Klimaat & natuur

In Zuid-Holland hebben we 21 Natura 2000-gebieden. Hiervan zijn 12 gebieden gevoelig voor stikstof. En in veel van die gebieden zoals in de duinstreek en kust, de Grevelingen, de Biesbosch en de Nieuwkoopse Plassen & De Haeck is de stikstofdepositie nog veel te hoog. Hierdoor verdwijnen planten en dieren en gaat de kwaliteit van de natuur achteruit. Daarom is het nodig om de stikstofuitstoot en -neerslag fors terug te dringen. Daarbij zijn er geen taboes. Wat er moet gebeuren verschilt sterk per gebied. Dit komt doordat het ene gebied gevoeliger is voor stikstof dan het andere en de bron van neerslag verschilt. In het ene gebied komt het vooral uit de landbouw en in het andere uit de industrie, verkeer, scheepsvaart of andere bronnen. Voor de gebieden in Zuid-Holland weten we hoeveel stikstof in een gebied neerslaat en waar het vandaan komt.

De pijnlijke realiteit is dat een aantal bedrijven niet meer op dezelfde plek verder kan. Als extensivering en natuurinclusieve bedrijfsvoering (zie ook hoofdstuk ‘Landbouw’) ook op de langere termijn niet genoeg stikstofuitstoot reduceert, dan zullen we samen moeten kijken naar een verplaatsing of definitief stoppen van de bedrijfsactiviteiten. Zo voorkomen we dat bedrijven aan het lijntje worden gehouden.

In Zuid-Holland is het water overal. De waterkwaliteit moet uitstekend zijn om er drinkwater van te maken, akkerbouwgewassen mee te telen en de natuur krachtig te houden. Nu wordt vooral water uit onze rivieren gehaald voor drinkwater, maar om ook in de toekomst zeker te zijn van schoon water moet gekeken worden naar alternatieven. Over 50 jaar willen wij dat dankzij een hoger waterpeil verzilting stopt, bodemdaling vertraagt en blijven tonnen aan CO2 in de bodem zitten. Op dit moment hebben we grofweg twee soorten waterproblemen: te vies, en te veel of te weinig.

In 2027 moeten alle wateren in Nederland van goede kwaliteit zijn, zo is afgesproken in de Kaderrichtlijn Water (KRW). Zoals het nu gaat, gaat Nederland deze afspraak niet halen. Dit wordt de volgende grote crisis als we nu niet handelen. Extra inspanning is nodig, waarbij een betrokken provincie onmisbaar is.

Onze bodem daalt en verzilt. In de omgevingsvisie stimuleren we bodemvriendelijk bouwen. Samen met ondernemers, onderzoekers en medeoverheden stimuleren we lichtere bouwconstructies en technieken voor bodemverbetering, zoals het ophogen met schuimglas. Daarom ondersteunen we het Nationaal Kenniscentrum Bodemdaling. We willen een maximale vermindering van de uitstoot van broeikasgassen. Daarvoor moet het grondwaterpeil in veenweidegebieden omhoog. Het optimale waterpeil verschilt per gebied. Een hoger grondwaterpeil biedt ruimte voor experimenten met onder andere paludicultuur. Deze experimenten kunnen door de provincie worden ondersteund.

De Zuid-Hollandse lucht is vies. De luchtkwaliteit is zo slecht dat het lijkt alsof we omgerekend wel 5 tot 6 sigaretten per dag aan fijnstof, roet en stikstofoxiden meeroken. Dat maakt ons vatbaarder voor longziekten en leidt tot voortijdige sterfgevallen. De provincie moet hier actie op ondernemen. Ook dringen we de hoeveelheid CO2 in de lucht terug. Met de nog aanwezige CO2 bezien we hoe we die kunnen hergebruiken: als grondstof voor de kassen, als bindmiddel in beton en om een vorm van plastic te produceren.

Bufferzones worden ontwikkeld rond Natura 2000-gebieden om te voorkomen dat daar alsnog stikstofuitstoot of licht- en geluidsoverlast zorgt voor verslechtering van de natuur. Uitlopers van deze bufferzones lopen door tot in de dorpen, steden en bedrijventerreinen zodat de natuur overal haar meerwaarde kan laten gelden en mensen kunnen genieten van de natuur (zie ook paragraaf ‘recreatie met plezier en natuur’).

Wilde dieren moeten zich zo vrij mogelijk kunnen bewegen tussen en in natuurgebieden. Wildbeheer in natuurgebieden kan nodig zijn wanneer dieren onnodig lijden, zoals bij overpopulatie waardoor dieren zonder ingrijpen verhongeren in de winter. Voor plezierjacht zonder ecologische meerwaarde is geen ruimte in de provincie. Jacht is een middel om onevenredige schade te voorkomen of populaties te beheren als deze een risico opleveren voor zichzelf, de natuur of onze samenleving.