Kajsa Ollongren: “Meer en slimmer samenwerken”

Kajsa Ollongren - Beeld: Ministerie van Defensie

Op 1 juni presenteerde minister Kajsa Ollongren de Defensienota, een draaiboek voor het versterken van de Nederlandse krijgsmacht. Ze komt niet met lege handen:
er gaat structureel 5 miljard euro extra naar Defensie. De grootste investering in de krijgsmacht sinds het einde van de Koude Oorlog. En dat is hard nodig. Want de oorlog
in Oekraïne laat zien dat vrede, veiligheid en vrijheid niet vanzelfsprekend zijn. Democraat sprak met onze minister van Defensie in oorlogstijd.

Hoe kijk je terug op je eerste maanden als minister van Defensie?

“Natuurlijk is de Russische inval in Oekraïne op 24 februari bepalend geweest. In de eerste plaats voor de Oekraïense bevolking. Maar ook voor de toekomst van onze veiligheid in Europa. Toen ik die nacht door een van de generaals werd gebeld, wist ik dat het uitgebreide inwerkprogramma de prullenbak in kon. Aan de slag. Om in de woorden van Hans van Mierlo [red., de eerste D66-minister van Defensie] te mogen spreken: ‘ik ben eraan begonnen met het gevoel van met de ogen dicht van de hoge’.”

Tevreden over de plannen in de Defensienota?

“Graag kijk ik naar concrete resultaten. Er ligt een ambitieus plan om onze krijgsmacht te versterken, om meer en slimmer samen te werken met onze Europese partners. We moeten de basis op orde brengen, innoveren en moderniseren. Goed werkgeverschap is topprioriteit. Dat begint bij een passend uniform, goede schoenen, goed kunnen oefenen en een veilige werkomgeving. Dat wat rolt, rijdt, vliegt en vaart is ook mooi, maar komt daarna.”

Waarom is die Europese samenwerking zo belangrijk?

“Samenwerking zit in het DNA van de krijgsmacht. Het verbreden en verdiepen van de samenwerking met onze partners en bondgenoten is heel belangrijk, juist nu. Net als Nederland verhogen ook andere Europese landen hun defensie-uitgaven. Zo investeert bijvoorbeeld Duitsland fors in de krijgsmacht. Dit is dus het moment om meer en slimmer samen te werken. Zodat meer budget zich ook vertaalt in een sterkere krijgsmacht en een veiliger Europa. Denk aan de gezamenlijke ontwikkeling en aanschaf van materieel. Zo kunnen we het werk van onze militairen veiliger en makkelijker maken. Via de EU kunnen we standaardisatie stimuleren. Nederland zal daar komende periode een voortrekkersrol in vervullen.”

Wat is het effect van de oorlog in Oekraïne op de totstandkoming van de Defensienota?

“Het besef dat Nederland en Europa sterker moeten worden om onze vrijheid, veiligheid en welvaart te kunnen beschermen. Nu en in de toekomst. In het coalitieakkoord was al 3 miljard extra voor Defensie uitgetrokken, aangemoedigd door motie Sjoerdsma is hier in de Voorjaarsbesluitvorming nog eens 2 miljard bijgekomen. Een stijging van 40%. Er ligt dan ook een ambitieus plan om te bouwen aan de krijgsmacht die we over 10 tot 15 jaar willen hebben. Die voor alle drie de hoofdtaken inzetbaar is en makkelijker kan samenwerken met onze partners en bondgenoten. Dat maakt ons sterker.”

En op Defensiesamenwerking in Europa?

“In Europa realiseren we ons steeds meer dat we niet alleen een waardengemeenschap en een sterk economisch blok zijn, maar ook een geopolitieke grootmacht. Poetin’s illegale inval in Oekraïne heeft in zekere zin de noodzaak voor een sterke Europese veiligheidsarchitectuur onderstreept. Europa moet meer verantwoordelijkheid kunnen nemen voor onze veiligheid en vrijheid. Zo versterken we ook de NAVO.”