we met de rijke schooldag. Sinds twee jaar krijgen 180.000 leerlingen naast het beste onderwijs ook sport, cultuur, muziek, natuur en huiswerkbegeleiding in hun schooldag. D66 wil dit uitbreiden zodat alle kinderen de beste kansen krijgen. We voegen daar gratis kinderopvang aan toe. De VVD wil geen gratis kinderopvang en geen rijke schooldag. Ook wil de VVD het gescheiden opgroeien en leren van kinderen met een ondersteuningsbehoefte behouden. Wij willen juist inclusief onderwijs, zodat iedereen samen opgroeit én ondersteuning krijgt.

D66 en VVD staan beiden voor een sterke economie met een goede positie voor bedrijven. D66 is ambitieuzer en wil dat Nederland internationaal voorop gaat lopen in duurzame innovaties. Hier investeren wij in. De VVD bezuinigt op het verdienvermogen van de toekomst en houdt zo de fossiele industrie in stand.

D66 staat voor eerlijk belasten. Grote multinationals die veel winst maken mogen best wat meer belasting betalen. Net als de allerhoogste vermogens. Dit geld investeert D66 in voorzieningen, zoals zorg, onderwijs en veiligheid. De VVD wil vooral lage lasten voor bedrijven en vermogens. Dit leidt tot ongelijke kansen.

De VVD zegt net als D66 dat bestaanszekerheid van lage- en middeninkomens beter moet. D66 kiest concreet. Door verhoging van het minimumloon en door lagere belasting op arbeid. En door de toeslagen af te schaffen en om te zetten in een basisbedrag laten we werken écht loont. De VVD kiest niet en laat niet zien wat zij doet om de bestaanszekerheid te verbeteren.

D66 en de VVD zijn allebei voor een goede balans op de arbeidsmarkt. Meer flexibiliteit voor werkgevers, met voldoende bescherming voor werknemers. Hierbij weegt de VVD het belang van de werkgever soms net wat zwaarder dan D66 verstandig vindt. Economische groei is zeker belangrijk, maar uitbuiting van kwetsbare werkers moet echt voorkomen worden.

De crisis op de woningmarkt heeft maar één antwoord: bouwen. D66 wil dat we dat sociaal en duurzaam doen. Zodat iedereen een betaalbare woning kan vinden. In de steden willen wij eerst de hoogte in en binnen de bebouwde kom nieuwe huizen bouwen, de VVD kiest ervoor om ook te bouwen in het groen. Dat vinden wij onverstandig. D66 wil fors investeren in de bouw van studentenwoningen. Ook wil D66, anders dan de VVD, middeninkomens beschermen tegen exorbitante huren door de huurprijs te maximaliseren. Daarnaast wil D66 huiseigenaren ontzorgen bij verduurzaming van de woning door gebouwgebonden financiering van verduurzaming mogelijk te maken. De VVD kiest daar niet voor.

D66 en VVD gaan beide voor kwalitatief goede zorg. Daarvoor moeten we samenwerking in de zorg stimuleren en gebruik maken van nieuwe technologie. Waar we in verschillen met de VVD is de verantwoordelijkheid die grote bedrijven volgens ons hebben bij het creëren van een gezonde leefomgeving. D66 wil strengere normen voor bedrijven, zodat we de lucht in Nederland schoner maken. We helpen bedrijven hun processen te verduurzamen. De VVD kiest daar niet voor en blijft de vervuilende industrie sponsoren met fossiele subsidies.

In tegenstelling tot de VVD willen wij de salarissen in de zorg verhogen. Tegelijkertijd moet het voor zorgpersoneel aantrekkelijk zijn om in loondienst te gaan. Dat geldt ook voor medisch-specialisten, want dit bevordert samenwerking en goed bestuur. De VVD houdt dit vooralsnog tegen. Ook is D66 de enige partij die investeert in de wijkverpleging, terwijl de VVD bezuinigt in de jeugdzorg.

