Bijdrage algemene beschouwingen 2022

Voorzitter, beste aanwezigen en toehoorders. Ik beschouw de Algemene Beschouwingen als een heel bijzonder moment in het politiek jaar. En dit om twee redenen. Allereerst staan we stil bij de plannen van het college voor het komende jaar en de bijbehorende begroting, maar het is ook dé gelegenheid om naar ontwikkelingen in een breder perspectief te kijken.  

Met dat laatste wil ik beginnen. Na het optimisme en de explosieve welvaartsgroei over de periode vanaf 1990 tot 2008 werd de samenleving geconfronteerd met de ene na de andere crisis: de financiële-, de woningmarkt-, de klimaatcrisis en in toenemende mate kwam ook de democratie in het gedrang.

Door de te ver doorgeschoten liberalisering en privatisering van eens publieke diensten, voerden begrippen als economische groei, winst en het belang van investeerders en aandeelhouders de boventoon. Dit vergrootte de tweedeling in de westerse maatschappij tussen hen die succesvol waren en degenen, die het steeds moeilijker kregen om het hoofd boven water te houden. In het verleden boden de bekende zuilen nog enige vorm van solidariteit en geborgenheid, maar dat was aan het einde van de vorige eeuw nagenoeg verdwenen. Wat bleef was onzekerheid, waardoor mensen zich aangetrokken voelden tot steeds radicalere opvattingen. Juist ook in de politiek, waar het contact met de “achterban” veelal werd beperkt tot de verkiezingen, en het besturen zich vervolgens meer over de inwoners dan voor hen voltrok. De rol van social media versterkte deze ontwikkeling en met begrippen als “hoax” en “fakenews” werd afstand genomen van de gevestigde orde, politici, ambtsdragers en ook journalisten. 
 
Wellicht denken jullie nu: en wat moeten wij hiermee in Veldhoven? Dit is toch ver van ons bed! Maar dat is volgens mij juist niet het geval. Ook wij als gemeenteraad hebben een verantwoordelijkheid om op feiten en objectieve informatie mee te besturen in het belang van alle inwoners van Veldhoven. En ook hier in Veldhoven is het belangrijk om niet te verzanden in gepolariseerde verhoudingen, maar te zoeken naar wat ons bindt.

We moeten ons realiseren dat we een voorbeeldfunctie hebben en een bijdrage kunnen leveren aan het versterken van de democratische waarden. Het is niet zo dat ontwikkelingen op het wereldtoneel als verschrikkelijke oorlogen in Oekraïne en Syrië ons niet aangaan. Beïnvloeding van de samenleving door het dagelijks leven te ontwrichten ervaren we inmiddels dagelijks door de vluchtelingenstromen, de torenhoge energieprijzen en ongekende inflatie. 

Dat alles werpt ook een ander licht op de door het college gepresenteerde plannen. Het coalitieprogramma “De Veldhovense opgaven” is ambitieus en is gebaseerd op een drietal integrale hoofdpunten, 
– Toekomstbestendig en vernieuwend besturen, open naar de inwoners toe 
– Duurzame toekomst 
– Gezonde groei en balans bewaren. 

Het college zet onder andere in op het uitbrengen van een visie op participatie en democratisering, waarbij de dialoog met de volledige raad en met de inwoners wordt gezocht. Inwoners uitdagen om mee te doen, luisteren en vooral ook terugkoppelen wat er met hun inbreng kon worden gedaan. D66 dient een motie in om de aanstelling van een ombudsman vanaf 2024 mogelijk te maken. Dat vergt al in 2023 een raadsbesluit. Daarnaast juichen wij het toe dat digitalisering inmiddels hoog op de agenda staat om de dienstverlening toegankelijker te maken en de informatiesystemen beter te beveiligen. 

De tweede pijler onder het coalitieprogramma gaat over een duurzame toekomst. Nog niet zo lang geleden was dit een thema, waarvan de urgentie niet breed werd gedragen. Inmiddels ervaren we aan den lijve de gevolgen van de opwarming van onze aarde door toegenomen periodes van warmte en extreme plaatselijke regenval en storm. Door de stijging van de energieprijzen wordt de behoefte om de energietransitie met spoed door te zetten alleen maar groter. Wij dienen daarom een amendement in om niet te wachten op de concrete bijdrage van het Rijk, maar om de middelen voor de cofinanciering per direct ter beschikking te stellen en zo geen tijd te verliezen. 

D66 is blij met alle initiatieven van het college om duurzaamheid en biodiversiteit te bevorderen. Toch zien we een tekortkoming in de subsidieverordening, die het op dit moment niet toelaat om initiatieven en activiteiten, die de duurzaamheid in Veldhoven te bevorderen, financieel te ondersteunen. D66 dient daarom een motie in om de subsidieverordening daarvoor aan te passen. 
En dan de derde prioriteit in het coalitieprogramma, die staat voor een gezonde, uitgebalanceerde groei. Onderdeel daarvan zijn de woningbouwversnelling en de toegezegde woonvisie. Daarover wil D66 een aantal onderwerpen inbrengen, die daar zeker in thuis horen. Ik geef ze kort weer,. 

Opkoopbescherming en zelfbewoningsplicht om speculatie in een oververhitte woningmarkt te beperken 
Erfpacht als mogelijk instrument om sociale (koop-) woningen ook binnen het bereik van starters te brengen 
Inzet op passende woningen voor senioren, bij voorkeur in hun wijk, waardoor doorstroming in de woningmarkt wordt gestimuleerd en het “treintje” op gang wordt gebracht 
Met spoed ontwikkelen van extra tijdelijke woningen als tiny houses om snel een passende oplossing te bieden voor starters, statushouders en arbeidsmigranten. Mogelijk kan dit bij één of meer van de huidige locaties.

Bovenstaande onderwerpen kunnen opgepakt worden als het college in de nieuwe woonvisie met visie en een zeker lef op zoek gaat naar, en ruimte biedt aan initiatieven die misschien buiten de gebaande paden gaan, maar wel aansluiten bij de enorme opgave waar we voor staan.
 
Voorzitter, daar waar het gaat om de ondersteuning van de Veldhovenaren, die extra steun behoeven worden door de collega’s meerdere voorstellen gedaan. Met het eerder aangegeven uitgangspunt dat we als gehele raad het beste voor Veldhoven beogen, zullen we die voorstellen met een positieve grondhouding beoordelen.