We gaan een miljoen nieuwe huizen bouwen
We willen zo snel mogelijk een miljoen betaalbare en energiezuinige huizen bouwen. Door de aanleg van groen en snel openbaar vervoer zijn we vrijer om te wonen waar we willen.
Strijden voor een beter klimaat
Iedereen krijgt te maken met klimaatverandering, ook wij in Nederland. Nu al overstromen onze kelders op het ene moment, terwijl er het volgende moment extreme droogte is. Het regent weerrecords. Wetenschappers waarschuwen steeds luider: we moeten ernaar streven dat de aarde niet meer dan anderhalve graad opwarmt. Dat hebben we ook afgesproken in het Klimaatakkoord van Parijs. D66 heeft gestreden voor een nationaal klimaatakkoord. Daarmee leveren we onze bijdrage aan een wereldwijde uitdaging. Maar alleen komen we er niet. We werken samen met andere Europese landen in de Green Deal aan een groen herstel na de coronacrisis. We pakken als handelsland de kansen om klimaatverandering aan te pakken en tegelijk banen te creëren in een groene economie.
Steeds meer mensen en bedrijven gaan bewust om met hun klimaatimpact. Er ligt een taak voor de overheid om de leiding te nemen en te helpen, zodat iedereen mee moet en ook kán doen. Zoals we in het verleden ook hebben gedaan met de bouw van dijken, spoorwegen en windmolens. Door heldere doelen te stellen. Door een deel van de risico’s te dragen van energieopwekking en infrastructuur aan te leggen. Door de groene keuze voor iedereen de logische keuze te maken: makkelijk en goedkoop. En door inwoners mee te laten praten, beslissen en profiteren.
Ambitieuze klimaatdoelen: 60% CO2-reductie in 2030
Met hulp van D66 heeft Nederland als één van de eerste landen ter wereld een klimaatakkoord bereikt. Daarmee hebben we een grote stap gezet naar een klimaatneutraal Nederland in 2050. We werken door om deze plannen uit te voeren. De coronacrisis is geen excuus om het klimaat te verwaarlozen; D66 staat voor duurzaam herstel.
Klimaatverandering is een mondiaal probleem dat we samen moeten aanpakken. De opgetelde klimaatplannen leiden nu tot 3,2 graden opwarming, terwijl we in het Klimaatakkoord van Parijs hebben afgesproken om onder de anderhalve graad te blijven. Er moet dus echt een schep bovenop.
- We hebben met de Europese Green Deal ruimte voor aanvullend klimaatbeleid, op basis van internationale afspraken. Wij willen dat in Nederland en de hele EU de CO2-uitstoot in 2030 met tenminste 60 procent is verminderd ten opzichte van 1990. Verder willen we ook een Europees doel voor 2040: 75 procent CO2-reductie.
- Elke politieke beslissing over de fysieke leefomgeving, of het nu gaat om woningbouw, mobiliteit, landbouw of industrie, moet worden getoetst aan de doelstelling om in 2050 klimaatneutraal en circulair te zijn. Daarom zetten we groene aanbestedingsprocedures bij de overheid door.
- De overheid moet voor al haar bestedingen nagaan wat de impact op het klimaat en milieu is en actie ondernemen om die impact te verlagen.
- Een Klimaatautoriteit draagt bij aan een langetermijnvisie voor het opgestelde klimaatbeleid en de klimaatverdragen. Deze autoriteit onderzoekt patronen binnen de overheid die klimaatdoelstellingen, die door de overheid zijn opgesteld, tegenspreken of dwarsbomen. De Klimaatautoriteit moet toezien op de uitvoering van de klimaatmaatregelen. Hiermee worden de checks en balances op het gebied van klimaatbeleid verbeterd.
In deze video meer over de plannen van D66 voor Nederland.
Groene keuzes gaan lonen
Om de gezamenlijke doelen te halen, moet vervuiling een realistische prijs krijgen. D66 kiest voor een verschuiving van belasting op arbeid naar belasting op vervuiling. Zo gaat de groene keuze lonen en wordt werken aantrekkelijker. D66 wil dat Nederland een voortrekkersrol neemt in Europa om vervuiling te beprijzen. We introduceren daarom als eerste land ter wereld een CO2-heffing voor de industrie. Als er Europese afspraken over ambitieuze heffingen worden gemaakt, kunnen die nationale belastingen vervangen.
