D66 is natuurlijk dé onderwijspartij, maar ook ROSA heeft aandacht voor onderwijs met eigen accenten. De gemeente gaat natuurlijk vooral over de schoolgebouwen.
 
D66: 
Duurzame schoolgebouwen. Schoolgebouwen moeten zo snel mogelijk energieneutraal worden. Kansen worden gepakt op natuurlijke momenten, zoals bij groot onderhoud. De slechtste scholen moeten met voorrang worden aangepakt.
 
Moderne ventilatiesystemen in onze schoolgebouwen. Dit met name daar waar fijnstof een probleem is, zoals langs de N203. Het binnenklimaat van de scholen moet voldoen aan de laatste WHO-normen.
 
Veilig leefklimaat in en rondom onze schoolgebouwen. Dit vergt meer dan alleen aanpassingen aan de gebouwen zelf, ook de schoolpleinen moeten groen en veilig zijn. D66 vraagt aandacht voor achtergronden van en begrip voor leerlingen met probleemgedrag.
 
ROSA:
Kinderen gaan, bij voorkeur, in hun eigen wijk naar school en de gemeente bevordert dit actief. Ze doen dat lopend of fietsend, het met de auto brengen en halen van kinderen moet worden ontmoedigd.
 
Op de scholen in Poelenburg-Peldersveld hebben de scholen verlengde leertijd. Dit is een goede manier om de onderwijskansen voor kinderen te vergroten. Wat ROSA betreft breiden we dit uit naar meer uren per week en naar andere scholen met kwetsbare leerlingen.
 
Zwemlessen zijn noodzakelijk in een waterrijke omgeving. Schoolzwemmen moet weer ingevoerd worden. Alle kinderen moeten hun zwemdiploma’s kunnen halen, bij voorkeur het volledige Zwem-ABC.

Het klimaat en de energietransitie zijn een belangrijk speerpunt van zowel D66 als ROSA
 
D66:
De energietransitie gaat over de stadsgrenzen heen en D66 is voorstander van een actieve participatie in de Regionale Energiestrategie (RES) en het Cluster Energiestrategie voor
de Zaanse industrie (CES). Dit gaat over duurzame opwek van energie (zon en wind), en gebruik van waterstof in de industrie. 

Een belangrijk onderdeel van de energietransitie is de opslag van energie en het ontwikkelen van Smart Grids. Hiermee kan piekbelasting worden opgevangen en het elektriciteitsnet worden ontlast. D66 wil hierop de komende periode flinke stappen maken.
 
Er moet een Deltaplan Isolatie komen om snel energie te besparen.
 
ROSA:
ROSA wil een Zaanstad waar fossiele brandstoffen zo snel mogelijk tot het verleden behoren en waarin iedereen zelfvoorzienend is qua energie-opwekking, door middel van onder meer windmolens en zonnepanelen. Met behulp van een goed plan, bindende afspraken met de woningcorporaties, subsidies, goede voorlichting en leningen kunnen we dit op zo kort mogelijke termijn realiseren, waarbij heel Zaanstad gasloos kan zijn.
 
Ook zullen wij ons blijven inzetten om ook kleinschaligere zonprojecten (minder dan 60 zonnepanelen) en kleine, eventueel traditionele, windmolens mee te laten tellen in de RES. 

Wonen is ook een van de heel belangrijke opgaven voor Zaanstad, gezien de grote woningnood. ROSA heeft hier ook aandacht voor.
 
D66:
Gezonde groei: In Zaanstad wordt de komende jaren flink gebouwd om het woningtekort in te lopen. D66 onderkent de noodzaak van snelle woningbouw én houdt daarbij oog voor een gezonde groei in onze stad met aandacht voor een gezonde en groene omgeving. Daarnaast wil D66 evenwicht tussen de groei van de Zaanse werkgelegenheid en de groei van het aantal inwoners. Zaanstad moet geen ‘slaapstad’ met forensen worden. Liever verleidt D66 om werk te krijgen in Zaanstad, bijvoorbeeld door het aantrekken van onderwijs of rijksdiensten.
 
We moeten vooral bouwen naar behoefte. D66 wil de nieuwe woningen binnenstedelijk bouwen.
 
ROSA:
ROSA kiest voor binnenstedelijke woningbouw, maar laat zich niet door wie dan ook opdringen dat we 10 tot 20.000 woningen moeten bouwen. Dat bepalen we zelf.
 
ROSA pleit voor een stedenbouwkundig plan waarbij de dorpen en de Zaandamse wijken bestaan uit een mengeling van wonen, werken en recreëren. Het dorp of de wijk staat bij ons centraal.
 
Zaanstad dient ervoor te waken dat het in de toekomst alleen maar uit nieuwbouw zal bestaan. De gemeente moet streven naar een goed evenwicht tussen nieuwbouw en haar historisch erfgoed.

D66 en ROSA hebben allebei veel aandacht voor deze thema’s, er zijn overeenkomsten maar ook verschillen.
 
D66:
De gefragmenteerde aanpak in de jeugdzorg is niet in het belang van cliënten en is bovendien funest voor het welzijn van de werknemers. D66 vindt het belangrijk dat de regie wordt teruggegeven aan zorgprofessionals. Dit is zowel voor de zorgverlener als de cliënt belangrijk. Verder moet worden ingezet op het verbeteren van de samenwerking tussen aanbieders in de regio, integraal werken en preventie.
 
Slim omgaan met digitalisering in de zorg is van groot belang. Er wordt in de zorg steeds vaker digitaal gewerkt en hoewel dit vaak snel en efficiënt is, vraagt het ook om een veilige en betrouwbare digitale huishouding.
 
Sport is meer dan een vrijetijdsbesteding: het vergroot onze gezondheid, zorgt voor diversiteit en inclusiviteit, verhoogt de sociale cohesie en participatie en we leren erdoor om samen te werken. Sport verbroedert. Sportverenigingen kunnen en moeten een actieve rol spelen in een inclusieve samenleving zonder vooroordelen over bijvoorbeeld seksuele geaardheid, etnische achtergrond of beperking.
 
ROSA:
Steeds meer mensen hebben steeds zwaardere zorg nodig. Dat vraagt om bijsturen. Wat ROSA betreft doen we dat door nu echt volop in te zetten op het bevorderen van de positieve gezondheid en inzetten van preventie. Het is belangrijk om te doen wat nodig is. En wat ROSA betreft mogen er dan best inkomensafhankelijke bijdragen gevraagd worden.
 
ROSA is vóór een regulering van de wietteelt naast een strenge aanpak van de criminele handel. De komst van een coffeeshop in Zaanstad-Noord wordt door ons gesteund. Gokverslaving dient onder meer te worden tegengegaan door het zoveel mogelijk weren van gokautomaten en -gelegenheden in Zaanstad.
 
ROSA is voor het stimuleren van amateursportclubs, maar heeft geen behoefte aan betaald voetbal en dergelijke.

Als liberale partij heeft D66 vrijheid en gelijkheid hoog in het vaandel staan, ook bij  ROSA staan er goede punten in het programma, meer over gelijkheid dan over vrijheid.
 
D66:
De overheid is er voor haar inwoners en niet andersom. Er wordt de laatste jaren veel geklaagd over het gebrek aan vertrouwen van Nederlanders in de politiek. Eén van de belangrijke oorzaken van deze kloof is juist het gebrek aan vertrouwen van de overheid in haar inwoners. De ramp van de toeslagenaffaire laat zien waar dit doorgeslagen wantrouwen tegen de inwoners van ons land toe kan leiden. Inwoners moeten meer invloed hebben op het beleid van de overheid dan één keer in de vier jaar in het stemhokje.
D66 vindt dat alle Zaankanters de kans moeten kunnen krijgen het leven te leiden dat ze willen leiden. Dit geldt ook voor mensen met een fysieke, psychische of sociale handicap, laaggeletterden en mensen die in armoede verkeren. Helaas worden zij in de praktijk nog te vaak geconfronteerd met obstakels.
D66 is voorstander van vrije sluitingstijden voor de horeca. Ook dit is vrijheid.
 
ROSA:
ROSA staat voor sociale acceptatie en gelijke rechten voor iedereen, waarbij zaken als geslacht, levensbeschouwing, seksuele geaardheid, genderidentiteit, afkomst, handicaps en leeftijd geen, of zo min mogelijk, een belemmerende factor mogen zijn bij het volwaardig meedraaien in de samenleving.
 
Een aandachtspunt van alle gemeentelijke diensten zou het voorkomen en bestrijden van seksuele intimidatie en geweld moeten zijn. De gemeente dient voorlichting over seksisme en rolpatronen te stimuleren en te ondersteunen.

Zaanstad is één van de oudste industriegebieden in de wereld en Zaanstad heeft een unieke inrichting als gecombineerde woon- en werkstad, met de industrie in nauw contact met onze woonwijken. Dat heeft voordelen maar ook nadelen. 
 
D66:
D66 vindt een industrie-agenda noodzakelijk voor de overgang in Zaanstad naar een circulaire economie die volledig gebruik maakt van duurzame energie.
D66 streeft naar een maximale deelname aan de economie in Zaanstad: voldoende werkgelegenheid en voldoende bedrijvigheid met plek voor iedereen. Ook voor Zaankanters
met een beperking is deelname belangrijk en dat vraagt om extra inspanning van de gemeente en werkgevers.
 
D66 heeft vertrouwen in de vindingrijkheid van ondernemers en streeft naar een gunstig vestigingsklimaat voor alle ondernemers, inclusief ZZP’ers en MKB-ondernemingen.
 
ROSA:
Zaanstad heeft een eeuwenlange industriële traditie. Het is zonde om die overboord te zetten. De maakindustrie en de bouw kunnen worden gefaciliteerd door een beter scholingsaanbod via de Hogeschool voor de Handen.
 
Kleinere en verouderde industriegebiedjes kunnen worden getransformeerd ten gunste van woningbouw. Vaak ook liggen ze op gunstige locaties voor de uitbreiding van het toeristisch areaal. Daar zou bij de herinrichting en het architectonisch ontwerp rekening mee gehouden moeten worden. Bedrijven in hogere milieucategorieën dienen te worden geweerd van de oudere bedrijfsterreinen en een plaats te vinden op bijvoorbeeld Hoogtij.

Onderwijs
D66 is natuurlijk dé onderwijspartij, maar ook DENK heeft aandacht voor onderwijs met eigen accenten. De gemeente gaat natuurlijk vooral over de schoolgebouwen.
 
D66: 
Duurzame schoolgebouwen. Schoolgebouwen moeten zo snel mogelijk energieneutraal worden. Kansen worden gepakt op natuurlijke momenten, zoals bij groot onderhoud. De slechtste scholen moeten met voorrang worden aangepakt.
 
Moderne ventilatiesystemen in onze schoolgebouwen. Dit met name daar waar fijnstof een probleem is, zoals langs de N203. Het binnenklimaat van de scholen moet voldoen aan de laatste WHO-normen.
 
