D66 & Van Mierlo Stichting: Nederland beter maken na corona
De D66 Tweede Kamerfractie en de Mr. Hans van Mierlostichting gaan een unieke samenwerking aan. Samen schreven ze het discussiestuk ‘Nederland beter maken – Door de crisis naar een nieuwe toekomst’. De inleiding lees je hieronder, het hele stuk lees je onderaan. De leden van D66 ontvingen een uitnodiging om online mee te praten. Met al meer dan 1700 deelnemers.
De coronacrisis laat zien hoe kwetsbaar we zijn. Onze vrijheid, onze gezondheid, onze welvaart, ons leven. In een paar weken tijd raakte alles wat we normaal vonden ineens onbereikbaar. Een kop koffie met collega’s op werk. Met je teamgenoten naar de voetbaltraining. Een biertje in de kroeg. Met je geliefde uit eten. Samen naar het museum. Op bezoek gaan bij ouders of opa en oma.
Veel van deze dingen kunnen gelukkig binnenkort weer – misschien wel iets anders dan we gewend waren. Het zijn de dingen die het leven kleur en zin geven. Het is fijn dus dat we die weer kunnen oppakken. Maar met de langzame heropening van de samenleving zijn we er niet. De crisis is dieper. Er is veel meer aan de hand. De coronacrisis was en is eerst en vooral een gezondheidscrisis. Met duizenden doden, nog veel meer zieken, dramatische taferelen op IC’s en in verpleegtehuizen en onwaarschijnlijk veel hardwerkende mensen in de zorg die zoveel goed werk hebben verricht.
Economie
Dat de gezondheidscrisis ook de economie hard raakt, kan niemand verbazen. De overheid heeft het inkomen van bijna twee miljoen mensen grotendeels overgenomen. Tienduizenden bedrijven worden gestut en gesteund. Europa springt met honderden miljarden bij om overal op ons continent medisch en economisch steun te verlenen. Het is ongekend. En tegelijkertijd weten we ook: het zal niet genoeg zijn om een economische crisis af te wenden. Niet ieder bedrijf zal de crisis overleven. Niet iedere baan zal behouden blijven. Die realiteit zien wij onder ogen. Je kunt niet garanderen dat niemand z’n baan kwijtraakt. Je kunt je wel je uiterste best doen om dat zoveel mogelijk te voorkomen en anders mensen helpen naar een andere baan.
De crisis legt nog iets anders bloot: de groeiende ongelijkheid tussen mensen. Wie een vaste baan heeft, heeft minder zorgen dan de flexwerker of zzp’er. Het maakt voor kinderen een wereld van verschil of je wel of niet thuis een rustige plek hebt om te leren, met ouders die je kunnen helpen met je opdrachten. Ondanks de grote inzet van ouders en leraren zal het thuisonderwijs gevolgen hebben voor de ongelijkheid tussen leerlingen.
Arm en rijk
Laten we eerlijk zijn: ook voor de coronacrisis was er werk aan de winkel. Scheidslijnen in Nederland namen toe. Tussen arm en rijk. Tussen opleidingsniveaus. Tussen mensen met Nederlandse wortels en mensen met een andere achtergrond. Internationale vrije markten creëerden welvaart, maar ook monopolistische superbedrijven met grote overwinsten, ongrijpbaar voor democratische controle. En veel te vaak betaalden mens, natuur en klimaat de prijs voor een hyper-efficiënte wereldeconomie. In de wedstrijd om de laagste prijs, spelen de kosten van milieuvervuiling en klimaatverandering nauwelijks een rol. Zo gaan private winsten ten koste van publiek kapitaal.
Vrij zijn
Zijn dit allemaal nieuwe inzichten? Nee. Zoals gezegd, ook voor de coronacrisis was er volgens ons al veel werk te doen. Maar deze crisis drukt ons ook met de neus op de feiten over politieke keuzes die de afgelopen jaren zijn gemaakt.
Deze crisis leert ons dat het loont om te investeren in een robuuste samenleving. Een sterke, vrije samenleving. Een samenleving die tegen een stootje kan. Waarin mensen gezond zijn en de zekerheid hebben dat zij er na een tegenslag weer bovenop kunnen komen. Waarin mensen en bedrijven niet bij het minste of geringste door hun financiële buffers raken. Waarin we niet afhankelijk zijn van één bedrijf of één land voor essentiële producten als geneesmiddelen. Dit is misschien niet altijd efficiënt of goedkoop, maar geeft ons wel de zekerheid dat we slechte tijden beter kunnen doorstaan. En zekerheid betekent vrijheid. Vrij zijn.
Afrekenen met het ‘oude normaal’
Wij geloven dat de coronacrisis het moment is om af te rekenen met het ‘oude normaal’. Het moment om muren af te breken. Om koers te zetten naar een land waarin we opnieuw vrij, gezond en welvarend zijn. Maar zonder de fouten die in het verleden zijn gemaakt. Bij dit alles hoort ook een opdracht aan de politiek. De politiek moet weer gaan leiden. Geen onhaalbare beloftes doen. Mensen niet voor de gek houden. Je kunt niet tegen mensen zeggen ‘na een gezondheidscrisis en een economische crisis zal alles weer precies worden zoals voor corona’. We hadden het liefste gezien dat deze hele crisis nooit had plaatsgevonden. Maar nu ze is er is, moeten we Nederland beter maken.
Vier stelregels
Dat beter maken doen we vanuit vier stelregels voor onze samenleving
