Waarom D66 kiest voor energie die écht groen is

Het klimaat verandert. Dat komt doordat de temperatuur op aarde stijgt. Die temperatuurstijging komt doordat er steeds meer broeikasgassen in de lucht terecht komen. De bekendste is Co2. Deze toename in uitstoot komt voor een groot deel door mensen. We rijden vaker auto, de industrie vervuilt de lucht, we vliegen steeds vaker en zijn in de afgelopen jaren steeds meer vlees gaan eten.

Klimaatverandering heeft grote gevolgen voor mensen. Maar ook voor de natuur, voor dieren en voor het milieu. Je merkt het zelf al. Winters zijn steeds minder koud. Wanneer heb je voor het laatst kunnen schaatsen op natuurijs? En de zomers zijn steeds warmer en droger. Door deze opwarming smelt het ijs op de Noordpool en stijgt de zeespiegel. Nederland krijgt als laag liggend land daarom direct te maken met water dat hoger tegen onze dijken klotst. We moeten niet alleen maatregelen nemen tegen deze gevolgen, zoals het Deltaprogramma, maar we moeten ook in actie komen om klimaatverandering verder te beperken en tegen te gaan.

Vaak als het gaat over nieuwe manieren van energie opwekken gaat het al snel over het Parijsakkoord, de klimaatwet, het klimaatakkoord. Maar hoe zit het precies en waarom zijn die termen zo belangrijk als het gaat om schone energie? We leggen het je uit.

Gaan deze akkoorden ver genoeg? We krijgen vaak de vraag of deze akkoorden en wetten ver genoeg gaan om klimaatverandering tegen te gaan. Het eerlijke antwoord is dat het klimaatakkoord nog niet voldoende is om de doelen te halen. Hiernaast vinden wij ook dat de doelen ambitieuzer mogen. Tegelijkertijd kiezen we er als D66 voor deze akkoorden te sluiten en steeds een stap verder in de goede richting te zetten. Dankzij de klimaatwet staat het klimaat ieder jaar op de politieke agenda en kan geen politieke partij om het klimaat en de maatregelen heen.

Op land is nog genoeg te winnen als het gaat om het opwekken van schone energie. En nee, dan bedoelen we niet dat op iedere vierkante meter een hoge windmolen geplaatst wordt. Kijk bijvoorbeeld eens naar buiten. Hoeveel daken van huizen, scholen en andere gebouwen in jouw omgeving hebben nog geen zonnepanelen? Daar valt nog een wereld te winnen. Maar denk ook aan buurtwindmolens, waardoor je ook zelf als buurt profiteert van de energie die je opwekt. Ook woningbouwcoöperaties spelen een belangrijke rol in het verduurzamen van huurhuizen en buurten.

Zelf thuis zonne-energie opwekken zal nog niet de totale energievraag dekken. Daarom geven we ruimte aan de ontwikkeling van alle vormen van schone energie. Wij kiezen voor windparken, geconcentreerd op specifieke locaties. Bij de bouw van windparken moeten omwonenden betrokken worden. Tegelijkertijd willen we dat onnodige regels die de aanleg van wind- en zonneparken hinderen worden afgeschaft. We hebben simpelweg de tijd niet voor geharrewar.

De Nederlandse Noordzee is onwijs geschikt voor windenergie. Door een ondiepe zeebodem en veel wind liggen de kosten laag en zijn de opbrengsten hoog. De komende tien jaar willen we 6000 windturbines bouwen op zee. Daarmee worden we de grootste producent van windenergie in de Europese Unie.

We reserveren op korte termijn ruimte voor wind op zee. De overheid betaalt mee aan de aansluiting van windparken en de transport van stroom. Netwerkbeheerder TenneT krijgt de mogelijkheid om al voor de definitieve aanbesteding in te investeren in het elektriciteitsnetwerk. Zo voorkomen we vertragingen in de uitvoering. Het is tijd voor tempo en doorpakken. Investeerders in windparken betalen ook mee aan de aanleg van natuur op zee; bijvoorbeeld oesterbanken.

Daarnaast willen we onderzoek doen naar energie-eilanden op de Noordzee voor de productie en opslag van waterstof. Ook werken we samen met onze buurlanden in de Noordzee om kosten te delen en pieken in energieproductie samen te verdelen. Zo zetten we stappen naar een Europese energiemarkt die werkt.

Bij energie uit waterstof kun je je misschien minder voorstellen dan bij wind- en zonne-energie. Toch belooft het opwekken van energie door middel van waterstof veel goeds. Waterstof is een gas dat je kunt omzetten naar energie zonder dat je Co2 uitstoot. Het zit zo: Je zet water onder stroom, dan kun je zuurstof en waterstof scheiden. Daarna ontstaat het gas waterstof. Als je dat gas weer in contact brengt met zuurstof ontstaat er heel veel energie. Genoeg om je huis te verwarmen, auto te rijden of treinen te laten rijden.