Veilig leefklimaat in en rondom onze schoolgebouwen. Dit vergt meer dan alleen aanpassingen aan de gebouwen zelf, ook de schoolpleinen moeten groen en veilig zijn. D66 vraagt aandacht voor achtergronden van en begrip voor leerlingen met probleemgedrag.
 
DENK:
Een stagegarantie voor studenten om ervaring op te doen en de kansen op de arbeidsmarkt te bevorderen. De gemeente Zaanstad draagt hieraan bij door een stagequotum van 5% van het personeelsbestand per afdeling alsmede bij partners die subsidie ontvangen, in te stellen.
 
Onderwijs waarin prestaties van scholieren worden bevorderd door rekening te houden met de achtergrond, wensen en verwachtingen. De rol van ouders speelt een cruciale rol bij het voorkomen van onderadvisering en het stimuleren van ouderparticipatie.

Het klimaat en de energietransitie zijn een belangrijk speerpunt van D66, maar DENK zegt er bijna niets over
 
D66:
De energietransitie gaat over de stadsgrenzen heen en D66 is voorstander van een actieve participatie in de Regionale Energiestrategie (RES) en het Cluster Energiestrategie voor
de Zaanse industrie (CES). Dit gaat over duurzame opwek van energie (zon en wind), en gebruik van waterstof in de industrie. 

Een belangrijk onderdeel van de energietransitie is de opslag van energie en het ontwikkelen van Smart Grids. Hiermee kan piekbelasting worden opgevangen en het elektriciteitsnet worden ontlast. D66 wil hierop de komende periode flinke stappen maken.
 
Er moet een Deltaplan Isolatie komen om snel energie te besparen.
 
DENK:
Mogelijk maken van meer electrische laadpalen in Zaanstad
 
Geen windturbines in Zaanstad of bij de NoorderIJplas
 

Wonen is ook een van de heel belangrijke opgaven voor Zaanstad, gezien de grote woningnood. DENK heeft hier ook aandacht voor.
 
D66:
Gezonde groei: In Zaanstad wordt de komende jaren flink gebouwd om het woningtekort in te lopen. D66 onderkent de noodzaak van snelle woningbouw én houdt daarbij oog voor een gezonde groei in onze stad met aandacht voor een gezonde en groene omgeving. Daarnaast wil D66 evenwicht tussen de groei van de Zaanse werkgelegenheid en de groei van het aantal inwoners. Zaanstad moet geen ‘slaapstad’ met forensen worden. Liever verleidt D66 om werk te krijgen in Zaanstad, bijvoorbeeld door het aantrekken van onderwijs of rijksdiensten.
 
We moeten vooral bouwen naar behoefte. D66 wil de nieuwe woningen binnenstedelijk bouwen.
 
 
DENK:
Verstrekken van startersleningen voor het kopen van een huis
 
Voorrang voor eigen inwoners bij de verdeling van sociale huurwoningen
 
Onderzoek of huurkoop (renteloos een woning kopen mogelijk is om de doorstroming te bevorderen.
 

D66 en DENK hebben allebei aandacht voor deze thema’s, maar er zijn flinke verschillen.
 
D66:
De gefragmenteerde aanpak in de jeugdzorg is niet in het belang van cliënten en is bovendien funest voor het welzijn van de werknemers. D66 vindt het belangrijk dat de regie wordt teruggegeven aan zorgprofessionals. Dit is zowel voor de zorgverlener als de cliënt belangrijk. Verder moet worden ingezet op het verbeteren van de samenwerking tussen aanbieders in de regio, integraal werken en preventie.
 
Slim omgaan met digitalisering in de zorg is van groot belang. Er wordt in de zorg steeds vaker digitaal gewerkt en hoewel dit vaak snel en efficiënt is, vraagt het ook om een veilige en betrouwbare digitale huishouding.
 
Sport is meer dan een vrijetijdsbesteding: het vergroot onze gezondheid, zorgt voor diversiteit en inclusiviteit, verhoogt de sociale cohesie en participatie en we leren erdoor om samen te werken. Sport verbroedert. Sportverenigingen kunnen en moeten een actieve rol spelen in een inclusieve samenleving zonder vooroordelen over bijvoorbeeld seksuele geaardheid, etnische achtergrond of beperking.
 
DENK:
Meer subsidiëring van initiatieven die zich richten op de bestrijding van eenzaamheid onder ouderen.
 
Het weer mogelijk maken van gratis zwemlessen voor kinderen tot het behalen van zwemdiploma’s A en B.
 
Het mogelijk maken van cultuursensitieve zorg door het oprichten van een multiculturele zorginstelling en rekening houdend met de daarachterliggende religieuze overtuigingen.

Als liberale partij heeft D66 vrijheid en gelijkheid hoog in het vaandel staan, bij DENK gaat het in dit thema vooral over het bestrijden van discriminatie
 
D66:
De overheid is er voor haar inwoners en niet andersom. Er wordt de laatste jaren veel geklaagd over het gebrek aan vertrouwen van Nederlanders in de politiek. Eén van de belangrijke oorzaken van deze kloof is juist het gebrek aan vertrouwen van de overheid in haar inwoners. De ramp van de toeslagenaffaire laat zien waar dit doorgeslagen wantrouwen tegen de inwoners van ons land toe kan leiden. Inwoners moeten meer invloed hebben op het beleid van de overheid dan één keer in de vier jaar in het stemhokje.
D66 vindt dat alle Zaankanters de kans moeten kunnen krijgen het leven te leiden dat ze willen leiden. Dit geldt ook voor mensen met een fysieke, psychische of sociale handicap, laaggeletterden en mensen die in armoede verkeren. Helaas worden zij in de praktijk nog te vaak geconfronteerd met obstakels.
D66 is voorstander van vrije sluitingstijden voor de horeca. Ook dit is vrijheid.
 
DENK:
Het toestaan van religieuze uitingen als het dragen van een hoofddoek of een keppeltje voor bijzondere opsporingsambtenaren.
 
Jaarlijks op 21 september op een passende manier stil te staan bij de Europese actiedag tegen islamofobie.
 
Het inzetten van mystery guests om discriminatie op te sporen en bedrijven die zich aantoonbaar schuldig hebben gemaakt aan discriminatie uitsluiten van gemeentelijke aanbestedingen.

Zaanstad is één van de oudste industriegebieden in de wereld en Zaanstad heeft een unieke inrichting als gecombineerde woon- en werkstad, met de industrie in nauw contact met onze woonwijken. Dat heeft voordelen maar ook nadelen. 
 
D66:
D66 vindt een industrie-agenda noodzakelijk voor de overgang in Zaanstad naar een circulaire economie die volledig gebruik maakt van duurzame energie.
D66 streeft naar een maximale deelname aan de economie in Zaanstad: voldoende werkgelegenheid en voldoende bedrijvigheid met plek voor iedereen. Ook voor Zaankanters
met een beperking is deelname belangrijk en dat vraagt om extra inspanning van de gemeente en werkgevers.
D66 heeft vertrouwen in de vindingrijkheid van ondernemers en streeft naar een gunstig vestigingsklimaat voor alle ondernemers, inclusief ZZP’ers en MKB-ondernemingen.
 
DENK: 
Een MKB-vriendelijkere houding voor alle ondernemers in Zaanstad 
 
Zaankanters die in de bijstand zitten een opleidingsbudget aanbieden om toegang tot de arbeidsmarkt te vergroten.

D66 is natuurlijk dé onderwijspartij, maar ook de PvdD heeft aandacht voor onderwijs met eigen accenten. De gemeente gaat natuurlijk vooral over de schoolgebouwen.
 
D66: 
Duurzame schoolgebouwen. Schoolgebouwen moeten zo snel mogelijk energieneutraal worden. Kansen worden gepakt op natuurlijke momenten, zoals bij groot onderhoud. De slechtste scholen moeten met voorrang worden aangepakt.
 
Moderne ventilatiesystemen in onze schoolgebouwen. Dit met name daar waar fijnstof een probleem is, zoals langs de N203. Het binnenklimaat van de scholen moet voldoen aan de laatste WHO-normen.
 
Veilig leefklimaat in en rondom onze schoolgebouwen. Dit vergt meer dan alleen aanpassingen aan de gebouwen zelf, ook de schoolpleinen moeten groen en veilig zijn. D66 vraagt aandacht voor achtergronden van en begrip voor leerlingen met probleemgedrag.
 
Partij voor de Dieren: 
Er zijn voldoende scholen in de buurt zodat elk kind lopend of op de fiets naar school kan.
 
De gemeente investeert in sport (waaronder zwemlessen) en cultuur- en muziek- en (onafhankelijke) duurzaamheidseducatie op scholen. Scholen worden gestimuleerd om lessen over inclusiviteit aan te bieden, met voldoende aandacht voor emancipatie, racisme en discriminatie.
 
Scholen worden gestimuleerd en financieel ondersteund om groene schoolpleinen, schoolmoestuinen en gezonde kantines te hebben waar gratis fruit en een gezonde, duurzame schoollunch worden aangeboden.

Het klimaat en de energietransitie zijn een belangrijk speerpunt van D66, maar uiteraard ook voor de PvdD. We kijken wel meer naar de uitvoerbaarheid.
 
D66:
De energietransitie gaat over de stadsgrenzen heen en D66 is voorstander van een actieve participatie in de Regionale Energiestrategie (RES) en het Cluster Energiestrategie voor
de Zaanse industrie (CES). Dit gaat over duurzame opwek van energie (zon en wind), en gebruik van waterstof in de industrie. 

Een belangrijk onderdeel van de energietransitie is de opslag van energie en het ontwikkelen van Smart Grids. Hiermee kan piekbelasting worden opgevangen en het elektriciteitsnet worden ontlast. D66 wil hierop de komende periode flinke stappen maken.
 
Er moet een Deltaplan Isolatie komen om snel energie te besparen.
 
Partij voor de Dieren:
Bouwplannen krijgen van de gemeente een CO2-budget, wat betekent dat er een limiet wordt gesteld aan de hoeveelheid uit te stoten broeikasgassen om zo binnen de 1,5 graad doelstelling te blijven.
 
De gemeente werkt niet mee aan de kunstmatige (ondergrondse) opslag van CO_2.
 
In 2030 gebruiken huishoudens, bedrijven en organisaties in Zaanstad ten minste 65% minder energie dan in 1990. De gemeente stelt hiertoe een ambitieus Actieplan Besparen op met concrete en controleerbare tussendoelen.

Wonen is ook een van de heel belangrijke opgaven voor Zaanstad, gezien de grote woningnood. De PvdD heeft hier veel aandacht voor, maar spreekt zichzelf soms tegen..
 
