Geschiedenis

Bij de gemeenteraadsverkiezingen van juni 1970 deed D66 voor het eerste mee in de gemeente ‘s-Hertogenbosch. Vanuit het niets kwam D66 met twee zetels binnen in de raad. De zittingsperiode zou echter kort zijn, vanwege de aanstaande fusie met Bokhoven/Engelen, Empel en Meerwijk.

In 1971 werden vervroegde verkiezingen gehouden nadat de gemeente ‘s-Hertogenbosch werd samengevoegd met Engelen/Bokhoven en Empel en Meerwijk. D66 kreeg bij deze verkiezingen 2 zetels. De sociaal-liberalen gingen direct deel uitmaken van college. D66 (participerend in de samenwerking PvdA/PPR/D’66) met VVD en KVP. J.J.M. van Berkom werd wethouder van cultuur, onderwijs en jeugdzaken. Naast Jan van Berkom zat Antoon Becker in de raad.

Onderwerpen die veel aandacht krijgen in deze periode zijn het afschaffen van het vakonderwijs waar wethouder Van Berkom diverse debatten over heeft te voeren. Op onderwijsgebied verschuiven de prioriteiten waardoor vakonderwijs op lagere scholen moet worden afgeschaft. Ook begon in deze periode de bouw van de nieuwe stadsschouwburg Casino. Het slaan van de eerste damwand was Van Berkoms laatste daad als wethouder.

Bij de verkiezingen van 1974 zakte D66 terug van twee naar één zetel. Deelname aan het college zat er niet meer in en de sociaal-liberalen gingen vanuit de oppositiebankjes aan de slag. Jan van Berkom was namens D66 in de raad vertegenwoordigd.

In 1978 krijgt D66 opnieuw één zetel. Het wordt dus opnieuw vier jaar oppositie. Jan van Berkom verlaat de raad en wordt opgevolgd door Antoon Becker, die begin jaren ’70 ook al in de Bossche raad zat namens de sociaal-liberalen.In 1980 verliet Antoon Becker de raad om tussentijds door Peter Claessen te worden opgevolgd.

Politieke onderwerpen die speelden waren onder andere de werkeloosheid van o.a. docenten en de bezuinigingen en de daarmee samenhangende reorganisatie van de gemeente.

Rosmalen
Vanaf 1982 gaat D66 in Rosmalen deelnemen aan de gemeenteraad. In deze eerse periode heeft D66 Rosmalen één raadslid, Leo Markensteyn.

‘s-Hertogenbosch
Bij de verkiezingen van 1982 kreeg D66 in ‘s-Hertogenbosch opnieuw één zetel. Peter Claessen bezet net als in de peroide 1980-1982 deze eenmansfractie.Ook nu zijn de financiën van de gemeente en organisaties als FC Den Bosch belangrijke onderwerpen.

Jan van Berkom landelijke bestuursvoorzitter D66
In de periode november 1981 – oktober 1982 is Jan van Berkom, oud-wethouder in ‘s-Hertogenbosch, landelijk voorzitter van D66. Een hectisch jaar. Vlak na zijn aantreden wint D66 bij de Tweede Kamerverkiezingen fors en komt met 17 zetels in de Kamer. Vlak daarna wordt het wankele kabinet Van Agt II geformeerd, dat in het jaar erna bekend komt te staan als het ‘vechtkabinet’.

De PvdA verlaat in 1982 het kabinet en D66 blijft zitten met het CDA. In september van dat jaar volgen opnieuw verkiezingen waarbij er diverse interne verschillen zijn binnen D66 over de te voeren koers en het lijsttrekkerschap. D66 verliest een groot deel van zijn zetels en belandt opnieuw in de oppositie. Vlak erna legt Jan zijn functie als landelijk voorzitter neer.

Meer over de geschiedenis van D66 vindt u in Menno van de Land, Tussen ideaal en illusie, Den Haag: SBU Uitgevers, 2003.

Rosmalen
Leo Markensteyn, die ook in de voorgaande periode raadslid is geweest, blijft van 1986 tot 1988 raadslid voor D66 in Rosmalen. Op 14 april 1988 wordt hij tussentijds opgevolgd door Marcel Griens.