Er liggen grote kansen voor Nederland om een spil te worden in de Europese handel in waterstof. We hebben de opslagcapaciteit bij Rotterdam en Amsterdam, zeehavens als internationaal logistiek knooppunt en een uitgebreid gasnetwerk. Groningen was, is en blijft de energieregio van West-Europa. We willen de koploper worden in de productie en handel van schone brandstoffen met een ‘Nederlandse waterstofrotonde’. We maken Nederland zo groen dat we eraan gaan verdienen.

Nederland staat aan de vooravond van een grote verbouwing. We stoppen met de gaswinning in Groningen. Onze huizen gaan ook van het aardgas af. Dat betekent dat we huizen beter isoleren, en op andere manieren gaan koken en stoken. Warmtenetten hebben de potentie om op een comfortabele manier betaalbare warmte te leveren. D66 wil een transparante warmtemarkt waar mensen kunnen kiezen voor schone en betaalbare warmte.

Duurzame verwarming begint bij goede isolatie. De huishoudens die dat het meest nodig hebben, moeten het eerst profiteren van een lagere energierekening door betere isolatie. Woningcorporaties kunnen dat betalen uit fondsen van de overheid. Alleen voor bepaalde oude stadswijken waar alternatieven onbetaalbaar zijn, staan we toe om over te schakelen op schoon gas of hybride warmtepompen.

Door klimaatverandering is er in woningen en kantoren steeds meer warmte over. We willen stevig inzetten op warmte- en koudeopslag. Zo voorkomen we dat er in warme perioden veel onnodige energie nodig is voor koeling en benutten we die warmte voor de koudere perioden.

Bij de keuze voor een energiemix kijken we naast de productie ook naar het verbruik. De productie van schone gassen en brandstoffen staat nog in de kinderschoenen en moet de komende jaren flink worden verhoogd. Daarom moet het beschikbare schone gas ingezet worden waar de meeste CO2-uitstoot is en waar er geen alternatieven zijn.

Aangezien schoon gas schaars en duur is, wordt het alleen gebruikt waar er geen beter, duurzaam alternatief is. We proberen dubbele investeringen in elektriciteits- en gasnetwerken zo veel mogelijk te voorkomen. Want we vinden dat energie betaalbaar moet zijn.

Voor zware transportmiddelen als vliegtuigen, schepen, vrachtwagens en landbouwmachines komt een verplichting om schone brandstoffen bij te mengen. In 2030 moet in deze sectoren 15 procent schone brandstoffen bijgemengd worden. Voor luchtvaart geldt 20 procent. Hierdoor zijn producenten ook meteen verzekerd van afname.

Oké, wat D66 vindt van kernenergie vraagt om een verhaal met een paar komma’s. Want op zichzelf is kernenergie een duurzame energiebron. Het stoot heel weinig Co2 uit en levert veel energie op. Daarmee lijkt het een bron die heel goed te gebruiken is op weg naar een schone aarde. Maar er zijn ook veel nadelen en bezwaren. Alleen als deze nadelen door technologische vooruitgang zijn weggenomen staan wij open voor kernenergie.

Eén geruststelling: Uit diverse recente studies blijkt dat kernenergie voor Nederland niet nodig is voor een schoon, betrouwbaar en betaalbaar energiesysteem.

Het is duur
Een nieuwe kerncentrale bouwen is heel erg duur. Dat zien we bijvoorbeeld in het Verenigd Koninkrijk. Daar bouwen ze aan de Hinkley Point C centrale, die inmiddels 22 miljard euro kost en nog steeds niet draait. Het kernafval dat zo’n centrale produceert moet ook veilig opgeborgen worden. Ook dat kost miljarden.

Ook in Nederland is het nu mogelijk voor een marktpartij een kerncentrale te bouwen en openen. Mits ze verantwoordelijkheid nemen voor de ontmanteling en langdurige opslag van het kernafval. Op dit moment is er nog geen bedrijf dat deze investering aandurft. 

Het duurt lang
Het duurt ongeveer 15 jaar tot een nieuwe kerncentrale draait. Dat is veel te lang, want we moeten nú beginnen om klimaatverandering tegen te gaan. Door deze lange bouw-duur beginnen ondernemers ook niet aan het bouwen van een nieuwe kerncentrale.

Het is niet zonder risico
De kans dat er iets misgaat is niet heel groot. Maar áls er iets misgaat, zijn de gevolgen enorm. Bovendien draait de samenleving ervoor op.

Wat belangrijk is
De wetenschap gaat onvermoeibaar verder met onderzoek naar betere vormen van kernenergie, zoals thorium, kernfusie en kleine centrales. Dat onderzoek steunen we.

Met het oog op de grote klimaat-uitdagingen waar we voor staan, houden we desalniettemin een open vizier op ontwikkelingen in deze technologie.

We stoppen zo snel mogelijk met de subsidie voor nieuwe centrales die houtige biomassa verbranden voor warmte. We kunnen biomassa beter benutten als grondstof.

In de afgelopen vier jaar hebben we al drie kolencentrales gesloten en in 2025 gaan er nog twee dicht. De laatste drie kolencentrales moeten nu ook snel gesloten worden. Uiterlijk in 2030 en waar mogelijk eerder. Werknemers moeten naar nieuw werk worden begeleid. Ook op Europees niveau willen we wetgeving om kolencentrales te sluiten.