D66:
Gezonde groei: In Zaanstad wordt de komende jaren flink gebouwd om het woningtekort in te lopen. D66 onderkent de noodzaak van snelle woningbouw én houdt daarbij oog voor een gezonde groei in onze stad met aandacht voor een gezonde en groene omgeving. Daarnaast wil D66 evenwicht tussen de groei van de Zaanse werkgelegenheid en de groei van het aantal inwoners. Zaanstad moet geen ‘slaapstad’ met forensen worden. Liever verleidt D66 om werk te krijgen in Zaanstad, bijvoorbeeld door het aantrekken van onderwijs of rijksdiensten.
 
We moeten vooral bouwen naar behoefte. D66 wil de nieuwe woningen binnenstedelijk bouwen.
 
Partij voor de Dieren:
Er komen meer betaalbare woningen: fors meer sociale huurwoningen en meer betaalbare middenhuur. Ook komen er (nieuwe) plannen voor betaalbare koopwoningen.
 
We ontwikkelen een woonladder met een duidelijke limiet aan het aantal toe te
voegen woningen in Zaanstad.
 
Zaanstad dringt aan op het weer legaliseren van het kraken van langdurig leegstaande panden. Indien gekraakte panden ontruimd worden, zorgt de gemeente ervoor dat dit niet tot nieuwe dak- of thuisloosheid leidt.

Zaanstad is één van de oudste industriegebieden in de wereld en Zaanstad heeft een unieke inrichting als gecombineerde woon- en werkstad, met de industrie in nauw contact met onze woonwijken. Dat heeft voordelen maar ook nadelen. 
 
D66:
D66 vindt een industrie-agenda noodzakelijk voor de overgang in Zaanstad naar een circulaire economie die volledig gebruik maakt van duurzame energie.
D66 streeft naar een maximale deelname aan de economie in Zaanstad: voldoende werkgelegenheid en voldoende bedrijvigheid met plek voor iedereen. Ook voor Zaankanters
met een beperking is deelname belangrijk en dat vraagt om extra inspanning van de gemeente en werkgevers.
D66 heeft vertrouwen in de vindingrijkheid van ondernemers en streeft naar een gunstig vestigingsklimaat voor alle ondernemers, inclusief ZZP’ers en MKB-ondernemingen.
 
Partij voor de Dieren:
Zaanstad stuurt op duurzame bloei in plaats van oneindige economische groei. Het versterken van de ecologie is belangrijker dan het laten groeien van de economie.
 
Uiterlijk in 2030 is Zaanstad afvalvrij: alle grondstoffen worden hergebruikt. Het gebruik van nieuwe grondstoffen is minimaal gehalveerd. Hiervoor ontwikkelt de gemeente een kringloopstrategie.
 
Ruilen en delen wordt gemakkelijker. De gemeente stimuleert en faciliteert lokale ruilsystemen zoals mini-bibliotheken, fietsenbanken en plantenruil.

Als liberale partij heeft D66 vrijheid en gelijkheid hoog in het vaandel staan, maar ook de PvdD heeft oog voor dit thema op haar eigen manier. 
 
D66:
De overheid is er voor haar inwoners en niet andersom. Er wordt de laatste jaren veel geklaagd over het gebrek aan vertrouwen van Nederlanders in de politiek. Eén van de belangrijke oorzaken van deze kloof is juist het gebrek aan vertrouwen van de overheid in haar inwoners. De ramp van de toeslagenaffaire laat zien waar dit doorgeslagen wantrouwen tegen de inwoners van ons land toe kan leiden. Inwoners moeten meer invloed hebben op het beleid van de overheid dan één keer in de vier jaar in het stemhokje.
D66 vindt dat alle Zaankanters de kans moeten kunnen krijgen het leven te leiden dat ze willen leiden. Dit geldt ook voor mensen met een fysieke, psychische of sociale handicap, laaggeletterden en mensen die in armoede verkeren. Helaas worden zij in de praktijk nog te vaak geconfronteerd met obstakels.
D66 is voorstander van vrije sluitingstijden voor de horeca. Ook dit is vrijheid.
 
Partij voor de Dieren:
Het ambtenarenapparaat wordt een evenwichtige afspiegeling van de samenleving. Zaanstad onderzoekt op welke wijze de eigen organisatie, inclusief het college, inclusiever en meer divers kan worden.
 
Betwist erfgoed wordt in kaart gebracht. Zaanstad zoekt op democratische wijze een
zelfkritische omgang met dit erfgoed.
 
Zaanstad kiest in de communicatie naar burgers een genderneutrale aanspreekvorm.

Op deze thema’s is er redelijk veel overeenstemming tussen D66 en de PvdD, maar er zijn ook flinke verschillen.
 
D66:
De gefragmenteerde aanpak in de jeugdzorg is niet in het belang van cliënten en is bovendien funest voor het welzijn van de werknemers. D66 vindt het belangrijk dat de regie wordt teruggegeven aan zorgprofessionals. Dit is zowel voor de zorgverlener als de cliënt belangrijk. Verder moet worden ingezet op het verbeteren van de samenwerking tussen aanbieders in de regio, integraal werken en preventie.
 
Slim omgaan met digitalisering in de zorg is van groot belang. Er wordt in de zorg steeds vaker digitaal gewerkt en hoewel dit vaak snel en efficiënt is, vraagt het ook om een veilige en betrouwbare digitale huishouding.
 
Sport is meer dan een vrijetijdsbesteding: het vergroot onze gezondheid, zorgt voor diversiteit en inclusiviteit, verhoogt de sociale cohesie en participatie en we leren erdoor om samen te werken. Sport verbroedert. Sportverenigingen kunnen en moeten een actieve rol spelen in een inclusieve samenleving zonder vooroordelen over bijvoorbeeld seksuele geaardheid, etnische achtergrond of beperking.
 
Partij voor de Dieren:
De gemeente bevordert schone lucht door op meer plekken gemotoriseerd verkeer
te weren, milieuzones in te stellen en houtstook aan banden te leggen. Houtstook is een enorme bron van ultrafijnstof, dat voor gezondheidsproblemen kan zorgen bij o.a. longpatiënten, (ex-) coronapatiënten, kinderen en ouderen. Daarom komen er geen nieuwe biomassacentrales bij en licht de gemeente haar burgers beter voor over verantwoord gebruik van pellet- en houtkachels om overlast te beperken. Aanschaf van dit soort kachels wordt ontmoedigd. Er komt een gemeentelijk stookverbod wanneer een stookalert is afgegeven en een meldpunt bij de gemeente waar stookoverlast gemeld kan worden.
 
Om stankoverlast en gezondheidsrisico’s voor omwonenden weg te nemen wordt de bestaande veehouderij afgebouwd en worden nieuwe veehouderijen niet toegestaan.
 
Wandelen, fietsen, buiten spelen en sporten worden gestimuleerd en krijgen volop de ruimte, maar gaan niet ten koste van de natuur of het groen. De openbare ruimte wordt beweegvriendelijk ingericht en er komen meer natuurlijke en groene speelplaatsen.

Cultuur is voor D66 heel belangrijk,  ook bij de PvdD komt het ruimschoots aan de orde
 
D66:
Cultuur mag nooit een sluitpost worden in de gemeentebegroting, want cultuur levert een essentiële bijdrage aan de leefbaarheid en de verbinding in de stad.
 
Zaanstad moet slim investeren en zich richten op versterking van het culturele landschap, met oog voor de wensen van de inwoners. Cultuur vindt niet alleen plaats in het centrum van Zaandam, maar in de hele gemeente. Ook in Zaanstad-Noord zet D66 zich in voor een bruisend cultureel centrum voor jong en oud.
 
D66 ziet voor de cultuursector een belangrijke taak weggelegd voor het verbeteren van het welbevinden van met name de Zaanse jongeren, die het ook zwaar hebben gehad tijdens de coronacrisis. Door intensief samen te werken met het onderwijs, de sociale
wijkteams, de buurthuizen en het sportbedrijf, kan de cultuursector bijdragen aan de ontplooiing van jongeren.
 
Partij voor de Dieren:
Cultuurbudgetten worden nu voor een te groot deel besteed aan prestige-evenementen. Er is meer geld nodig voor de ondersteuning van laagdrempelige cultuur, juist ook in de dorpen.
 
Kleine culturele instellingen, organisaties voor amateurkunst, makers en artiesten komen in aanmerking voor cultuursubsidies en krijgen hulp bij het aanvragen van subsidies.
 
Instellingen die cultuursubsidies van de gemeente krijgen, zetten bij hun activiteiten geen levende dieren in.

D66 vindt een veilige stad erg belangrijk, de PvdD heeft daar soms andere ideeën over, maar de verschillen zijn niet onoverbrugbaar. 
 
D66:
Veiligheid is een breed begrip, het gaat over verkeersveiligheid, veiligheid op straat en het voorkomen van ondermijning en criminaliteit. D66 ziet regulering van softdrugs als goed
middel om drugscriminaliteit tegen te gaan. 
 
Soms zijn vrijheidsbeperkende maatregelen nodig om de veiligheid in Zaanstad te vergroten, bijvoorbeeld het plaatsen van camera’s of preventief fouilleren. D66 hanteert als uitgangspunt dat de maatregelen tijdelijk zijn en dat de effectiviteit en impact ervan goed worden gevolgd.
 
Zaanstad moet maximaal inzetten op preventie en dit betekent goede samenwerking tussen verschillende organisaties en de gemeente. Een preventieve aanpak vraagt om begrip voor het mogelijk ontstaan van problemen en om anticipatie hierop.
 
Partij voor de Dieren:
Preventief fouilleren werkt etnisch profileren en stigmatiseren in de hand en Zaanstad
staat dit niet toe.
 
Met cameratoezicht en automatische gezichtsherkenning in de publieke ruimte wordt uit privacyoverwegingen zeer terughoudend omgegaan. Cameratoezicht biedt slechts schijnveiligheid en zorgt vaak alleen maar voor verplaatsing van het probleem.
 
Er komt een actieplan om femicide (vrouwenmoord), (online) vrouwenhaat en geweld tegen vrouwen tegen te gaan.

Het lerarentekort blijft voor D66 een actueel thema. Het is van belang om leraren naar onze stad te trekken. Om dit mogelijk te maken kunnen leraren die ver bij Zaanstad vandaan wonen voorrang krijgen op een Zaanse (huur)woning. D66 wil ook inzetten op het enthousiasmeren van de jeugd en zij-instromers voor een baan als leraar. 


GroenLinks wil nauwe afstemming met partners om het lerarentekort aan te pakken. Door middel van een lerarenagenda stimuleren we instroom van leraren en het behoud van het huidige personeel.

D66 blijft voorstander van afvalscheiding aan de bron, omdat dit goedkoper is en de kwaliteit van de gerecyclede grondstoffen dan hoger is. Waar nodig moet Zaanstad in sommige wijken en buurten maatwerk blijven leveren. D66 is vooralsnog geen voorstander van gedifferentieerde tarieven, omdat dit illegale dumpingen in de hand kan werken.