- We scherpen de nationale CO2-heffing stapsgewijs, volgend aan de verhoogde klimaatdoelstelling aan tot minimaal 150 euro per ton CO2 in 2030 en we voeren een generieke heffing in voor de industrie van minimaal 10 euro per ton CO2 die jaarlijks oploopt. Verder zal ook de uitstoot van andere luchtvervuiling belast worden. Met de opbrengst verlagen we de belasting op werk en financieren we CO2-reducerende technieken in de industrie. We willen weglek naar het buitenland voorkomen en ondersteunen het bedrijfsleven bij het investeren in technieken om uitstoot te verminderen.
- We bouwen vrijstellingen en uitzonderingen op de water- en energiebelasting af, net als subsidies op fossiele projecten. We bouwen ongelijkheid tussen groot- en kleinverbruikers van energiebelasting af. De belasting op aardgas gaat verder omhoog ten opzichte van elektriciteit, zodat de energiebelasting meer in lijn komt met de veroorzaakte klimaat- en milieuschade.
- In Brussel zetten we in op het versneld en volledig afschaffen van gratis emissierechten. Meer sectoren gaan onder het emissiehandelssysteem vallen, waaronder de landbouw. Ook zetten we in op een ambitieuze Europese CO2-heffing die op termijn de nationale CO2-heffing zal vervangen. De boetes op overschrijding van uitstootrechten moeten omhoog.
- D66 gelooft dat de toekomst van het duurzaamheidsbeleid werkelijk mondiaal is. We willen daarom onderzoeken of het huidige Europese emissie-handelssysteem verbonden kan worden met soortgelijke cap-and-trade systemen buiten de EU zoals in de staat Californië.
- We steunen de invoering van een CO2-tarief aan de Europese grens, zodat bedrijven van buiten de EU op dezelfde klimaatvoorwaarden concurreren op de Europese markt.
- Consumenten gaan de ware prijs betalen voor hun voedsel via een duurzaamheidsheffing op vlees.*
- Zo worden de werkelijke kosten voor het milieu, de natuur en de luchtkwaliteit meegerekend in de prijs. Met de opbrengsten stimuleren we de omslag naar kringlooplandbouw en een gezond voedingspatroon door stimulering van schoolfruit en gezonde schoollunches.
- D66 staat voor klimaatrechtvaardigheid. D66 wil een rechtvaardige en eerlijke omslag. Het mag niet zo zijn dat de rekening van verduurzaming onevenredig bij de armste mensen komt te liggen, of dat zij blijven zitten met de laatste fossiele problemen.
* Dit is een vleesbelasting of vleestaks en zorgt voor een eerlijkere prijs voor de vervuiling door de productie van vlees.
De industrie wordt groen
We helpen de industrie om sneller te verduurzamen. Dit doen we door partijen bij elkaar te brengen en zeker te stellen dat tijdig voldoende duurzame energie wordt opgewekt, getransporteerd en gebruikt. De overheid zal een deel van risico’s moeten dragen van investeringen in energieopwekking en opslag. We steunen bedrijven bij groene investeringen.
- We stimuleren pionierende projecten, zoals voor het produceren van groene waterstof en de elektrificatie van industriële processen.
- We investeren in technieken die de CO2-uitstoot op korte termijn verlagen, zoals afvang en opslag van CO2, bijvoorbeeld bij de productie van blauwe waterstof.
- We investeren in opschalen van elektrificatie en hybride systemen in de industrie voor grootschalige productie van hoge temperatuur warmte en opwaarderen van restwarmte.
- We passen wetten en regels aan die partijen hinderen in het tijdig investeren voor de energietransitie.
- De industrie moet samenwerken om de omslag te maken naar elektriciteit, afvang van CO2, en de inzet van beiden voor de productie van basischemicaliën zoals waterstof, methanol en mierenzuur. Subsidies voor energiebesparende innovaties moeten ook voor consortia van samenwerkende bedrijven beschikbaar worden. Hier liggen kansen voor de grote industriegebieden in Zeeland, Chemelot in Limburg, Eemshaven-Delfzijl-Emmen, Rotterdam-Moerdijk en het Noordzeekanaalgebied in Noord-Holland, maar ook voor kleinere clusters.