‘s-Hertogenbosch
In ‘s-Hertogenbosch blijft Peter Claessen de eenmansfractie van D66 in de raad bezetten. Die omvang is oorzaak van een opvallende discussie in de raad: het college wilde de omvang van raadscommissies verkleinen, waardoor D66 en een aantal andere kleine partijen uit deze commissies zouden verdwijnen. D66 stond op zijn achterste benen.

Rosmalen
In 1990 boekt D66 Rosmalen verkiezingswinst. Naast Marcel Griens kwam Annemarie Hoog Antink in de gemeenteraad te zitten.

‘s-Hertogenbosch
In 1990 boekt ook D66 ‘s-Hertogenbosch een flinke verkiezingswinst en komt met drie leden in de raad te zitten. Peter Claessen wordt wethouder en zal dat ruim vijf jaar blijven doen. Zijn portefeuilles zijn volkshuisvesting, woningbouw en stadsvernieuwing, verkeer en vervoer, welzijn en volksgezondheid. In de raad komen naast Peter Claessen ook Ben Gruben en Peter Kuypers te zitten.

Het verenigingsblad ZesenZestig van de Bossche afdeling startte in maart 1991. Dit eerste nummer kunt u digitaal inzien.

De portefeuille van Peter Claessen is geen eenvoudige. Diverse onderwerpen leveren de nodige emoties op: de sloop van woningen, het verkeersplan waarvan met name het parkeerbeleid (ook toen al) de nodige emoties opriep. Met name de bouw van een woonwagenkamplevert diverse discussies op met bewoners en is voor de wethouder een zwaar dossier. Diverse bouwprojecten starten in deze periode en Claessen sluit deze periode af met de eerste paal van De Schans in de Maaspoort.

Rosmalen
In 1994 krijgt D66 Rosmalen opnieuw twee raadszetels en Marcel Griens neemt als wethouder plaats in een college met CDA en de Plaatselijke Werknemers Rosmalen. Annemarie Hoog Antink en Marcel Griens blijven voor D66 Rosmalen in de raad tot in januari 1996 ‘s-Hertogenbosch en Rosmalen worden gefuseerd.

‘s-Hertogenbosch
In 1994 zet D66 in ‘s-Hertogenbosch de stijgend lijn door en wint nog een zetel ten opzichte van 1990. In totaal heeft D66 dan vier zetels. Naast Peter Claessen zitten Ans Govaars van Berkom, Ben Gruben en Peter Kuypers voor D66 in de raad. Peter Claessen blijft wethouder met de portefeuilles stadsontwikkeling, ruimtelijke ordening, grondbeleid en verkeer en vervoer.

Na de verkiezingen ziet de samenstelling van de raad er totaal anders uit. Dit levert in het begin diverse discussies op over een nieuw college. Uiteindelijk komt er een college van CDA, PvdA, VVD en D66. De spanningen in de raad worden in deze laatste twee jaar voor de fusie groter: diverse onderwerpen leveren strijd op, zoals het ontslag van de heer Witmar uit de monumentencommissie, de Gementweg en de spoorzone en discussies over de fusie tussen Rosmalen en ‘s-Hertogenbosch. Daarnaast zorgde het hoge water van 1995 voor veel bestuurlijke drukte: Peter Claessen moet als waarnemend burgemeester de honneurs waarnemen tijdens de wateroverlast.

Intern levert de fusie van Rosmalen en ‘s-Hertogenbosch een strijd op tussen de lijsttrekkerskandidaten Griens en Claessen. Zelfs Hans van Mierlo kwam ervoor naar ‘s-Hertogenbosch. Claessen voerde uiteindelijk de lijst aan bij de tussentijdse verkiezingen van 1996.

Na de gemeentelijke herindeling, een plan van het eerste Paarse kabinet, kreeg D66 de rekening gepresenteerd van het paarse plan: van de oorspronkelijke vier Bossche en twee Rosmalense raadszetels (waarvan twee bezet door wethouders) blijven er nog maar twee over. De beide ex-wethouders Peter Claessen en Marcel Griens beginnen op 2 januari 1996 aan een nieuw avontuur. Peter Claessen verlaat al snel teleurgesteld de raad en wordt opgevolgd door Jan van Berkom. De verbazing is dan ook groot als Peter Claessen in 1997 zijn terugkeer als lijsttrekker van D66 aankondigt.