Volgens GroenLinks gaan we veel minder afval weggooien. Huishoudens die minder restafval aanbieden betalen een lagere afvalstoffenheffing.

D66 vindt dat Zaanstad moet bouwen naar behoefte. Belangrijk is een evenwichtige spreiding van alle segmenten over de gehele gemeente. Momenteel is het aandeel sociale huurwoningen 45%. Zaanstad heeft al jaren het beleid dat gemiddeld 30% van de woningen in nieuwe ontwikkelingen gebouwd worden als sociale huurwoning. D66 onderschrijft dit uitgangspunt.

GroenLinks wil dat alle nieuwbouw bestaat uit een percentage sociale huurwoningen van tenminste 40% en woningen in het middensegment (koop en huur) ook uit een percentage van 40%.

D66 heeft vertrouwen in de vindingrijkheid van ondernemers en streeft naar een gunstig vestigingsklimaat voor alle ondernemers, inclusief ZZP’ers en MKB-ondernemingen. Een gunstig vestigings- en ondernemersklimaat hangt met veel beleidsterreinen samen: een
aantrekkelijk en veilig winkelgebied, goed opgeleide inwoners, een goede gemeentelijke organisatie, een breed aanbod aan cultuur, een schone, mooie en groene omgeving en een stad met toeristische aantrekkingskracht.

GroenLinks wil kijken op welke locaties in Zaanstad de mogelijkheid is om flexwerk plekken te creëren die potentie heeft om zowel lokaal economie te stimuleren, een ontmoetingsplek te zijn voor creatieve geesten, maar waar ook thuiswerkers gebruik van kunnen maken. Eveneens de mogelijkheid te vergaderen en elkaar te ontmoeten.

Volgens D66 weten mensen met een beperking zelf als geen ander wat ervoor nodig is om tot een inclusieve gemeente te komen. Ervaringsdeskundigen moeten vroegtijdig bij besluitvorming betrokken worden. Zij moeten voor dit werk betaald worden, zij zijn immers deskundigen.

GroenLinks wil ervaringsdeskundigen inzetten als ambassadeurs voor laaggeletterdheid. 

D66 vindt het belangrijk te investeren in brede en specialistische kennis in de lokale wijkteams. Zo kan eerder goed onderscheid worden gemaakt tussen complexe en niet-complexe zorg en kan er beter triage worden doorlopen, waardoor kinderen en gezinnen sneller bij de juiste zorgverlener terechtkomen. Ook kan het wijkteam zo een goede afweging maken tussen psychiatrie of andere sociale zorg, waardoor de juiste (zwaarte van) financiering wordt aangevraagd, jongeren bij de juiste instantie terechtkunnen en de wachtlijsten van de GGZ afnemen. Hierdoor komt tegelijkertijd de zwaarste zorg eerder beschikbaar voor de gezinnen die dit het hardste nodig hebben.

GroenLinks is van mening dat de sociale wijkteams meer gebruik moeten maken van vrijwilligers in hun wijk. Dat mes snijdt aan twee kanten: goed voor de ontwikkeling van de vrijwilligers en het kan de wijkteams ontlasten.

D66 is niet automatisch voorstander van extra asfalt, maar de komende jaren zullen naar verwachting ongeveer 5.500 nieuwe woningen gebouwd worden in het noorden van onze stad. Voor de leefbaarheid in Zaanstad-Noord moet het doorgaande verkeer uit de woonkernen geweerd worden. Zoals ook in het ZMP beschreven is D66 voorstander van het afwaarderen naar 2 rijstroken van de N203 (Provincialeweg) en de N246. Het aanleggen van de verbinding A8/A9 is dan noodzakelijk.

GroenLinks is een tegenstander van de aanleg snelweg A8/A9. Meer asfalt zorgt voor meer autoverkeer op de weg. We zien ook de problemen voor Krommenie en Assendelft. Het verkeer loopt vast en daar ondervinden veel inwoners hinder van. Ook levert het gevaarlijke situaties op. De Zaanse reservering van 14 miljoen euro voor een snelweg moet worden geïnvesteerd in schone vormen van vervoer, goed openbaar vervoer, het tegengaan van sluipverkeer door Assendelft en de ondertunneling van de provinciale weg bij Krommenie.

D66 is natuurlijk dé onderwijspartij, maar ook het partijprogramma van de PvdA heeft veel goede punten. Toch gaat de gemeente uiteindelijk vooral over de schoolgebouwen en niet over de inhoud van het curriculum. 
 
D66: 
Duurzame schoolgebouwen. Schoolgebouwen moeten zo snel mogelijk energieneutraal worden. Kansen worden gepakt op natuurlijke momenten, zoals bij groot onderhoud. De slechtste scholen moeten met voorrang worden aangepakt.
 
Moderne ventilatiesystemen in onze schoolgebouwen. Dit met name daar waar fijnstof een probleem is, zoals langs de N203. Het binnenklimaat van de scholen moet voldoen aan de laatste WHO-normen.

Veilig leefklimaat in en rondom onze schoolgebouwen. Dit vergt meer dan alleen aanpassingen aan de gebouwen zelf, ook de schoolpleinen moeten groen en veilig zijn. D66 vraagt aandacht voor achtergronden van en begrip voor leerlingen met probleemgedrag.
 
PvdA: 
Brede brugklassen zorgen er voor dat leerlingen op vmbo, havo en vwo elkaar ontmoeten, daarnaast vergroot het de kans op tussentijds “opstromen”.
 
De PvdA spant zich in voor de komst van (dependances) van HBO en universitair onderwijs.
 
Zaanse leerkrachten moeten voluit betrokken worden bij het ontwikkelen van het onderwijs in hun stad. In het bepalen en het uitvoeren van het gemeentelijk onderwijsbeleid zal de stem van leraren hierbij medebepalend zijn. Daarom komt er een lerarenagenda in Zaanstad.

Het klimaat en de energietransitie zijn een belangrijk speerpunt van D66, maar ook de PvdA heeft dit hoog op de agenda staan.
 
D66:
De energietransitie gaat over de stadsgrenzen heen en D66 is voorstander van een actieve participatie in de Regionale Energiestrategie (RES) en het Cluster Energiestrategie voor
de Zaanse industrie (CES). Dit gaat over duurzame opwek van energie (zon en wind), en gebruik van waterstof in de industrie. 
Een belangrijk onderdeel van de energietransitie is de opslag van energie en het ontwikkelen van Smart Grids. Hiermee kan piekbelasting worden opgevangen en het elektriciteitsnet worden ontlast. D66 wil hierop de komende periode flinke stappen maken.
Er moet een Deltaplan Isolatie komen om snel energie te besparen.
 
PvdA:
We streven ernaar om in 2030 klimaatneutraal te zijn.
 
Onze focus ligt op de verbetering van de woningvoorraad. Hier kan de gemeente invloed op uitoefenen en het is in het belang van onze inwoners en hun energierekening. Advies, subsidie, betalingsregelingen.
 
Door de opbrengsten te investeren in nieuwe duurzame initiatieven brengen we onze energievoorziening steeds meer in handen van het collectief, stimuleren we de bouw van duurzame energie-opwekkers blijvend en realiseren we stap voor stap dat onze energie weer een nutsvoorziening wordt.

Wonen is ook een van de heel belangrijke opgaven voor Zaanstad, gezien de grote woningnood. 
 
D66:
Gezonde groei: In Zaanstad wordt de komende jaren flink gebouwd om het woningtekort in te lopen. D66 onderkent de noodzaak van snelle woningbouw én houdt daarbij oog voor een gezonde groei in onze stad met aandacht voor een gezonde en groene omgeving. Daarnaast wil D66 evenwicht tussen de groei van de Zaanse werkgelegenheid en de groei van het aantal inwoners. Zaanstad moet geen ‘slaapstad’ met forensen worden. Liever verleidt D66 om werk te krijgen in Zaanstad, bijvoorbeeld door het aantrekken van onderwijs of rijksdiensten.
 
We moeten vooral bouwen naar behoefte. D66 wil de nieuwe woningen binnenstedelijk bouwen.
 
PvdA:
We houden vast aan 40% sociale huur/koop, 40% middelduur/koop en 20% duur. 
 
Wanneer er minder dan 40% sociale/betaalbare woningen binnen een project wordt gerealiseerd, wordt dat elders gecompenseerd of als een financiële compensatie in een fonds gestort. De gemeente zal de gestorte middelen inzetten om op een aantal (gemeentelijke) locaties extra, compenserende eenheden sociale huur/koop te realiseren.
 
De PvdA wil een instrumentarium ontwikkelen om doorstroming op vrijwillige basis te bevorderen (onder meer om scheefwonen, en te groot wonen te voorkomen). Verhuisvergoedingen en behoud van huidige huur zoals dit nu geregeld is bij de door- stroomregeling 65 plussers kunnen hier aan bijdragen

Zaanstad is één van de oudste industrie-gebieden in de wereld en Zaanstad heeft een unieke inrichting als gecombineerde woon- en werkstad, met de industrie in nauw contact met onze woonwijken. Dat heeft voordelen maar ook nadelen.
 
D66:
D66 vindt een industrie-agenda noodzakelijk voor de overgang in Zaanstad naar een circulaire economie die volledig gebruik maakt van duurzame energie.
D66 streeft naar een maximale deelname aan de economie in Zaanstad: voldoende werkgelegenheid en voldoende bedrijvigheid met plek voor iedereen. Ook voor Zaankanters
met een beperking is deelname belangrijk en dat vraagt om extra inspanning van de gemeente en werkgevers.
D66 heeft vertrouwen in de vindingrijkheid van ondernemers en streeft naar een gunstig vestigingsklimaat voor alle ondernemers, inclusief ZZP’ers en MKB-ondernemingen.
 
PvdA:
De PvdA wil dat de gemeente Zaanstad zelf zoveel mogelijk vaste banen biedt en het aantal tijdelijke banen terugdringt.
 
Schoonmaak en reiniging van de openbare ruimte zijn gemeentelijke banen. Het percentage flexibele medewerkers van de gemeente mag nooit groter zijn dan 10%.
 
Wij creëren nieuwe basisbanen in de publieke sector. De basisbaan is een volwaardige baan met een fatsoenlijk salaris, waarmee mensen die nu nog ongewild langs de kant staan aan de slag kunnen. Bijvoorbeeld als wijkhulp, beveiliger of speeltuin- en buurthuismedewerker.

Als liberale partij heeft D66 vrijheid en gelijkheid hoog in het vaandel staan, maar ook de PvdA heeft oog voor de rechten van bv laaggeletterden, al hebben ze niet een apart hoofdstuk in hun programma. 