- Bedrijven moeten in hun jaarverslag volgens een standaard inzicht geven in hun klimaatimpact. Banken moeten hogere buffers aanhouden voor leningen aan en investeringen in niet-duurzame bedrijven.
Iedereen moet mee kunnen doen
De klimaatopgave is de grootste maatschappelijke uitdaging van onze tijd. Daarom verdient het alle aandacht in de Tweede Kamer, het hart van de politiek. Na het sluiten van het klimaatakkoord zijn nu burgers en volksvertegenwoordigers aan de beurt om te debatteren over de keuzes rond verduurzamen. We willen een eerlijke en rechtvaardige omslag, waarbij iedereen mee kan komen. Bij de omslag staat meedenken, meepraten en meeprofiteren voor D66 centraal.
- Jongeren leven in de wereld die wij achterlaten. We voeren een ‘generatietoets’ in om de stem van volgende generaties actief te betrekken in het klimaatdebat.
- We vragen een burgerforum om mee te denken over keuzes in de klimaattransitie.
- We leunen minder op staatscommissies en de polder. Nieuwe akkoorden voor het klimaat, milieu en biodiversiteit worden in de Tweede Kamer en het Europees Parlement bereikt.
Investeer in de groene banen van de toekomst
De energietransitie zal leiden tot een verlies aan fossiele banen, maar brengt een enorm potentieel aan nieuwe groene banen met zich mee. Denk aan technici als monteurs, installateurs, bouwkundigen en elektriciens. D66 wil dat iedereen mee kan doen. Door middel van om- en bijscholing worden werknemers uit de fossiele industrie kansen geboden in de schone maakindustrie van de toekomst. Goed opgeleide vakmensen zijn cruciaal voor een geslaagde energietransitie.
- D66 wil dat mbo’s, hogescholen en universiteiten kunnen meepraten en meedenken met de lokale, nationale en Europese klimaatplannen. In het onderwijs worden de vakmensen van de toekomst opgeleid.
- Werkgevers worden gestimuleerd om bij- en omscholing aan te bieden aan hun werknemers.
- Bij sluiting en afschaling van fossiele industrieën denken de overheden samen met de sociale partners mee over een sociaal plan om werknemers naar een nieuwe baan te begeleiden.
Een schone en veilige leefomgeving
Een schone omgeving is onmisbaar voor onze gezondheid en welvaart. Grenzen aan de uitstoot zijn nodig als we voor alle Nederlanders frisse lucht, schoon water, schone grond en een rustige nacht zonder lawaai willen. Medicijnresten moeten afgevangen worden. We willen milieuschade voorkomen, in plaats van achteraf oplossen. Het toepassen van giftige stoffen die niet afbreken in de natuur moet zoveel mogelijk voorkomen worden.
- We zetten in op een Schoon Water Akkoord en Geluidshinder Akkoord met provincies en gemeenten. Net als met het Schone Lucht Akkoord wil D66 de gezondheidsschade en vervuiling halveren per 2030.
- D66 wil dat Nederland inzet op een Europees verbod op toepassen van onafbreekbare stoffen zoals PFAS. Ook moet er een Europese bodemrichtlijn voor gevaarlijke stoffen komen.
- Risicovolle en afvalverwerkende bedrijven moeten zelf maatregelen nemen tegen milieuschade bij faillissement.
- D66 staat voor stevige en onafhankelijke milieu-inspecties. De onafhankelijkheid van de milieu- inspecties (Omgevingsdiensten) wordt wettelijk vastgelegd en handhaving versterkt. Het KNMI en het RIVM zijn belangrijke adviseurs over onze leefomgeving en krijgen daarom als zelfstandig bestuursorganen (ZBO) een onafhankelijkere positie. De commissie voor de milieueffectrapportage wordt versterkt en hun advies wordt voor meer projecten verplicht.
- We zetten in op kringlooplandbouw.
D66 pakt de klimaatcrisis aan. Zo stevig dat we eraan gaan verdienen.
