Algemene beschouwingen – eerste termijn D66

at houdt een lokale gemeenschap in moeilijke tijden bijeen? Wat bindt ons en biedt hoop voor de toekomst. Voor D66 is het duidelijk: cultuur, in de breedste zin van het woord en natuur in en om onze gemeente. Wat ons betreft zijn de door het college voorgestelde bezuinigingen op de bibliotheek en het groenonderhoud dan ook niet houdbaar. Dat het college, gesteund door een meerderheid in de raad, in de afgelopen periode de focus en de geldstroom onder andere heeft verlegd naar gratis parkeren en de aanleg van een niet noodzakelijke tunnel, mag niet betekenen dat cultuur en natuur daar de rekening voor betalen.

Ik stip 4 onderwerpen aan:
1. Kunst, cultuur en sport
2. Parken en groen
3. Financiën
4. Wonen en leefbaarheid

Kunst, cultuur en sport zijn onmisbaar om nieuwe mogelijkheden te zien, te werken aan de persoonlijke ontwikkeling, samenzijn en verbinding. De pandemie en de slechte perspectieven van de nationale economie vragen om dat perspectief.

Bibliotheek
In de voorgenomen programmabegroting 2021 stelt het college voor om uitgerekend voor de bibliotheek de geldkraan flink dicht te draaien. Er is geen onderliggend plan, noch heeft er een verkenning plaatsgevonden met de bibliotheek naar wat reële opties zijn. D66 is voor een verhuizing naar de benedenverdieping van het gemeentehuis, dat zijn we al 10 jaar. Dit kan bijdragen tot een verlevendiging van het City Centrum. De bibliotheek is immers een echte publiekstrekker. We zien een dergelijke verhuizing dan ook niet als een bezuiniging, maar als een investering in het City Centrum en de gehele samenleving. Dat er een efficiencyvoordeel behaald kan worden, is misschien het resultaat, maar voor D66 geen doel op zich. Wat is wel het doel: een robuuste bibliotheek die haar wettelijke functies kan oppakken, maar zeker ook haar maatschappelijke rol op een stevige en goede manier kan vormgeven.

En als dan het argument is dat je ‘pas’ in 2022 start met het verlagen van de subsidie en dat je 2021 wilt gebruiken voor iets dat je eigenlijk eerst had moeten doen, namelijk de mogelijkheden onderzoeken, dan is dat de wereld op zijn kop. We zullen vragen om de subsidie niet in te boeken en 2021 te gebruiken om in gezamenlijkheid met de bibliotheek, haar functie te versterken door een robuuste organisatie neer te zetten, die ook in de toekomst haar belangrijke rol vervult in de samenleving en binnen de andere culturele instellingen.

Visie op cultuur en podiumkunsten
De culturele- en kunstsector worden zwaar getroffen door de pandemie. Er zijn landelijk diverse potjes vrijgemaakt en er liggen verzoeken om steun voor onze lokale culturele- en kunstsector. Vraag aan de wethouder is wat hij kan zeggen over de bijdrage van het rijk aan de kunst en cultuursector in Veldhoven. En hoe we die steun gaan verdelen. We zien nog iets opdoemen. Een verzoek om de foyer van het muziekschoolgebouw uit te bouwen. Hoezeer we het de muziekschool gunnen, is het wel de vraag waarom dit nodig is. De plannen voor de uitbreiding van de foyer lijken ingegeven te zijn doordat podiumkunstbeoefenaars niet weten of zij in de nabije toekomst in de wijkgebouwen ruimten kunnen blijven huren. Het lijkt ons daarom goed dat het college eerst goed nadenkt over een lange termijnvisie op podiumkunsten in relatie tot de wijkgebouwen. Pas vanuit zo’n visie kun je kijken wat er echt nodig is. Met een visie en een plan dat in gezamenlijkheid tot stand komt, vindt u ons vaak aan uw zijde.

Thuisblijven moet, wandelen mag. Meer dan ooit is openbaar groen, met een gezonde biodiversiteit noodzakelijk. Gezien het aantal meldingen met klachten over het openbaar groen, is dit voor de inwoners van Veldhoven van groot belang.

Onderhoud en biodiversiteit
Volgend jaar wordt het onderhoud aan het groen opnieuw aanbesteed. We willen vragen om hierbij in acht te nemen dat biodiversiteit belangrijk is, maar ook groen als element bij het opvangen van de excessen die extremer weer met zich meebrengt. Hevige regenbuien moeten opgevangen worden en het liefst in de natuur, zodat op een natuurlijke wijze het grondwater op pijl blijft. Maar groen is ook belangrijk om hitte op te vangen. In het warme
voorjaar was dat weer meer dan duidelijk: in de bossen en parken was het koeler dan op plekken met veel verstening.

