Gezondheid is meer dan goede zorg
We willen breed investeren in gezondheid: van maatregelen voor een schonere lucht tot gelijke kansen op fatsoenlijk betaald werk en een goede opleiding.
Gezondheid is meer dan goede zorg
Je gezondheid heeft grote invloed op je kansen in het leven. Maar steeds meer Nederlanders kampen met een chronische ziekte. Vaak heeft die te maken met hun omgeving of leefstijl, zoals bij diabetes, de chronische longziekte COPD, obesitas en hartfalen. Slechte luchtkwaliteit en een sociaal-economische achterstand hebben daar grote invloed op. Ook roken, alcoholgebruik, te weinig beweging en ongezonde voeding spelen een rol. Met medicatie kunnen we de symptomen van deze ziekten aanpakken, maar is dat het slimste om te doen? Het is beter om de ziektes te voorkomen en ze waar mogelijk te behandelen met leefstijlverandering. Dat is wetenschappelijk bewezen.
De grote verschillen in (gezonde) levensjaren tussen Nederlanders per opleidingsniveau en inkomen zijn schokkend. Van gelijke kansen is geen sprake. Daarom wil D66 breed investeren in gezondheid: van maatregelen voor een schonere lucht tot gelijke kansen op fatsoenlijk betaald werk en een goede opleiding. Ook willen we een gezonde leefstijl laagdrempelig maken, met zoveel mogelijk oog voor ieders individuele vrijheid. We richten ons daarom in de eerste plaats op een gezonde start voor ieder kind.
De eerste 1.000 dagen
Goede gezondheid begint al ver voor de geboorte. Uit onderzoek blijkt dat de eerste 1000 dagen vanaf de zwangerschap bepalend zijn voor de gezondheid en het welzijn van iemand op latere leeftijd, zowel psychisch als fysiek.
- Geboorte- en kraamzorg moet voor iedereen van hoge kwaliteit zijn. Aankomende moeders bepalen zelf waar zij bevallen. Als om medische redenen of afstand gekozen wordt voor het ziekenhuis, staat hier geen eigen bijdrage tegenover. Een ziekenhuisbevalling zonder indicatie moet voor iedereen betaalbaar zijn.
- Preconceptiezorg moet laagdrempeliger worden. Dit is in het belang van (toekomstige) ouders en nieuwgeborenen.
- De verloskundige- en jeugdgezondheidszorg zijn de aangewezen partijen om problemen te signaleren bij kwetsbare gezinnen. Betere vroegtijdige ondersteuning en hulp in kwetsbare gezinssituaties tijdens de eerste 1000 dagen vergroten de kansen van ouders en kinderen.
- We stimuleren een gezonde leefstijl onder (aankomende) ouders en gezonde baby- en kinderproducten.
Vrij om te kiezen voor een gezonde leefstijl
De beste kans op een gezond leven bestaat uit goed eten, voldoende bewegen, niet roken en geen alcohol. Dat is de basis. Maar op dit moment is onze samenleving zo ingericht, dat ongezonde keuzes vaak aantrekkelijk zijn. Daar ligt de basis voor veel chronische ziekten. Nog altijd stoppen fabrikanten te veel suiker in hun producten en nog altijd zijn gezonde keuzes moeilijker voorhanden of duurder dan ongezonde alternatieven. D66 wil dat mensen zelf kunnen kiezen hoe ze leven. Tegelijkertijd willen wij de gezonde keuze de gemakkelijke keuze maken. Daarom gaan we door met het preventie-akkoord, pakken wij fabrikanten aan die hun producten bewust ongezond of verslavend maken en verlagen we de drempels om gezonder te leven.
- We verhogen de belasting op suikerhoudende dranken naar Brits voorbeeld en onderzoeken een algemene suikerbelasting. Het effect is dat fabrikanten frisdrank met minder suiker maken.
- We zetten in op onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek naar de relatie tussen bodemkwaliteit, voedingswaarde en gezondheid.
- We stimuleren een voedselomgeving die het makkelijk en aantrekkelijk maakt om gezonde en duurzame voeding te kopen.
- We maken afspraken met producenten over de maximale hoeveelheid zout, suiker en vet in producten. Als deze afspraken onvoldoende resultaat hebben, leggen we hier verplichtingen op.
- We steunen de accijnsverhoging op tabak. Voor de verkoop van tabak en rookwaren wordt een vergunning verplicht. Deze vergunning kan alleen worden verleend aan tabaksspeciaalzaken. Daarmee willen we werken aan een rookvrije generatie.
- Voor e-sigaretten gaan dezelfde regels gelden als voor gewone sigaretten en we voeren een verbruiksbelasting in op e-sigaretten.
- In Nederland overlijden jaarlijks 2.000 à 3.000 mensen door meeroken. Om gezondheidsschade door meeroken tegen te gaan, kunnen rookverboden worden ingesteld in de openbare ruimte, waaronder ook bij sportparken, speelplekken, stadions en rond de ingang van ziekenhuizen en verpleeghuizen.
Samenwerken aan betere gezondheid
Voor een bredere blik op gezondheid moeten financiering en samenwerking ook anders. Er bestaan nu weinig prikkels om in preventie te investeren, omdat degene die de investering moet doen nu niet profiteert van minder zorg. Door de financiering te verbeteren, kunnen we sociale en medische problemen vroeger signaleren en in samenhang aanpakken. Een lager inkomen mag bovendien geen belemmering zijn voor een gezonde leefstijl.
- Om de volksgezondheid beter te borgen en gezondheidsverschillen slagvaardig aan te pakken, moet het stelsel van publieke gezondheidszorg worden versterkt. We onderzoeken hoe het stelsel van publieke gezondheidszorg fors verstevigd kan worden door ruimere financiering en een robuustere organisatie om de uitdagingen van de volksgezondheid de komende jaren beter aan te kunnen.
- De wettelijke taak van gemeenten om te werken aan de gezondheid van hun inwoners wordt versterkt. Gemeenten kunnen samen met GGD, zorgverzekeraars en welzijnsorganisaties sociale en medische problemen in samenhang aanpakken.
- D66 wil werken aan gezondheid door te investeren in het schimmelvrij maken van te vochtige huizen – dit zorgt nu voor veel gezondheidsklachten – , door belastingen te heffen en subsidies te verstrekken voor betere luchtkwaliteit, door te zorgen voor goed openbaar vervoer en door steden voetganger- en fietsvriendelijk te maken.
- Medische preventie wordt volledig vergoed vanuit het Zorgverzekeringsfonds. Dit kan grote gezondheidswinst opleveren bij bijvoorbeeld mensen met diabetes type II. Voor verzekeraars worden de kosten voor gecombineerde leefstijlinterventies achteraf vergoed, zodat zij zich niet geremd voelen te investeren.
- Ook bij behandeling en herstel van ziekten zetten we in op gezondheid in brede zin. Bijvoorbeeld in de kankerzorg. In 2020 leven 800.000 mensen met en na kanker. Zij verdienen vanaf het begin van de behandeling ook hulp bij zaken zoals algemeen welzijn, werk en inkomen.
- Het hiv-preventiemiddel PrEP wordt sinds enkele jaren vergoed voor mannen met een hoog risico op een hiv-besmetting. Wij willen dat dit zo blijft en dat het voor risicogroepen eenvoudiger wordt dit middel bij de GGD te verkrijgen. Daarnaast zet D66 zich in voor de maatschappelijke acceptatie van personen met hiv.