D66:
De overheid is er voor haar inwoners en niet andersom. Er wordt de laatste jaren veel geklaagd over het gebrek aan vertrouwen van Nederlanders in de politiek. Eén van de belangrijke oorzaken van deze kloof is juist het gebrek aan vertrouwen van de overheid in haar inwoners. De ramp van de toeslagenaffaire laat zien waar dit doorgeslagen wantrouwen tegen de inwoners van ons land toe kan leiden. Inwoners moeten meer invloed hebben op het beleid van de overheid dan één keer in de vier jaar in het stemhokje.
D66 vindt dat alle Zaankanters de kans moeten kunnen krijgen het leven te leiden dat ze willen leiden. Dit geldt ook voor mensen met een fysieke, psychische of sociale handicap, laaggeletterden en mensen die in armoede verkeren. Helaas worden zij in de praktijk nog te vaak geconfronteerd met obstakels.
D66 is voorstander van vrije sluitingstijden voor de horeca. Ook dit is vrijheid
 
PvdA:
Om volop mee te kunnen draaien in onze samenleving zijn lezen en schrijven van groot belang. De PvdA wil laaggeletterdheid en taalachterstanden bestrijden door te blijven inzetten op kwalitatief goede voorschoolse opvang. En door goed samen te blijven werken met de Bieb. Ouders moeten actief betrokken worden.
 
Armoede tast je gevoel van vrijheid en bestaanszekerheid aan, terwijl juist die verworvenheden het fundament van onze samenleving zijn, waarin iedereen een gelijke kans heeft.
 
Praat niet over, maar met vrouwen. Luister naar de vrouwen.

Op deze thema’s is er redelijk veel overeenstemming tussen D66 en de PvdA, er is sprake van accentverschillen.
 
D66:
De gefragmenteerde aanpak in de jeugdzorg is niet in het belang van cliënten en is bovendien funest voor het welzijn van de werknemers. D66 vindt het belangrijk dat de regie wordt teruggegeven aan zorgprofessionals. Dit is zowel voor de zorgverlener als de cliënt belangrijk. Verder moet worden ingezet op het verbeteren van de samenwerking tussen aanbieders in de regio, integraal werken en preventie.
 
Slim omgaan met digitalisering in de zorg is van groot belang. Er wordt in de zorg steeds vaker digitaal gewerkt en hoewel dit vaak snel en efficiënt is, vraagt het ook om een veilige en betrouwbare digitale huishouding.
 
Sport is meer dan een vrijetijdsbesteding: het vergroot onze gezondheid, zorgt voor diversiteit en inclusiviteit, verhoogt de sociale cohesie en participatie en we leren erdoor om samen te werken. Sport verbroedert. Sportverenigingen kunnen en moeten een actieve rol spelen in een inclusieve samenleving zonder vooroordelen over bijvoorbeeld seksuele geaardheid, etnische achtergrond of beperking.
 
PvdA:
De PvdA wil dat kinderen uit gezinnen met een laag inkomen kunnen sporten. De Meedoen Zaanstad regeling wordt voortgezet in een Stadspas en we verruimen de regeling voor inwoners met een inkomen tot 120- 130% van het wettelijk sociaal minimum. Zo ondersteunen we meer gezinnen en kunnen meer kinderen meedoen aan sport. 
 
Er komt ook een regeling voor volwassenen met een inkomen tot 130% van het wettelijk sociaal minimum.
 
Er komt een nieuwe sporthal, de Tref geheten. 
 
Bij nieuwbouwprojecten wordt er rekening gehouden met commerciële ruimtes om te sporten. Met het toenemen van de leeftijd kiezen inwoners steeds vaker om te sporten in een sportschool.

Cultuur is voor D66 heel belangrijk, de PvdA besteedt er ook aandacht aan, maar vanuit een iets andere invalshoek.
 
D66:
Cultuur mag nooit een sluitpost worden in de gemeentebegroting, want cultuur levert een essentiële bijdrage aan de leefbaarheid en de verbinding in de stad.
 
Zaanstad moet slim investeren en zich richten op versterking van het culturele landschap, met oog voor de wensen van de inwoners. Cultuur vindt niet alleen plaats in het centrum van Zaandam, maar in de hele gemeente. Ook in Zaanstad-Noord zet D66 zich in voor een bruisend cultureel centrum voor jong en oud.
 
D66 ziet voor de cultuursector een belangrijke taak weggelegd voor het verbeteren van het welbevinden van met name de Zaanse jongeren, die het ook zwaar hebben gehad tijdens de coronacrisis. Door intensief samen te werken met het onderwijs, de sociale
wijkteams, de buurthuizen en het sportbedrijf, kan de cultuursector bijdragen aan de ontplooiing van jongeren.
 
PvdA:
Cultuur vormt een belangrijk onderdeel van het lespakket op basisscholen. De PvdA wil dat het cultuurmenu ook beschikbaar is in het vmbo-onderwijs.
 
Meedoen aan sport en cultuur is ook voor volwassenen belangrijk. Er komt daarom een volwaardige regeling voor volwassenen met een inkomen tot 120 – 130% van het sociaal minimum. Daarmee wordt de contributie voor sport en cultuur betaald. 
 
Culturele diversiteit waarderen we en moedigen we aan.
 
Het systeem van subsidies voor amateurkunst moet effectief en toegankelijk zijn en ruimte laten voor vernieuwing.

D66 vindt een veilige stad erg belangrijk, net als de PvdA. We kunnen elkaar vinden in veel goede ideeën, maar er zijn ook verschillen. 
 
D66:
Veiligheid is een breed begrip, het gaat over verkeersveiligheid, veiligheid op straat en het voorkomen van ondermijning en criminaliteit. D66 ziet regulering van softdrugs als goed
middel om drugscriminaliteit tegen te gaan. 
 
Soms zijn vrijheidsbeperkende maatregelen nodig om de veiligheid in Zaanstad te vergroten, bijvoorbeeld het plaatsen van camera’s of preventief fouilleren. D66 hanteert als uitgangspunt dat de maatregelen tijdelijk zijn en dat de effectiviteit en impact ervan goed worden gevolgd.
 
Zaanstad moet maximaal inzetten op preventie en dit betekent goede samenwerking tussen verschillende organisaties en de gemeente. Een preventieve aanpak vraagt om begrip voor het mogelijk ontstaan van problemen en om anticipatie hierop.
 
PvdA:
We accepteren geen asociaal gedrag, vrouwen intimidatie en geen criminaliteit. Wij willen dat iedereen meepraat over de speerpunten van veiligheid in je wijk, met speciale aandacht voor vrouwen en jongeren.
 
We sluiten met de ex-probleemjongeren tussen de 25 en 35 jaar een sociaal contract af. In ruil voor onze hulp geven zij gastlessen op school om de jongeren van nu te ontmoedigen om hun eerdere misstappen op het criminele pad te volgen.
 
Het wijkteam en de brugfunctionarissen komen achter de voordeur, kunnen ouders ondersteuning bieden en spelen dus een belangrijke rol bij de hulp aan ouders.

D66 is natuurlijk dé onderwijspartij, maar ook CU heeft aandacht voor onderwijs met eigen accenten. De gemeente gaat natuurlijk vooral over de schoolgebouwen.
 
D66: 
Duurzame schoolgebouwen. Schoolgebouwen moeten zo snel mogelijk energieneutraal worden. Kansen worden gepakt op natuurlijke momenten, zoals bij groot onderhoud. De slechtste scholen moeten met voorrang worden aangepakt.
 
Moderne ventilatiesystemen in onze schoolgebouwen. Dit met name daar waar fijnstof een probleem is, zoals langs de N203. Het binnenklimaat van de scholen moet voldoen aan de laatste WHO-normen.
 
Veilig leefklimaat in en rondom onze schoolgebouwen. Dit vergt meer dan alleen aanpassingen aan de gebouwen zelf, ook de schoolpleinen moeten groen en veilig zijn. D66 vraagt aandacht voor achtergronden van en begrip voor leerlingen met probleemgedrag.
 
CU:
De ChristenUnie is voor de vrijheid van onderwijs. Ouders moeten, vanuit hun verantwoordelijkheid voor de opvoeding van hun kinderen, kunnen kiezen voor een school die aansluit bij de eigen waarden, identiteit en idealen. De gemeente moet de diversiteit van scholen op levensbeschouwelijke en onderwijskundige gronden respecteren.
 
Reiskosten naar school mogen geen belemmering voor ouders zijn om voor hun kind een school
te kiezen die past bij hun identiteit. De gemeente draagt hier zorg voor.
 
De gemeente komt samen met de schoolbesturen tot een gemeentelijke financiële tegemoetkoming in de reiskosten van onderwijzend personeel.

Het klimaat en de energietransitie zijn een belangrijk speerpunt van zowel D66 als CU
 
D66:
De energietransitie gaat over de stadsgrenzen heen en D66 is voorstander van een actieve participatie in de Regionale Energiestrategie (RES) en het Cluster Energiestrategie voor
de Zaanse industrie (CES). Dit gaat over duurzame opwek van energie (zon en wind), en gebruik van waterstof in de industrie. 

Een belangrijk onderdeel van de energietransitie is de opslag van energie en het ontwikkelen van Smart Grids. Hiermee kan piekbelasting worden opgevangen en het elektriciteitsnet worden ontlast. D66 wil hierop de komende periode flinke stappen maken.
 
Er moet een Deltaplan Isolatie komen om snel energie te besparen.
 
CU:
Wij hebben de taak om zorgvuldig om te gaan met de schepping. Vervuiling van de lucht, verspilling van materialen en uitputting van hulpbronnen vormen een grote bedreiging voor de leefbaarheid, veiligheid en gezondheid.

Voor verschillende delen van Zaanstad zijn er plannen voor het aanleggen van een warmtenet. Ons standpunt hierover is dat we met de uitvoering hiervan moeten wachten tot er zekerheid is over de voedingsbron. Wij hopen op positieve resultaten van de onderzoeken naar aardwarmte, maar zolang hierover nog geen zekerheid is, is een (hybride) warmtepomp een verstandiger alternatief.
 
De lokale industrie en bedrijven worden uitgedaagd om met elkaar een energiebesparingsconvenant te sluiten. Door samen te werken, brengen bedrijven elkaar tot ideeën en zetten ze extra stappen om energie-efficiënt te worden.

Wonen is ook een van de heel belangrijke opgaven voor Zaanstad, gezien de grote woningnood. CU heeft hier ook aandacht voor.
 
D66:
Gezonde groei: In Zaanstad wordt de komende jaren flink gebouwd om het woningtekort in te lopen. D66 onderkent de noodzaak van snelle woningbouw én houdt daarbij oog voor een gezonde groei in onze stad met aandacht voor een gezonde en groene omgeving. Daarnaast wil D66 evenwicht tussen de groei van de Zaanse werkgelegenheid en de groei van het aantal inwoners. Zaanstad moet geen ‘slaapstad’ met forensen worden. Liever verleidt D66 om werk te krijgen in Zaanstad, bijvoorbeeld door het aantrekken van onderwijs of rijksdiensten.
 
We moeten vooral bouwen naar behoefte. D66 wil de nieuwe woningen binnenstedelijk bouwen.
 
