Na 120 jaar vervangt D66 leerplichtwet: duizenden thuiszittende kinderen krijgen recht op onderwijs

D66-Kamerlid Paul van Meenen presenteert vandaag een omvangrijk voorstel om ieder kind recht op onderwijs te geven. Door de Leerplichtwet af te schaffen krijgen duizenden thuiszittende kinderen weer perspectief. Deze kinderen hebben een vrijstelling van de leerplicht. Zij vinden om uiteenlopende redenen geen plek in het onderwijs en zitten daarom noodgedwongen thuis. D66 wil hier een einde aan maken.

Paul van Meenen: ‘Ieder kind wil de wereld ontdekken, leren en zich ontwikkelen. We mogen niet accepteren dat sommige kinderen deze kans niet krijgen. Wanneer ouders niet kunnen voldoen aan de leerplicht worden zij gedwongen tot het aanvragen van een vrijstelling. Daarmee verdwijnt al het perspectief voor het kind. We mogen kinderen nooit opgeven, ook niet als dat betekent dat we verder moeten kijken dan de muren van het klaslokaal.’

Ieder kind onderwijs

De huidige onderwijswetten zorgen ervoor dat kinderen vastlopen. Scholen hebben te weinig ruimte voor het bieden van maatwerk, ouders worden te vaak gedwongen tot het aanvragen van een vrijstelling van de leerplicht en geen enkele partij draagt de verantwoordelijkheid voor het bieden van onderwijs aan deze kinderen.

Door aanpassing van deze wetten krijgt ieder kind een vorm van onderwijs. Dit leerrecht kan op verschillende manieren worden ingevuld. De behoeften van het kind staan hierbij centraal. Scholen krijgen bijvoorbeeld de mogelijkheid om kinderen niet de hele week, maar enkele dagen les te geven op school. Ook wordt digitaal leren een optie voor kinderen die geen fysiek onderwijs kunnen volgen.

Noodgedwongen thuis

Sinds 1900 kent Nederland de leerplichtwet. Deze wet verplicht kinderen tot 18 jaar zonder startkwalificatie tot het volgen van onderwijs op een school. In de praktijk blijkt de wet niet voor alle kinderen effectief. Meer dan 15.000 kinderen zitten thuis met een vrijstelling van de leerplicht. Zij krijgen op dit moment geen enkele vorm van onderwijs.

‘Het recht op onderwijs staat in verschillende internationale verdragen, maar niet in de Nederlandse wet. Hierdoor laten we een steeds groter wordende groep thuiszitters aan hun lot over. Daarom willen we de wet aanpassen. We geven hiermee ieder kind het recht op onderwijs dat bij hem of haar past’, aldus Van Meenen.

Van motie naar omvangrijk initiatiefwetsvoorstel

Al in 2015 pleitte Paul van Meenen in een motie voor het leerrecht. Ook in het regeerakkoord van Rutte III stond het plan opgenomen. Tot uitvoering kwam het nooit. Daarom presenteerde Van Meenen in 2020 een initiatiefvoorstel. Na internetconsultatie bleek dat de toen voorgestelde aanpassing van de leerplichtwet niet toereikend was.
Gesprekken met organisaties uit het veld, scholen, ouders en kinderen hebben geleid tot het het omvangrijke voorstel dat er nu ligt.