Na de verkiezingen van 1998 keert Peter Claessen als fractievoorzitter terug, nadat hij in 1996 de raad verliet. Marcel Griens komt als tweede raadslid voor D66 in de raad. In de collegeonderhandelingen speelt D66 in eerste instantie een belangrijke rol, maar uiteindelijk valt D66 buiten de boot. In deze raadsperiode heeft D66 diverse hoogtepunten meegemaakt. Zo werden raadsleden Marcel Griens en Peter Claessen in 2002 verkozen tot de nummers 1 en 2 ‘beste raadslid’ door de collega’s in de raad. Marcel Griens krijgt bovendien een lintje voor 14 jaar raadswerk. Met een amendement weet D66 ‘s-Hertogenbosch extra subsidie voor de Verkadefabriek te regelen.

De raadsverkiezingen van maart 2002 verlopen voor D66 niet goed: de fractie valt terug naar 1 zetel. Peter Claessen begint met frisse moed aan een volgende periode, maar haakt in 2003 teleurgesteld af: hij verwijt de nieuwe raad echte bestuurskracht. Annemarie Hoog Antink neemt het stokje over en blijft tot 2006 raadslid voor D66 ‘s-Hertogenbosch. Gerard-Jan Brummer is in deze periode commissielid. Naast hen waren er nog vijf mensen actief in de steunfractie en Ineke Griens was fractie-assistent.
Dit team was verantwoordelijk voor enkele succesvolle moties en amendementen. Daarnaast was het onderwerp medische heroïneverstrekking één van de hoogtepunten.

Na de verkiezingen van maart 2006 kende D66 ‘s-Hertogenbosch een stille periode. Er zijn enkele acties en bijeenkomsten geweest, maar D66 speelde geen rol van betekenis op het Bossche politieke toneel. Medio 2007 startte het bestuur, op dat moment bestaand uit Hans van Veen (secretaris en voorzitter a.i.) en Gerk Oberman (penningmeester) met het organiseren van stamtafelbijeenkomsten in de Verkadefabriek. De animo voor deze bijeenkomsten groeide gestaag en nam een vlucht toen D66 op landelijk niveau een groeiende populariteit kende. Ook de ledengroei in 2008 droeghier aan bij.

Deze periode van rust legde de basis voor een sterke start rond de jaarwisseling van 2009. Niet alleen besloot de laatste algemene vergadering van 2008 tot deelname aan de gemeenteraadsverkiezingen van 2010, ook werd in februari 2009 een nieuw bestuur gekozen. In 2009 is in rap tempo gewerkt aan het samenstellen van een kandidatenlijst, verkiezingsprogramma en campagneteam. Al snel wisten de media en de kiezers D66 weer te vinden en kon in 2010 een mooi verkiezingsresultaat worden neergezet.

Bij de gemeenteraadsverkiezingen op 3 maart 2010 keert D66 na één raadsperiode van afwezigheid terug met 3 zetels in de Bossche gemeenteraad. Met een bondig verkiezingsprogramma en een frisse kandidatenlijst is het sociaal-liberale geluid weer hoorbaar in ‘s-Hertogenbosch. Ook de verkiezingsfolder van D66 ‘s-Hertogenbosch kunt u hier vinden.

Namens D66 nemen Jan Smit (fractievoorzitter), Annemarie Hoog Antink en Matthijs van Miltenburg plaats in de gemeenteraad. De fractie wordt gecomplementeerd door de commissieleden Mike van der Geld en Roel van der Poort. Annemarie Hoog Antink en Mike van der Geld zaten namens D66 in de raadscommissie Sociale Ontwikkeling, waarin Annemarie zich richtte op zorg, jeugd en cultuur en Mike woordvoerder onderwijs was. Jan Smit en Roel van der Poort zaten in de commissie Financiën Economische zaken en Sociale Zaken. Daarnaast was Jan als fractievoorzitter verantwoordelijk voor Openbare Orde en Veiligheid, evenementen en citymarketing. Matthijs was actief binnen de commissie Ruimtelijke Ontwikkeling en Beheer en had daar naast ruimtelijk ordening ook mobiliteit, openbare ruimte en natuurbeheer in zijn portefeuille.