 
CU:
De nieuwe voorwaarden om in aanmerking te komen voor een huurwoning vanwege ‘urgentie’ worden regelmatig tegen het licht gehouden zodat de schaarse woningen ook echt toekomen aan wie dit het meest nodig heeft. Gezinnen met kinderen krijgen hierbij voorrang.
 
De ChristenUnie wil leegstand bestrijden en de transformatie van leegstaande kantoorgebouwen 
en fabriekspanden naar woningen krachtig bevorderen. Maatregelen om leegstand te verminderen worden gezocht en zo mogelijk ook toegepast. Leegstaand gemeentevastgoed wordt zoveel mogelijk (tijdelijk) en tegen een gunstige prijs beschikbaar gesteld.

Zaanstad is één van de oudste industriegebieden in de wereld en Zaanstad heeft een unieke inrichting als gecombineerde woon- en werkstad, met de industrie in nauw contact met onze woonwijken. Dat heeft voordelen maar ook nadelen. 
 
D66:
D66 vindt een industrie-agenda noodzakelijk voor de overgang in Zaanstad naar een circulaire economie die volledig gebruik maakt van duurzame energie.
D66 streeft naar een maximale deelname aan de economie in Zaanstad: voldoende werkgelegenheid en voldoende bedrijvigheid met plek voor iedereen. Ook voor Zaankanters
met een beperking is deelname belangrijk en dat vraagt om extra inspanning van de gemeente en werkgevers.
 
D66 heeft vertrouwen in de vindingrijkheid van ondernemers en streeft naar een gunstig vestigingsklimaat voor alle ondernemers, inclusief ZZP’ers en MKB-ondernemingen.
 
CU:
De gemeente zet in op ontmoetingsmomenten tussen werkgevers en werkzoekenden. Dit kan 
fysiek, maar ook digitaal via videochat of YouTube bestaan hiervoor kansen.
 
De gemeente neemt, in samenwerking met bedrijfsleven, verantwoordelijkheid voor voldoende participatiebanen. Liefst op meerjarige basis.
 
De gemeente beloont degene die de bijstand kan verlaten om aan het werk te gaan en na 1 jaar nog steeds werkzaam is met 1000 euro. De gemeente houdt in het eerste jaar na het verlaten van de bijstand ook contact met de ex-bijstandsgerechtigde en zorgt voor de nodige begeleiding

Als liberale partij heeft D66 vrijheid en gelijkheid hoog in het vaandel staan, bij  de CU liggen de accenten uiteraard iets anders
 
D66:
De overheid is er voor haar inwoners en niet andersom. Er wordt de laatste jaren veel geklaagd over het gebrek aan vertrouwen van Nederlanders in de politiek. Eén van de belangrijke oorzaken van deze kloof is juist het gebrek aan vertrouwen van de overheid in haar inwoners. De ramp van de toeslagenaffaire laat zien waar dit doorgeslagen wantrouwen tegen de inwoners van ons land toe kan leiden. Inwoners moeten meer invloed hebben op het beleid van de overheid dan één keer in de vier jaar in het stemhokje.
D66 vindt dat alle Zaankanters de kans moeten kunnen krijgen het leven te leiden dat ze willen leiden. Dit geldt ook voor mensen met een fysieke, psychische of sociale handicap, laaggeletterden en mensen die in armoede verkeren. Helaas worden zij in de praktijk nog te vaak geconfronteerd met obstakels.
D66 is voorstander van vrije sluitingstijden voor de horeca. Ook dit is vrijheid.
 
CU:
Een sterk, stabiel en liefdevol gezin vormt een veilige basis voor kinderen om gelukkig op te groeien en zich te ontwikkelen tot wie ze willen zijn.
 
Mensen zijn te waardevol om in drugs, drank, gokken of prostitutie zichzelf, hun vrijheid en waardigheid kwijt te raken. De ChristenUnie wil de aanwezigheid van coffeeshops en het gebruik van drugs en alcoholmisbruik actief tegengaan en streng optreden bij overlast.

D66 en CU hebben allebei veel aandacht voor deze thema’s, er zijn overeenkomsten maar ook verschillen.
 
D66:
De gefragmenteerde aanpak in de jeugdzorg is niet in het belang van cliënten en is bovendien funest voor het welzijn van de werknemers. D66 vindt het belangrijk dat de regie wordt teruggegeven aan zorgprofessionals. Dit is zowel voor de zorgverlener als de cliënt belangrijk. Verder moet worden ingezet op het verbeteren van de samenwerking tussen aanbieders in de regio, integraal werken en preventie.
 
Slim omgaan met digitalisering in de zorg is van groot belang. Er wordt in de zorg steeds vaker digitaal gewerkt en hoewel dit vaak snel en efficiënt is, vraagt het ook om een veilige en betrouwbare digitale huishouding.
 
Sport is meer dan een vrijetijdsbesteding: het vergroot onze gezondheid, zorgt voor diversiteit en inclusiviteit, verhoogt de sociale cohesie en participatie en we leren erdoor om samen te werken. Sport verbroedert. Sportverenigingen kunnen en moeten een actieve rol spelen in een inclusieve samenleving zonder vooroordelen over bijvoorbeeld seksuele geaardheid, etnische achtergrond of beperking.
 
CU:
We blijven werken aan een integraal ouderenbeleid en de ChristenUnie wil weer een wethouder speciaal voor dit ouderenbeleid.
 
Wijkteams kunnen meer halen uit samenwerking met vrijwilligersorganisaties, maatschappelijke organisaties en kerken/religieuze organisaties in hun wijk. Sommige van deze organisaties werken wijkoverstijgend, anderen richten zich op (een deel van) de wijk.
 
In elke wijk komt een buurtsportcoach om de verbinding tussen sport, onderwijs en zorg te bevorderen.

Cultuur is voor D66 heel belangrijk,  bij de CU komt het ook aan de orde.
 
D66:
Cultuur mag nooit een sluitpost worden in de gemeentebegroting, want cultuur levert een essentiële bijdrage aan de leefbaarheid en de verbinding in de stad.
 
Zaanstad moet slim investeren en zich richten op versterking van het culturele landschap, met oog voor de wensen van de inwoners. Cultuur vindt niet alleen plaats in het centrum van Zaandam, maar in de hele gemeente. Ook in Zaanstad-Noord zet D66 zich in voor een bruisend cultureel centrum voor jong en oud.
 
D66 ziet voor de cultuursector een belangrijke taak weggelegd voor het verbeteren van het welbevinden van met name de Zaanse jongeren, die het ook zwaar hebben gehad tijdens de coronacrisis. Door intensief samen te werken met het onderwijs, de sociale
wijkteams, de buurthuizen en het sportbedrijf, kan de cultuursector bijdragen aan de ontplooiing van jongeren.
 
CU:
De gemeente heeft een eigen stadsarcheoloog.
 
Unieke Zaanse verhalen en kennis worden gedeeld in de vorm van een experience, zoals een escape room in de binnenstad van Zaandam.
 
Het stadsarchief krijgt voldoende middelen om veel bezoekers te trekken.

D66 vindt een veilige stad erg belangrijk, CU heeft daar zeer eigen ideeën over.
 
D66:
Veiligheid is een breed begrip, het gaat over verkeersveiligheid, veiligheid op straat en het voorkomen van ondermijning en criminaliteit. D66 ziet regulering van softdrugs als goed
middel om drugscriminaliteit tegen te gaan. 
 
Soms zijn vrijheidsbeperkende maatregelen nodig om de veiligheid in Zaanstad te vergroten, bijvoorbeeld het plaatsen van camera’s of preventief fouilleren. D66 hanteert als uitgangspunt dat de maatregelen tijdelijk zijn en dat de effectiviteit en impact ervan goed worden gevolgd.
 
Zaanstad moet maximaal inzetten op preventie en dit betekent goede samenwerking tussen verschillende organisaties en de gemeente. Een preventieve aanpak vraagt om begrip voor het mogelijk ontstaan van problemen en om anticipatie hierop.
 
CU:
Zaanstad werkt niet mee aan legale wietteelt binnen de gemeentegrenzen. Wiet is en blijft een verboden middel. Door het wietgebruik tegelijkertijd wel te gedogen geeft de overheid helaas een dubbele boodschap af.
 
Veiligheid voor onze jeugd, door hen te beschermen tegen drugs- en alcoholgebruik door voorlichting en sluiten van coffeeshops.
 
Geen medewerking aan de vestiging van nieuwe seksclubs in Zaanstad.

D66 is natuurlijk dé onderwijspartij, maar ook het CDA heeft (kort) aandacht voor onderwijs.
 
D66: 
Duurzame schoolgebouwen. Schoolgebouwen moeten zo snel mogelijk energieneutraal worden. Kansen worden gepakt op natuurlijke momenten, zoals bij groot onderhoud. De slechtste scholen moeten met voorrang worden aangepakt.
 
Moderne ventilatiesystemen in onze schoolgebouwen. Dit met name daar waar fijnstof een probleem is, zoals langs de N203. Het binnenklimaat van de scholen moet voldoen aan de laatste WHO-normen.
 
Veilig leefklimaat in en rondom onze schoolgebouwen. Dit vergt meer dan alleen aanpassingen aan de gebouwen zelf, ook de schoolpleinen moeten groen en veilig zijn. D66 vraagt aandacht voor achtergronden van en begrip voor leerlingen met probleemgedrag.
 
CDA: 
Vernieuwen en concentreren schoolgebouwen / faciliteiten. Lokaliseren in/bij
nieuwbouwwijken. Woonruimte faciliteren voor nieuwe leerkrachten in de strijd tegen lerarentekort in Zaanstad.

Het klimaat en de energietransitie zijn een belangrijk speerpunt van D66, ook het CDA zegt hier iets over.
 
D66:
De energietransitie gaat over de stadsgrenzen heen en D66 is voorstander van een actieve participatie in de Regionale Energiestrategie (RES) en het Cluster Energiestrategie voor
de Zaanse industrie (CES). Dit gaat over duurzame opwek van energie (zon en wind), en gebruik van waterstof in de industrie. 
Een belangrijk onderdeel van de energietransitie is de opslag van energie en het ontwikkelen van Smart Grids. Hiermee kan piekbelasting worden opgevangen en het elektriciteitsnet worden ontlast. D66 wil hierop de komende periode flinke stappen maken.
Er moet een Deltaplan Isolatie komen om snel energie te besparen.
 
CDA:
Het CDA Zaanstad wil minimaal 1 ha bos per jaar aanplanten. Wij gaan woonwijken en bedrijventerreinen vergroenen door minimaal 1.000 extra bomen per jaar te planten. Energietransitie en klimaatadaptatie vormen onderdeel van ons dagelijks denken en doen. Windenergie is van toegevoegde waarde, maar geen windturbines in/nabij woongebieden. Een zonneweide op afvalstort Nauerna is goed voor elektriciteit voor meer dan 1.000 huishoudens, doen! Stimuleren van het verduurzamen of sloop/ nieuwbouw (participatie!) van energetisch slechte huizen.