Zwerfafval
Zwerfafval is voor vele inwoners een grote zorg. Diverse jaren hebben we hiervoor aandacht gevraagd. Er zijn verschillende oplossingen mogelijk, die samen zouden kunnen zorgen voor minder zwerfafval. Gedrag is misschien wel de belangrijkste, bewustwordingsacties zijn
daarvoor het beste. Maar ook gemak: vuilnisbakken op voldoende plekken en een betere handhaving bij het overtreden van regels bij het te vroeg buitenzetten van PMD-zakken. Daarmee maak je meteen een slag bij de strijd tegen de rattenoverlast en andere beesten
die de zaken kapot maken.

Investeringen in infrastructuur, zorg en voorzieningen blijven nodig, ondanks onze slechte financiële positie. Maar alleen noodzakelijke! Daarom hebben wij ons het afgelopen jaar verzet tegen een tunneltje in het verlengde van de Moormanlaan van 8 ton en blijven wij ons ook in 2021 verzetten, tegen uitgaven die niet nodig zijn.

Infrastructuur
Investeren in noodzakelijke infrastructuurverbeteringen is belangrijk voor zowel de bedrijven als de inwoners. Goede en veilige wegen zijn cruciaal. Dat geldt voor onderhoud maar ook voor infrastructurele aanpassingen; bijvoorbeeld de Kempenbaan Oost. Maar ingrepen van 2 ton voor een kruispunt (Kromstraat Nieuwstraat) waar het probleem nog niet duidelijk is, is hetzelfde als bij de bibliotheek en de muziekschoolfoyer. Wacht eerst het effect af van de aansluiting van de Zilverbaan op de A67. Een onderzoek dat pas valide resultaten oplevert na minimaal een jaar na de aansluiting. Het mag u niet verbazen dat we het college willen vragen om van deze niet onderbouwde investering af te zien.

Inhuur en (tijdelijke) werknemers
In de begroting wordt een aantal voorstellen gedaan om te investeren in inhuur van adviseurs en tijdelijke werknemers. Daar hebben we technische vragen over gesteld. Maar het college kan niet duidelijk maken welke boten gemist zijn en gemist gaan worden. Als dit niet duidelijk is, moeten we het geld ook niet uitgeven.

Woningen voor starters zijn in Veldhoven bijna onbetaalbaar geworden. En hoe voorkomen we dat huizen in handen van speculanten, beleggers en huisjesmelkers verdwijnen? Hoe zorgen we ervoor dat ook alleenstaanden een passende woning kunnen vinden? Daarnaast speelt bereikbaarheid een rol als het gaat om leefbaarheid. Sommige infrastructurele aanpassingen kunnen dan ook niet langer uitgesteld worden volgens D66.

Zelfbewoningsplicht
Als het gaat om verbetering van de situatie op de woningmarkt roepen we het college op om te denken in mogelijkheden in plaats van onmogelijkheden. Wees eens ambitieus, wees creatief! Begin bijvoorbeeld met een onderzoek naar zelfbewoningsplicht voor nieuwbouwwoningen. Daarmee voorkom je dat betaalbare nieuwbouwwoningen, in handen van speculanten, beleggers en huisjesmelkers verdwijnen. We hebben hier vragen over gesteld, maar een serieuze afweging van het college bleef uit. Kan het college aangeven waarom een serieuze afweging uitbleef? D66 zal in motie vragen om, net als vele andere gemeenten, werk te maken van zelfbewoningsplicht.

Starters
D66 vraagt om meer regie van het college in de oplossing van de woningnood. Starters komen moeilijk aan een woning, 50% van de woningzoekenden zijn alleenstaanden. Woningsplitsing zou een mogelijkheid kunnen zijn, omdat er veel grote eengezinswoningen zijn die de corporaties liever vandaag dan morgen zouden willen splitsen. Dan mag het niet aan de gemeente liggen dat dit niet mogelijk wordt gemaakt. Welke beren ziet de wethouder op de weg of, wat wij hopen, ziet de wethouder juist mogelijkheden om starters vooruit te helpen op die weg?

Verbinding Peter Zuidlaan – Julianalaan
Zoals gezegd zijn, om de kernen levendig en leefbaar te houden, ook passende infrastructurele maatregelen nodig. Om die reden roept D66 het college op om aan de slag te gaan met de verbinding Peter Zuidlaan – Julianastraat, die al jaren op de agenda staat en nu weer dreigt te worden doorgeschoven.

Ter afsluiting
Voorzitter, geachte college, in onze bijdrage staan bijna geen vragen, want wij hebben onze visie met u gedeeld. D66 zou die ook graag van u horen, daarom vragen wij B&W om aan te geven:

– Waar u uw bijdrage hebt geleverd voor een bijna sluitende begroting -lees bezuiniging-.
– Waar u trots op bent -lees investeringen of behoud-.

En wat uw visie is op dossiers waar de discussies zich nu op toespitsen, in het bijzonder natuurlijk de bibliotheek, een langetermijnvisie podiumkunst, maar ook op groenbeheer, infrastructuur, wonen en  leefbaarheid.

Er zijn kansen te over voor Veldhoven. Zelfs in deze moeilijke tijden. Daarvoor is het wel nodig om kritisch te blijven kijken naar wat echt nodig is om deze gemeente, onze gemeenschap, sterk te houden.