Alles wat je moet weten over stikstof

Naast de coronacrisis wordt Nederland ook geteisterd door de stikstofcrisis. Een crisis die ons land in de greep houdt. De natuur staat onder druk en de bouw van broodnodige woningen ligt vaak stil.

In het najaar van 2019 riep D66 op tot ingrijpen. We moesten intensieve veehouderij flink verminderen om de natuur te beschermen en woningen te bouwen.

Op deze pagina lees je alles over de stikstof-aanpak. Zodat we de natuur beschermen en herstellen en snel weer meer woningen kunnen bouwen.

Naast de coronacrisis speelt de stikstofcrisis nog steeds. Of beter gezegd, een natuurcrisis. De hoogste rechter van Nederland heeft vorig jaar uitgesproken dat we de natuur beter moeten beschermen. Het gaat nu namelijk heel slecht met de natuur, omdat Nederland teveel stikstof uitstoot. De meeste uitstoot komt uit de veeteelt. Deze stikstof, in de vorm van ammoniak, verzuurt de bodem, waardoor veel soorten natuur verdwijnen.

Stikstof verarmt onze natuur en is slecht voor de gezondheid van mensen. Mede doordat te veel stikstof neerslaat op onze bodem, is sinds 1990 het aantal dieren in de Nederlandse natuur gehalveerd. Minder dan 10 procent van onze natuur is nog maar in goede staat. Er is nog maar 15 procent over van onze soortenrijkdom.

De huidige manier van voedsel produceren is niet langer houdbaar. Boeren passen zich al decennialang aan. Ze beantwoorden nieuwe regels met nieuwe technieken. Of met harder werken. Of met allebei. Zeventig uur werken voor weinig geld, dat is niet de toekomst die boeren zich voorstellen als ze beginnen. Ze houden van hun dieren en het landschap. Het liefst willen ze dier- en natuurvriendelijk ondernemen.

Door de slechte staat van de natuur liggen ook veel bouwprojecten stil. De rechter heeft vorig jaar mei gezegd dat het tijd is om de natuur beter te beschermen en heeft verboden nieuwe vergunningen uit te geven waarmee de stikstofuitstoot stijgt. Terecht, want de natuur is belangrijk voor ons welzijn en zonder betere bescherming kan onze economie niet groeien. Maar het is pijnlijk, want ook bouwvergunningen liggen stil en heel veel mensen zijn op zoek naar een betaalbaar huis.

De stikstofuitstoot moet dus drastisch omlaag, zodat we onze natuur beter beschermen en vervolgens weer huizen kunnen bouwen.

Kamerlid Tjeerd de Groot: “Van de Nederlandse stikstofuitstoot is 70% afkomstig van de landbouw, waarvan een groot gedeelte uit de intensieve veehouderij. Dat is enorm. Tegelijkertijd is de bijdrage van de intensieve veehouderij aan onze eigen economie nog geen 1%. De verhouding is compleet zoek.”

Daarom is D66 voor de halvering van de veestapel van varkens en kippen en een forse inkrimping van de melkveestapel, dat staat ook in ons verkiezingsprogramma. Door 50 miljoen minder kippen en 6 miljoen varkens te houden, de helft van wat er nu is, neemt de uitstoot van stikstof drastisch af en komt er ruimte voor woningbouw.

D66 wil dat boeren de overstap maken naar kringlooplandbouw, die de aarde veel minder belast en beter is voor het dierenwelzijn. Ook leidt kringlooplandbouw tot fors minder dieren. Als boeren deze kans niet pakken, kunnen zij ervoor kiezen te stoppen.

De Groot: “We moeten veel scherpere keuzes gaan maken: vóór een landbouw met toekomst, vóór de natuur en vóór de woningbouw. Voor de intensieve veehouderij is geen toekomst meer: Nederland is een postzegel waar veel te veel kippen, varkens en geiten worden gehouden.”

Nu komt er een stikstofwet. D66 heeft daar lange tijd voor gestreden, want daarin wordt vastgelegd dat de natuur beter wordt beschermd en hersteld. Er komt een einde aan het juridisch pappen en nathouden van het Programma Aanpak Stikstof (PAS).

Bijna 2 miljard euro wordt uitgetrokken om het aantal dieren te verminderen, een kleine miljard om de veehouderij te verduurzamen en een verdubbeling van het natuurbudget de komende tien jaar.

De overgang naar kringlooplandbouw speelt een grote rol in deze wet en dat is goed nieuws! Waar mest niet langer een rot product is, maar goed is voor onze bodem. En dieren alleen nog voedsel krijgen wat wij mensen niet kunnen eten, zoals restproducten en insecten en de biologie in plaats van chemie weer centraal staat. Goed voor de natuur en goed voor de portemonnee van de boer.

Daarnaast wordt de bouwsector in deze wet met behulp van een bouwdrempel licht ontzien vanwege het grote woningtekort. Vooral het aanbod van betaalbare en middeldure woningen voldoet niet aan de vraag. Daarom moeten we blijven bouwen.

D66 had in oktober een hogere ambitie dan de stikstofwet die toen voorlag. Op een flink aantal punten heeft D66 de wet kunnen aanpassen.