Na de Europese verkiezingen van mei 2014, waarin Matthijs van Miltenburg werd verkozen tot Europarlementariër namens D66, nam Matthijs op 24 juni 2014 afscheid van de gemeenteraad. In die gemeenteraadsvergadering werd zijn opvolger, Mike van der Geld, geïnstalleerd. Hans van Veen werd vervolgens commissielid en woordvoerder Onderwijs tot eind 2014.

Ondanks de grote verkiezingswinst moest D66 genoegen nemen met een rol in de oppositie. Met vele initiatieven wist D66 in de periode 2010-2014 mooie resultaten te bereiken:

De gemeenteraadsverkiezingen in 2014 vonden op 19 november 2014 plaats en niet, zoals gebruikelijk, in maart van dat jaar. Dit kwam omdat de gemeente Maasdonk per 1 januari 2015 werd opgeheven en werd heringedeeld bij de gemeente Oss (het dorp Geffen) en de gemeente ‘s-Hertogenbosch (de dorpen Nuland en Vinkel). Voor D66 stond het motto ‘Nu vooruit!’ centraal. De stilstand doorbreken op vele belangrijke dossiers die al jaren stil stonden (Theater en Bibliotheek) als ook een moderne stad met een modern bestuur stonden voor D66 centraal.

Deze verlate herindelingsverkiezingen pakte voor D66 goed uit. D66 werd voor het eerst in de geschiedenis de grootste partij van de gemeente ‘s-Hertogenbosch! Met een percentage van 12,9 kreeg D66 de meeste stemmen van alle partijen, goed voor vijf zetels. Hoewel er vijf partijen vijf zetels behaalden, kreeg D66 het meeste aantal stemmen, waardoor zij het voortouw namen bij de coalitieonderhandelingen.

Han Polman (Commissaris van de Koning in Zeeland) werd aangesteld als informateur en Henk van der Linden werd de formateur van de nieuwe coalitie bestaande uit de vijf partijen met vijf zetels: D66, Rosmalens Belang, VVD, CDA en Bosch Belang.

Op 19 november 2014 werden de zittende raadsleden Jan Smit, Mike van der Geld en Annemarie Hoog Antink herkozen in de Bossche gemeenteraad. René van den Kerkhof en Inge Visschedijk kwamen namens D66 nieuw in de raad. Tijdens de coalitieonderhandelingen droeg Jan Smit het fractievoorzitterschap over aan Mike van der Geld. Hij kon zich niet vinden in het besluit van de fractie om inhoudelijke coalitiebesprekingen aan te gaan met de andere vier partijen.

Per 1 januari 2015 was de nieuwe gemeente ‘s-Hertogenbosch (aangevuld met Nuland en Vinkel) een feit. De nieuwe gemeenteraad werd op 6 januari 2015 geïnstalleerd. Op 25 januari 2015 was er een ledenvergadering waar ruim 50 leden van D66 ’s-Hertogenbosch bijeen kwamen in de Bibliotheek aan de Hinthamerstraat. De fractie informeerde tijdens deze vergadering de leden over het bestuursakkoord ‘Aan de slag!’ en het proces daar naar toe. Tijdens de vergadering legde de fractie, voormalig fractievoorzitter Jan Smit en het bestuur verantwoording af aan de leden over het formatieproces. Jan Smit besloot daarna af te treden als raadslid. Op 27 januari 2015 werd het bestuursakkoord vastgesteld in de gemeenteraad. Tijdens die zelfde raadsvergadering werd Bilal Kaya als nieuw raadslid geinstalleerd voor D66 en werd Eric Logister als wethouder namens D66 geïnstalleerd. Eric was hiervoor vanaf 2010 raadslid voor D66 in Tilburg.

De fractie werd gecomplementeerd met de commissieleden Robbert van Schaik en Marie-Louise Filippini. Robbert en René van den Kerkhof richten zich deze raadsperiode op ruimtelijke ontwikkelingen, wonen, water en groen, mobiliteit, openbare ruimte en erfgoed. Marie-Louise was woordvoerder duurzaamheid en zat samen met raadslid Inge Visschedijk in de raadscommissie Financiën Economische Zaken en Sociale Zaken. Bilal Kaya had onderwijs, diversiteit en integratie in zijn portefeuille en zat samen met Annemarie in de commissie Sociale Ontwikkeling. Annemarie was daarin woordvoerder op het gebied van zorg, jeugd en cultuur. Fractievoorzitter Mike van der Geld had algemene zaken, openbare orde en veiligheid, citymarketing en evenementen in zijn portefeuille.

