Nog meer schwung in ’s-Hertogenbosch

Voorzitter, wanneer je ’s avonds een ronde door onze stad en dorpen fietst en je om je heen kijkt valt het op: ’s-Hertogenbosch is vol op in beweging. Niet alleen bewoners die fanatiek aan het sporten zijn op sportvelden en in parken, ook de fysieke ruimte staat niet stil. Veel meer groen, bomen en bloemen in en rondom de stad en dorpen. Met gloednieuwe duurzame schoolgebouwen voor het Rodenborch, Koning Willem 1 College en het Van Mearlant. Het Paleiskwartier is bijna af, de nieuwe accommodatie voor de WeenerXL zo goed als opgeleverd en de laatste hijskraan bij het nieuwe Theater aan de Parade verdwijnt binnenkort. Allemaal projecten die niet over één nacht ijs zijn gegaan en onze stad inmiddels verrijken.

Daarmee houdt het niet op. Met lef en ambities zijn het afgelopen jaar een groot aantal dossiers verder gebracht, waardoor toekomstige kathedralen gebouwd blijven worden. Het historisch besluit over de verbouwing van Huis73, de uitbreiding van Avans Hogeschool, De Bossche Stadsdelta (inclusief het Design Museum) zijn voorbeelden van besluiten die zorgen dat er in ’s-Hertogenbosch een ‘schwung’ van vooruitgang rond blijft gaan.

Voorzitter, voor die schwung is ook van belang dat er snel meer betaalbare woningen bijkomen. Veel bouwplannen zijn het afgelopen jaar ‘harde plannen’ geworden. Er is echter meer nodig om voor de duizenden woningzoekenden een passende woning te realiseren. We zien dat veel bouwplannen flinke vertraging dreigen op te lopen of op weerstand stuiten. Is het niet door de stikstofcrisis of de stijgende rente, dan is het wel door negatieve geluiden uit de omgeving. Bosschenaren die een woning bezitten zijn vaak goed georganiseerd. We horen dan: “we zijn wel voor woningen maar liever niet hier”. Dit terwijl woningzoekenden helemaal niet gehoord worden in het participatieproces. Dat moet anders. Toekomstige bewoners moeten een stem krijgen. Vandaar dat we komen met een voorstel voor een Bossche Woonraad. Mijn collega Muller komt op terug in de commissie.

Voorzitter, iedereen krijgt te maken met klimaatverandering. Ook wij in ’s-Hertogenbosch. Nu al overstromen er kelders, terwijl er het volgende moment extreme droogte is. Het is dan ook niet voor niets dat we de ambitie om een klimaatneutrale gemeente te zijn hebben versneld naar 2045. Daarmee zijn forse investeringen en acties gaande, zoals de Duurzame Polder en de aardgasvrije wijken. Dat is noodzakelijk. Tegelijkertijd is meer nodig om over een kleine 22 jaar die ambitie te verwezenlijken. Dat begint bij goed inzicht in de route naar 2045. Hoeveel schone energie moeten we opwekken, hoeveel besparen en hoeveel zetten we nog om met innovatie? Vragen waar we als raad nu geen antwoord op hebben, maar die van wezenlijk belang zijn om te bepalen welke stappen voor een verdere versnelling nodig zijn.

Voorzitter, dat er zichtbaar veel vooruitgang wordt geboekt wil niet zeggen dat dit voor iedereen in de stad even hard geldt. Veel Bosschenaren hebben moeite om de eindjes aan elkaar te knopen, onder meer door de gestegen prijzen. Daarom is het borgen van duurzame bestaanszekerheid, in combinatie met het bieden van kansengelijkheid, zo van belang. Goed toegankelijk onderwijs maakt het mogelijk dat ieder kind het beste uit zichzelf kan halen. Met de investeringen in de Rijke Schooldag kunnen kinderen hun talenten verder ontdekken en ontplooien. Goed onderwijs kan enkel gegeven worden in een gezonde, groene omgeving. We zijn dan ook blij met de investeringen in de ventilatie op scholen en het vergoenen van schoolpleinen. Als ook in de forse investeringen voor nieuwbouw en verbouw van de verschillende scholen. Tegelijkertijd zien we, bijvoorbeeld in de brede binnenstad en in Rosmalen, dat veel kinderen niet meer in de buurt naar de basisschool kunnen omdat er een gebrek is aan fysieke ruimte en leerkrachten. Dat baart ons zorgen. We kijken uit naar het Integraal Huisvestingsplan dat in de maak is en naar andere acties op dit vlak.

Voorzitter, Youp, Najib en Claudia komen eraan! Cabaretiers van dit kaliber hebben we de afgelopen jaren moeten missen. In 2024 zijn zij en andere publiekstrekkers weer te aanschouwen in het nieuwe theater en komt de ‘Cultuurstad van het Zuiden’ meer dan ooit tot leven. Met de aanpak van energiearmoede in de cultuursector, het beleid voor atelierruimtes op komst en de verdere ontwikkeling van het Innovatiekwartier, blijven de cultuur- en datasector een grote schwung geven aan onze stad.

Voorzitter, het afgelopen jaar zijn we regelmatig opgeschrikt door aanslagen, explosies en schietincidenten in onze wijken en dorpen. Zeer regelmatig worden drugslabs opgerold. Daar kunnen we niet voor wegkijken. Het is duidelijk dat ook in ’s-Hertogenbosch de ondermijnende criminaliteit, de ‘onderwereld’, steeds meer van zich laat gelden in de ‘bovenwereld’. Dat brengt niet alleen de democratie en rechtstaat in gevaar, maar bovenal de veiligheid van onze inwoners. Dat vraagt klip en klaar om een repressieve aanpak van de daders. Het is goed dat daarvoor extra capaciteit wordt vrijgemaakt. Enkel repressie zonder preventie is eindeloos. Het is daarom zo van belang dat we perspectief blijven bieden aan iedereen en in het bijzonder aan de jongeren. Want als mensen geen perspectief zien, ligt ondermijning op de loer. Vandaar dat het bieden van gelijke kansen zo van belang is, daarmee slaan we de voedingsbodem onder de ondermijnende criminaliteit vandaan.

Voorzitter, door op alle fronten te investeren in de lijn van vergroening en gezondheid ontstaat een stad die steeds meer gaat leven en nog meer leefbaar wordt. Van een totale autoluwe binnenstad, die in 2024 daadwerkelijk zichtbaarder wordt, tot het verstevigen van het basisaanbod in het sociaal domein. Nog meer schwung maken voor iedereen in onze stad en dorpen is de grote opgave. Door het bouwen van toekomstige kathedralen en het bieden van perspectief aan ieder die dat nodig heeft. Met uiteraard alle uitdagingen die daarbij komen kijken, gaan wij deze opgave graag aan!

Tot zover, voorzitter.