Tweede Kamerlid Paul van Meenen: ‘De verhalen achter deze cijfers zijn schrijnend. De meest kwetsbare kinderen worden nu opgegeven en krijgen geen onderwijs. We mogen en kunnen dat niet accepteren. Ieder kind wil de wereld ontdekken, zich ontwikkelen en dingen leren. Wanneer dat niet vijf dagen in de week fysiek op een school kan, moet gekeken worden naar andere mogelijkheden. We mogen kinderen nooit opgeven. Met deze wet zorgen we dat in de toekomst ieder kind kan leren en zich kan ontwikkelen, en dus geen kind meer opgegeven wordt.’
D66-initiatiefwetsvoorstel ‘leerrecht’ naar de Raad van State
Het initiatiefwetsvoorstel leerrecht, dat alle kinderen in Nederland het recht op onderwijs en ontwikkeling gaat geven, is af. Het voorstel van D66 gaat nu voor advies naar de Raad van State. Door de invoering van het leerrecht krijgen ruim 15.000 thuiszittende kinderen weer de mogelijkheid onderwijs te volgen.
“De meest kwetsbare kinderen worden nu opgegeven en krijgen geen onderwijs. We mogen en kunnen dat niet accepteren.”
Paul van Meenen
Ieder kind onderwijs
Sinds 1900 kent Nederland de leerplichtwet. Deze wet verplicht kinderen tot 18 jaar zonder startkwalificatie tot het volgen van onderwijs op een school. In de praktijk beperkt de huidige wet het leerrecht voor kinderen. Meer dan 15.000 kinderen zitten thuis, zij krijgen op dit moment geen enkele vorm van onderwijs.
Scholen hebben nu te weinig ruimte voor het bieden van maatwerk aan deze kinderen. Ook worden ouders vaak gedwongen tot het ziekmelden van kinderen of zelfs het aanvragen van een vrijstelling van de leerplicht. En de verantwoordelijkheden van de school, de leerplichtambtenaar en het samenwerkingsverband sluiten niet goed op elkaar aan. Met de initiatiefwet ‘leerrecht’ pakken we deze knelpunten aan.
Kansen geven aan kinderen
Ieder kind krijgt straks een vorm van onderwijs. Dit kan op verschillende manieren worden ingevuld. De behoeften van het kind staan hierbij centraal. Scholen krijgen hiervoor veel meer mogelijkheden tot maatwerk. Wanneer een kind beter kan leren door dat een aantal dagen per week thuis te doen, dan kan dat. Maar ook andere vormen van onderwijs zijn mogelijk. Als een kind maar kansen krijgt om te leren en zichzelf te ontwikkelen. Het recht daarop verankeren we met de initiatiefwet ‘leerrecht’ in de wet.
De leerplichtambtenaar wordt leerambtenaar, die naast het kind staat om waar nodig het leerrecht, het recht op onderwijs, af te dwingen. En om te voorkomen dat er niet alleen over kinderen wordt gesproken maar ook mét kinderen, geeft de wet het kind hoorrecht.
‘Het leerrecht staat opgenomen in het door Nederland ondertekende VN Kinderrechtenverdag, maar heeft geen plaats in de Nederlandse wet. Met als gevolg dat we een steeds grotere groep kinderen aan hun lot over laten. Met het leerrecht geven we deze kinderen weer kansen. Zij krijgen recht op onderwijs dat bij hem of haar past’, aldus Van Meenen.
Van motie naar het ombouwen van de leerplichtwet
regeerakkoord van Rutte III stond het plan opgenomen. Tot uitvoering kwam het nooit. Daarom presenteerde Van Meenen in 2020 een initiatiefvoorstel. Na internetconsultatie bleek dat de toen voorgestelde aanpassing van de leerplichtwet niet toereikend was.
Vele gesprekken met organisaties uit het veld, scholen, ouders en kinderen hebben geleid tot de omvangrijke plannen die we in maart presenteerden. Deze plannen zijn nu omgezet in wetgeving. Na het advies van de Raad van State kan de initiatiefwet worden behandeld door de Tweede Kamer.