Mike was in 2017, als fractievoorzitter van de grootste partij, voorzitter van de benoemingscommissie voor de nieuwe burgemeester die op 11 oktober 2017 werd geïnstalleerd.

Als grootste en progressieve partij wist D66 in deze raadsperiode van 3,5 jaar veel voor elkaar te krijgen:

D66 behaalt op 21 maart 2018 een historische verkiezingsuitslag. Nog nooit stemden zoveel inwoners van de gemeente ‘s-Hertogenbosch bij de gemeenteraadsverkiezingen op D66 (7572 stemmen). Een groei van ruim 1300 stemmen ten opzicht van de gemeenteraadsverkiezingen in 2014. Goed voor 11,81 % van het totaal aantal uitgebrachte stemmen. Daarmee behouden de democraten vijf raadszetels en blijft D66 de grootste groene en progressieve partij van ‘s-Hertogenbosch.

Mike van der Geld, René van den Kerkhof, Inge Visschedijk en Annemarie Hoog Antink worden herkozen als raadsleden namens D66. Daan Peters komt nieuw in de gemeenteraad namens D66.

De VVD leidt in het voorjaar van 2018 als grootste partij de onderhandelingen. Op 28 mei presenteren de vijf grootste partijen (VVD, D66, GroenLinks, CDA en Rosmalens Belang) het nieuwe bestuursakkoord ‘#073 #samen #vernieuwend #duurzaam‘. In het bestuursakkoord zitten herkenbare D66 punten: forse investeringen in onderwijs(innovatie), meer dan 10 miljoen aan groene investeringen, focus op positieve gezondheid en vitaliteit van bewoners, investeringen in kunst en cultuur en een autoluwe binnenstad & schone lucht staan centraal.

Op 6 juni 2018 wordt het bestuursakkoord door een ruime meerderheid in de gemeenteraad vastgesteld. Mike van der Geld wordt die avond geïnstalleerd als wethouder. Hij volgt Eric Logister op en heeft de portefeuilles Klimaat & Energie, Openbare Ruimte, Water & Groen, Cultuur, Citymarketing, Toerisme & Evenementen, Diversiteit, Coördinatie Duurzaamheid en Project Spoorzone. Geert Verbruggen wordt tijdens dezelfde raadsvergadering geïnstalleerd als nieuw raadslid namens D66. De fractie wordt gecomplementeerd door commissieleden Veerle van Doorn en Steven Hommerson. Geert en Steven richten zich in de raadscommissie Omgeving op duurzame mobiliteit, leefomgeving, klimaat & energie, ruimtelijk ontwikkelingen, wonen en grondzaken. Annemarie en Veerle hebben onderwijs, zorg, jeugd, werk & inkomen, wijkgericht werken, diversiteit en welzijn in hun portefeuilles. Vanuit de commissie Bedrijvigheid richten Inge en Daan zich op economische ontwikkeling, arbeidsmarkt, sport, cultuur, citymarketing, evenementen en toerisme. Fractievoorzitter René van den Kerkhof is vanuit de fractie verantwoordelijk voor regionale & internationale samenwerking, financiën, communicatie, openbare orde & veiligheid en toezicht & handhaving.

D66 behaalt bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2022 wederom een historische uitslag. Met zes zetels is D66 de grootste partij van de gemeente ‘s-Hertogenbosch geworden. De partij neemt haar verantwoordelijkheid voor het formatieproces. Als grootste partij neemt ze het initiatief om een nieuwe coalitie voor ‘s-Hertogenbosch te vormen, met Alexander Pechtold als informateur.

Als D66 wilden we tempo maken met het bestuursakkoord. Dat is gelukt. Op 24 mei is het bestuursakkoord 2022-2026 ‘Slagkracht en ambitie. Met lef en energie de toekomst in’ gepresenteerd. Behandeling in de gemeenteraad vindt plaats op 31 mei. Tijdens deze vergadering worden ook de voorgedragen wethouderskandidaten benoemd en beëdigd. D66 draagt Mike van der Geld voor als wethouder.