D66 trekt met de VVD op als het gaat om medische ethiek. Bijvoorbeeld met voorstellen die het toestaan om embryo’s te kweken voor onderzoek, het afschaffen van de vijf dagen verplichte bedenktijd en het beschikbaar maken van de abortuspil bij de huisarts. D66 en VVD verschillen wel als het gaat om de rol die het OM speelt bij medisch-ethische kwesties. Zo ziet D66 abortus enkel als medische zorg en vindt dat abortus geen plaats heeft in het Wetboek van Strafrecht. De VVD laat dit in het midden.

D66 wil graag vooruit met de Europese samenwerking. Wij willen dat Nederland zo veel mogelijk voorop loopt in Europa, zodat we gezamenlijk ons continent kunnen beschermen, handel kunnen stimuleren en klimaatmaatregelen zo veel mogelijk EU-breed doen. De VVD vindt ook dat de EU meer moet leveren, maar wil daarvoor het niet makkelijker maken voor de EU om besluiten te nemen. Zo blijven we afhankelijk van landen als Hongarije die met hun veto de hele EU kunnen gijzelen. Zo kan de EU minder goed een vuist vormen tegen China en Rusland. D66 wil een slagvaardig en sterke EU.

Zonder veiligheid geen vrijheid, daar zijn D66 en de VVD het over eens. Daarom hebben we de afgelopen jaren samen geïnvesteerd in meer blauw op straat. D66 heeft daarnaast maatregelen genomen om de werklast bij de politie te verlichten, zodat wijkagenten ook daadwerkelijk weer de wijk in kunnen. De VVD steunde deze voorstellen. D66 wil dat agenten hun werk veilig kunnen doen. Daarom zijn we voorstander van het vuurwerkverbod, zoals gevraagd door de politie en andere hulpverleners. De VVD heeft die oproep helaas naast zich neer gelegd.

Daarnaast pleit de VVD vaak voor een aanpak van criminaliteit die Nederland in de praktijk juist onveiliger maakt. Zo wil de VVD de rechter vaker verplichten een korte gevangenisstraf op te leggen, in plaats van een taakstraf. Door korte gevangenisstraffen raken mensen vaak hun baan en woning kwijt waardoor zij terug de criminaliteit in gaan. Dat kost de samenleving geld en maakt Nederland onveiliger. D66 wil het straffen aan rechters overlaten.

D66 en VVD zijn allebei liberale partijen, toch geven we daar anders invulling aan. D66 progressief, de VVD is conservatief. Wij staan voor de keuzevrijheid van elk individu, om je leven in te richten zoals je wil, om te geloven wat je wil en om te houden van wie je wil. Met extreemrechtse partijen als Forum voor Democratie en de PVV, die daar lijnrecht tegenover staan en hele bevolkingsgroepen uitsluiten, zal D66 nooit een kabinet in gaan. De VVD koos lang voor datzelfde principe, maar recent heeft partijleider Yesilgöz de deur naar samenwerking met de PVV helaas weer opengezet. De VVD kiest hierbij duidelijk voor een conservatieve koers.

Vrij zijn is voor ons ook zelf kunnen beslissen over je levenseinde. Ook als het om euthanasie gaat, hebben we vaak dezelfde ideeën. D66 en VVD verschillen van mening als het gaat om het drugsbeleid. D66 vindt het krom dat de verkoop van wiet al decennialang legaal is, maar de productie niet. Dat beleid speelt criminelen in de hand. Door wietteelt van de kas tot de shop te reguleren, stoppen we met het subsidiëren van criminelen en verhogen we de belastinginkomsten.

De VVD wil vooral ‘the war on drugs’ voortzetten en heeft een afwachtende houding ten opzichte van het reguleren van de coffeeshopketen.
D66 staat pal voor gendergelijkheid en de rechten van LHBTI+-personen. Iedereen moet zichtbaar zichzelf kunnen zijn. De VVD kiest hier steeds vaker voor een conservatieve houding. Zo zijn ze tegen wetgeving om de loonkloof tussen mannen en vrouwen te dichten. Ook hebben ze hun steun ingetrokken voor de wet die de rechten van transgenderpersonen moet verstevigen. D66 kiest hier een progressieve koers.