Wonen is ook een van de heel belangrijke opgaven voor Zaanstad, gezien de grote woningnood. 
 
D66:
Gezonde groei: In Zaanstad wordt de komende jaren flink gebouwd om het woningtekort in te lopen. D66 onderkent de noodzaak van snelle woningbouw én houdt daarbij oog voor een gezonde groei in onze stad met aandacht voor een gezonde en groene omgeving. Daarnaast wil D66 evenwicht tussen de groei van de Zaanse werkgelegenheid en de groei van het aantal inwoners. Zaanstad moet geen ‘slaapstad’ met forensen worden. Liever verleidt D66 om werk te krijgen in Zaanstad, bijvoorbeeld door het aantrekken van onderwijs of rijksdiensten.
 
We moeten vooral bouwen naar behoefte. D66 wil de nieuwe woningen binnenstedelijk bouwen.
 
CDA:
In samenwerking tussen de gemeente, Zaanse woningcorporaties en ontwikkelaars wordt alle actief zoekende Zaanse starters woonruimte aangeboden (beginnend bij 20-27jarigen).
 
Bouw van minimaal één nieuw Zaanse hofje, waar inclusiviteit en nabuurschap de norm zijn.
 
Binnenstedelijk bouwen is de norm, maar bouwen aan de randen van stad en dorp kan uiterst duurzaam, relatief goedkoop, snel en voorkomt ook oplopende parkeerdrukte.

Zaanstad is één van de oudste industriegebieden in de wereld en Zaanstad heeft een unieke inrichting als gecombineerde woon- en werkstad, met de industrie in nauw contact met onze woonwijken. Dat heeft voordelen maar ook nadelen.
 
D66:
D66 vindt een industrie-agenda noodzakelijk voor de overgang in Zaanstad naar een circulaire economie die volledig gebruik maakt van duurzame energie.
D66 streeft naar een maximale deelname aan de economie in Zaanstad: voldoende werkgelegenheid en voldoende bedrijvigheid met plek voor iedereen. Ook voor Zaankanters
met een beperking is deelname belangrijk en dat vraagt om extra inspanning van de gemeente en werkgevers.
D66 heeft vertrouwen in de vindingrijkheid van ondernemers en streeft naar een gunstig vestigingsklimaat voor alle ondernemers, inclusief ZZP’ers en MKB-ondernemingen.
 
CDA:
In het CDA programma is niets te vinden over werk en inkomen.

Als liberale partij heeft D66 vrijheid en gelijkheid hoog in het vaandel staan, maar ook het CDA heeft op hun manier oog voor dit thema. 
 
D66:
De overheid is er voor haar inwoners en niet andersom. Er wordt de laatste jaren veel geklaagd over het gebrek aan vertrouwen van Nederlanders in de politiek. Eén van de belangrijke oorzaken van deze kloof is juist het gebrek aan vertrouwen van de overheid in haar inwoners. De ramp van de toeslagenaffaire laat zien waar dit doorgeslagen wantrouwen tegen de inwoners van ons land toe kan leiden. Inwoners moeten meer invloed hebben op het beleid van de overheid dan één keer in de vier jaar in het stemhokje.
D66 vindt dat alle Zaankanters de kans moeten kunnen krijgen het leven te leiden dat ze willen leiden. Dit geldt ook voor mensen met een fysieke, psychische of sociale handicap, laaggeletterden en mensen die in armoede verkeren. Helaas worden zij in de praktijk nog te vaak geconfronteerd met obstakels.
D66 is voorstander van vrije sluitingstijden voor de horeca. Ook dit is vrijheid
 
CDA:
Het CDA wil op scholen, bij sportverenigingen, in kerken/moskeeën, in buurthuizen, onder regie van de gemeente, themaperiodes organiseren rond thema’s als diversiteit in geloof, geaardheid en achtergrond, mentale druk, geweld, drugsgebruik en ondermijning, maar ook de gevolgen van het kwetsen van anderen. Werken vanuit de basis aan een onbezorgde leefomgeving.

Op deze thema’s zou er redelijk veel overeenstemming tussen D66 en het CDA moeten zijn, maar er is bij CDA nauwelijks iets over te vinden.
 
D66:
De gefragmenteerde aanpak in de jeugdzorg is niet in het belang van cliënten en is bovendien funest voor het welzijn van de werknemers. D66 vindt het belangrijk dat de regie wordt teruggegeven aan zorgprofessionals. Dit is zowel voor de zorgverlener als de cliënt belangrijk. Verder moet worden ingezet op het verbeteren van de samenwerking tussen aanbieders in de regio, integraal werken en preventie.
 
Slim omgaan met digitalisering in de zorg is van groot belang. Er wordt in de zorg steeds vaker digitaal gewerkt en hoewel dit vaak snel en efficiënt is, vraagt het ook om een veilige en betrouwbare digitale huishouding.
 
Sport is meer dan een vrijetijdsbesteding: het vergroot onze gezondheid, zorgt voor diversiteit en inclusiviteit, verhoogt de sociale cohesie en participatie en we leren erdoor om samen te werken. Sport verbroedert. Sportverenigingen kunnen en moeten een actieve rol spelen in een inclusieve samenleving zonder vooroordelen over bijvoorbeeld seksuele geaardheid, etnische achtergrond of beperking.
 
CDA:
Aanleggen van nieuwe fietsverbindingen (m.n. oost-west) en het verbeteren van bestaande fietspaden om mensen te stimuleren vaker de fiets pakken. Fietsen is de (vrijwillige) norm!

Cultuur is voor D66 heel belangrijk, bij het CDA komt het nauwelijks aan de orde
 
D66:
Cultuur mag nooit een sluitpost worden in de gemeentebegroting, want cultuur levert een essentiële bijdrage aan de leefbaarheid en de verbinding in de stad.
 
Zaanstad moet slim investeren en zich richten op versterking van het culturele landschap, met oog voor de wensen van de inwoners. Cultuur vindt niet alleen plaats in het centrum van Zaandam, maar in de hele gemeente. Ook in Zaanstad-Noord zet D66 zich in voor een bruisend cultureel centrum voor jong en oud.
 
D66 ziet voor de cultuursector een belangrijke taak weggelegd voor het verbeteren van het welbevinden van met name de Zaanse jongeren, die het ook zwaar hebben gehad tijdens de coronacrisis. Door intensief samen te werken met het onderwijs, de sociale
wijkteams, de buurthuizen en het sportbedrijf, kan de cultuursector bijdragen aan de ontplooiing van jongeren.
 
CDA:
Wie goed kijkt, luistert en proeft ontdekt de schoonheid van de Zaanstreek. Verhalen en beelden die we koesteren, gaan we actief doorgeven aan alle (school)kinderen; denk aan bezoek Zaanse Schans / Theater. Onbeschermde Zaanse pareltjes verdienen bescherming, waar nodig springt de gemeente bij.

D66 vindt een veilige stad erg belangrijk, net als het CDA. We kunnen elkaar vinden in veel goede ideeën, maar er zijn ook grote verschillen. 
 
D66:
Veiligheid is een breed begrip, het gaat over verkeersveiligheid, veiligheid op straat en het voorkomen van ondermijning en criminaliteit. D66 ziet regulering van softdrugs als goed
middel om drugscriminaliteit tegen te gaan. 
 
Soms zijn vrijheidsbeperkende maatregelen nodig om de veiligheid in Zaanstad te vergroten, bijvoorbeeld het plaatsen van camera’s of preventief fouilleren. D66 hanteert als uitgangspunt dat de maatregelen tijdelijk zijn en dat de effectiviteit en impact ervan goed worden gevolgd.
 
Zaanstad moet maximaal inzetten op preventie en dit betekent goede samenwerking tussen verschillende organisaties en de gemeente. Een preventieve aanpak vraagt om begrip voor het mogelijk ontstaan van problemen en om anticipatie hierop.
 
CDA:
Straatintimidatie, geweld(sdreiging), discriminatie en pesten zijn niet normaal. Net als woon-, zorg- en uitkeringsfraude of witwas-/nep-bedrijfjes. Of drugshandel, helemaal als het om jongeren gaat. Het CDA gaat letterlijk voor zichtbare resultaten op deze punten. Mede door op scholen, op straat en in auto’s in heel Zaanstad vaker onaangekondigd preventieve controles uit te voeren op wapens en drugs.

D66 is natuurlijk dé onderwijspartij, maar ook het partijprogramma heeft goede punten. Toch gaat de gemeente uiteindelijk vooral over de schoolgebouwen en niet over de inhoud van het curriculum. 
 
D66: 
Duurzame schoolgebouwen. Schoolgebouwen moeten zo snel mogelijk energieneutraal worden. Kansen worden gepakt op natuurlijke momenten, zoals bij groot onderhoud. De slechtste scholen moeten met voorrang worden aangepakt.
 
Moderne ventilatiesystemen in onze schoolgebouwen. Dit met name daar waar fijnstof een probleem is, zoals langs de N203. Het binnenklimaat van de scholen moet voldoen aan de laatste WHO-normen.
 
VVD: 
Kwaliteit van de schoolgebouwen moet zonder uitzondering goed zijn. Wij willen dat de
gemeente schoolgebouwen die niet aan de kwaliteitsnormen voldoen, met hoge prioriteit
opknapt. Geen dure milieumaatregelen als dit ten koste gaat van het aantal op te knappen of
te bouwen scholen.

Het klimaat en de energietransitie zijn een belangrijk speerpunt van D66, en alhoewel de VVD langzaam de urgentie inziet blijft hun klimaatbeleid schoorvoetend. 
 
D66:
De energietransitie gaat over de stadsgrenzen heen en D66 is voorstander van een actieve participatie in de Regionale Energiestrategie (RES) en het Cluster Energiestrategie voor
de Zaanse industrie (CES). Dit gaat over duurzame opwek van energie (zon en wind), en gebruik van waterstof in de industrie. 
Een belangrijk onderdeel van de energietransitie is de opslag van energie en het ontwikkelen van Smart Grids. Hiermee kan piekbelasting worden opgevangen en het elektriciteitsnet worden ontlast. D66 wil hierop de komende periode flinke stappen maken.
Er moet een Deltaplan Isolatie komen om snel energie te besparen.
 
VVD:
Het woord “klimaat” komt 7x voor in het verkiezingsprogramma. Daar trekken we woorden van af zoals “investeringsklimaat”, “klimaat voor huisdieren”, “klimaat voor ondernemers” en “klimaatadaptatie” (Een struik of een plantenbak). Voor de energietransitie wordt verwezen naar een landelijk pamflet met standpunten, waarin toch vooral kernenergie wordt aangeprezen.

Wonen is ook een van de heel belangrijke opgaven voor Zaanstad, gezien de grote woningnood. 
 
D66:
Gezonde groei: In Zaanstad wordt de komende jaren flink gebouwd om het woningtekort in te lopen. D66 onderkent de noodzaak van snelle woningbouw én houdt daarbij oog voor een gezonde groei in onze stad met aandacht voor een gezonde en groene omgeving. Daarnaast wil D66 evenwicht tussen de groei van de Zaanse werkgelegenheid en de groei van het aantal inwoners. Zaanstad moet geen ‘slaapstad’ met forensen worden. Liever verleidt D66 om werk te krijgen in Zaanstad, bijvoorbeeld door het aantrekken van onderwijs of rijksdiensten.
We moeten vooral bouwen naar behoefte. D66 wil de nieuwe woningen binnenstedelijk bouwen.
 
VVD:
De VVD wil dat er 20.000 nieuwe huizen bijgebouwd gaan worden zodat iedereen betaalbaar in onze gemeente kan (blijven) wonen. 20.000 woningen kunnen niet gerealiseerd worden door alleen binnenstedelijk te bouwen. De VVD wil de groene contouren van de stad nader beschouwen, gekoppeld aan de bouwbehoefte van Zaanstad. Bouw binnenstedelijk waar het kan en buitenstedelijk waar het moet. Er is ook grote behoefte aan grondgebonden woningen, een huis met een tuin. Daarom wil de VVD  in overleg met de Provincie en het Rijk onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om het gebied tussen Rooswijk en Wormerveer ten westen van het spoor geschikt te maken voor woningbouw. (Bouwen in het Guisveld dus).

Zaanstad is één van de oudste industriegebieden in de wereld en Zaanstad heeft een unieke inrichting als gecombineerde woon- en werkstad, met de industrie in nauw contact met onze woonwijken. Dat heeft voordelen maar ook nadelen.
 
D66:
acht D66 Een industrie-agenda noodzakelijk voor de overgang in Zaanstad naar een circulaire economie die volledig gebruik maakt van duurzame energie.
D66 streeft naar een maximale deelname aan de economie in Zaanstad: voldoende werkgelegenheid en voldoende bedrijvigheid met plek voor iedereen. Ook voor Zaankanters
met een beperking is deelname belangrijk en dat vraagt om extra inspanning van de gemeente en werkgevers.
D66 heeft vertrouwen in de vindingrijkheid van ondernemers en streeft naar een gunstig vestigingsklimaat voor alle ondernemers, inclusief ZZP’ers en MKB-ondernemingen.
 
VVD:
De Zaanse industrie produceert voor een groot deel voor export naar het buitenland en kenmerkt zich door het hebben van veel kennis, onderzoek en ontwikkeling van hoogwaardige producten. Daar zijn wij trots op en dat moeten wij koesteren. Zaanstad heeft nieuw industriegebied nodig om de transformatie van bedrijfsterreinen naar wonen en werken in Zaanstad mogelijk te maken. Het industriegebied Hoogtij is op korte termijn vol. Dat is een succes maar daardoor zijn de mogelijkheden om nieuwe industrie in Zaanstad te vestigen beperkt geworden.

Als liberale partijen hebben zowel D66 als de VVD vrijheid en gelijkheid hoog in het vaandel staan. We hebben allebei oog voor de rechten van LHBTI-ers, laaggeletterden, het recht om jezelf te zijn.
 
D66:
De overheid is er voor haar inwoners en niet andersom. Er wordt de laatste jaren veel geklaagd over het gebrek aan vertrouwen van Nederlanders in de politiek. Eén van de belangrijke oorzaken van deze kloof is juist het gebrek aan vertrouwen van de overheid in haar inwoners. De ramp van de toeslagenaffaire laat zien waar dit doorgeslagen wantrouwen tegen de inwoners van ons land toe kan leiden. Inwoners moeten meer invloed hebben op het beleid van de overheid dan één keer in de vier jaar in het stemhokje.
D66 vindt dat alle Zaankanters de kans moeten kunnen krijgen het leven te leiden dat ze willen leiden. Dit geldt ook voor mensen met een fysieke, psychische of sociale handicap, laaggeletterden en mensen die in armoede verkeren. Helaas worden zij in de praktijk nog te vaak geconfronteerd met obstakels.
D66 is voorstander van vrije sluitingstijden voor de horeca. Ook dit is vrijheid
 
VVD:
Bij het opstellen van nieuw beleid wordt iedereen die dit direct raakt betrokken. Daarbij
creëert de gemeente vooraf duidelijke verwachtingen om teleurstellingen achteraf te
voorkomen. Zo werken we aan draagvlak en beter beleid.
Participatie betekent niet dat de grootste schreeuwers altijd gelijk krijgen. De gemeente heeft
meer oog voor de ‘stille meerderheid’ die de gemeente niet altijd zo snel weet te vinden. Zo
houden we balans bij het maken van keuzes.
Het enthousiasme van de samenleving benutten we zoveel mogelijk. Daarom zitten we
initiatieven van ondernemers en verenigingen zo min mogelijk in de weg met regels en
vergunningen.

Op deze thema’s is er redelijk veel overeenstemming tussen D66 en de VVD, er is sprake van accentverschillen.
 
D66:
De gefragmenteerde aanpak in de jeugdzorg is niet in het belang van cliënten en is bovendien funest voor het welzijn van de werknemers. D66 vindt het belangrijk dat de regie wordt teruggegeven aan zorgprofessionals. Dit is zowel voor de zorgverlener als de cliënt belangrijk. Verder moet worden ingezet op het verbeteren van de samenwerking tussen aanbieders in de regio, integraal werken en preventie.
 
Slim omgaan met digitalisering in de zorg is van groot belang. Er wordt in de zorg steeds vaker digitaal gewerkt en hoewel dit vaak snel en efficiënt is, vraagt het ook om een veilige en betrouwbare digitale huishouding.
 
Sport is meer dan een vrijetijdsbesteding: het vergroot onze gezondheid, zorgt voor diversiteit en inclusiviteit, verhoogt de sociale cohesie en participatie en we leren erdoor om samen te werken. Sport verbroedert. Sportverenigingen kunnen en moeten een actieve rol spelen in een inclusieve samenleving zonder vooroordelen over bijvoorbeeld seksuele geaardheid, etnische achtergrond of beperking.
 
VVD:
Zaanstad doet relatief veel aan inkomensondersteuning. Hierdoor is minder financiële ruimte voor andere vormen van hulp en ondersteuning. Denk hierbij bijvoorbeeld aan verslavingszorg, prostitutiehulp en 075 aanpak. Dit gaan wij meer in balans brengen.
 
Er komt een scherpere afbakening van wat we scharen onder jeugdhulp. Nog te vaak krijgen kinderen hulp voor zaken die horen bij normaal opgroeien of blijkt hulp niet effectief. Opgroeien gaat nu eenmaal niet zonder horten en stoten. Van ouders verwachten wij dan ook verantwoordelijkheid voor het gezond opgroeien van hun kinderen.
 
Wij willen watersportgelegenheden extra stimuleren, o.a. door meer activiteiten te organiseren op de Zaan en de recreatiegebieden in de Zaanstreek. De VVD vindt dat geweld rond en op de sportvelden keihard moet worden aangepakt. Slachtoffers moeten worden geholpen met het doen van aangifte.

Cultuur is voor D66 veel belangrijker dan voor de VVD, en dit blijkt ook wel uit de partij-programma’s
 
D66:
Cultuur mag nooit een sluitpost worden in de gemeentebegroting, want cultuur levert een essentiële bijdrage aan de leefbaarheid en de verbinding in de stad.
 
Zaanstad moet slim investeren en zich richten op versterking van het culturele landschap, met oog voor de wensen van de inwoners. Cultuur vindt niet alleen plaats in het centrum van Zaandam, maar in de hele gemeente. Ook in Zaanstad-Noord zet D66 zich in voor een bruisend cultureel centrum voor jong en oud.
 
D66 ziet voor de cultuursector een belangrijke taak weggelegd voor het verbeteren van het welbevinden van met name de Zaanse jongeren, die het ook zwaar hebben gehad tijdens de coronacrisis. Door intensief samen te werken met het onderwijs, de sociale
wijkteams, de buurthuizen en het sportbedrijf, kan de cultuursector bijdragen aan de ontplooiing van jongeren.
 
VVD:
Als voorwaarde voor subsidie aan culturele instellingen verwachten we dat aanvragers ook zelf zorgdragen voor een deel van de inkomsten en bijdragen aan een maatschappelijk doel. De instelling zo min mogelijk afhankelijk laten zijn van de steun van de gemeente. We willen een revolverend cultuurinvesteringsfonds. Uit dit fonds worden kredieten verstrekt aan cultureel ondernemers die, zodra er inkomsten zijn, de lening weer aflossen. 
 
We gaan toezien dat de lokale omroep/nieuwsmedium hun beloften voor objectiviteit die zij bij toekenning van de zendmachtiging hebben gedaan nakomen. We geven geen subsidies aan organisaties en activiteiten die apartheid en intolerantie bevorderen of die alleen bedoeld zijn voor één religieuze groepering.

Zowel D66 als de VVD vinden een veilige stad erg belangrijk. Ook op dit thema gaat het om accentverschillen
 
D66:
Veiligheid is een breed begrip, het gaat over verkeersveiligheid, veiligheid op straat en het voorkomen van ondermijning en criminaliteit. D66 ziet regulering van softdrugs als goed
middel om drugscriminaliteit tegen te gaan. 
 
Soms zijn vrijheidsbeperkende maatregelen nodig om de veiligheid in Zaanstad te vergroten, bijvoorbeeld het plaatsen van camera’s of preventief fouilleren. D66 hanteert als uitgangspunt dat de maatregelen tijdelijk zijn en dat de effectiviteit en impact ervan goed worden gevolgd.
 
Zaanstad moet maximaal inzetten op preventie en dit betekent goede samenwerking tussen verschillende organisaties en de gemeente. Een preventieve aanpak vraagt om begrip voor het mogelijk ontstaan van problemen en om anticipatie hierop.
 
VVD:
Daders van kindermishandeling krijgen tijdelijke huis- en straatverboden zodat kinderen zelf in hun vertrouwde omgeving kunnen blijven.
 
Kraken is bij wet verboden. Wij zijn tegen kraken en willen een zero tolerance-beleid. Het uitgangspunt van het Zaanse beleid (niet ontruimen uit bezorgdheid voor mogelijke leegstand) moet worden losgelaten. We willen dat Zaanstad de wettelijke normen hanteert bij gekraakte woningen. Ontruimen is een gewone maatregel die gehanteerd moet worden zodra er aangifte is gedaan.
 
De burgemeester heeft veel bevoegdheden die hij kan gebruiken om Zaanstad veiliger te maken. Wij willen dat hij deze ook daadwerkelijk gebruikt. Het toepassen van preventief fouilleren en cameratoezicht moet permanent worden. Het ingevoerde messenverbod wordt definitief gemaakt en het wapengebruik onder jongeren pakken we hard aan.