Voorzitter, in een tijd waarin we van crisis naar crisis hollen, is het een prestatie om vandaag een sluitende meerjarenbegroting te mogen gaan vaststellen. De inhoud van deze begroting is een financiële doorvertaling van de plannen en ambities uit het bestuursakkoord. Een investeringsagenda gericht op meer betaalbare woningen, meer klimaatactie en meer kansengelijkheid. Deze begroting is in zijn totale omvang 62 miljoen euro groter in vergelijking tot de begroting van vorig jaar, waarvan 8,5 miljoen aan nieuw beleid.
Voorzitter, van een wooncrisis, klimaatcrisis, asielcrisis is er ook een energiecrisis die velen raken. De onzekerheden die deze crisissen te weeg brengen, stapelen zich op. Als politiek schieten we daarbij telkens in een reactiemodus. Dat is verklaarbaar. We lossen daar echter de problemen waar inwoners en ondernemers vandaag voor staan niet structureel door op. Want met alle aandacht voor de crisis op korte termijn, zijn we te weinig bezig zijn met de problemen op de lange termijn. Het gevaar is dat daardoor de problemen vooruit worden geschoven. Terwijl als we de ambities en doelen voor de lange termijn voor ogen houden, we daarin blijven investeren, we echt perspectief bieden voor de toekomst.
Voorzitter, dat vraagt om keuzes. Om knopen die doorgehakt worden zodat er geïnvesteerd wordt in een toekomstbestendige stad. Een stad waar we streven naar een betaalbare woning voor iedereen. Met deze begroting zorgen we ervoor dat er extra ambtelijke capaciteit komt om het woningtekort structureel terug te dringen. Vullen we een huisvestingsfonds met 5 miljoen euro om meer betaalbare woningen te gaan bouwen. Komt er concrete klimaatactie in onder meer de Duurzame Polder, met extra energiecoaches en een revolverend fonds. Ook investeren we in meer groen en een schonere lucht. Door forse investeringen in het openbaar groen en de autoluwe binnenstad. En zorgen we ervoor dat het laden van een elektrische auto in de openbare ruimte op verschillende manieren mogelijk gemaakt wordt. Mijn collega van Rosmalens Belang komt daar bij het indienen van de motie verder op terug.
Voorzitter, het is van belang dat ieder kind in onze gemeente haar of zijn talenten optimaal kan ontdekken en ontwikkelen. Zowel tijdens als na schooltijd. Met de forse investeringen in de Rijke Schooldag zorgen we ervoor dat alle leerlingen hun talenten breed kunnen ontwikkelen met onder meer sport, cultuur en huiswerkbegeleiding. Een goede en gezonde lunch op school versterkt daarbij deze ontwikkeling van kinderen en hun gezondheid. Voor deze gezonde lunch als onderdeel van de Rijke Schooldag komt rijksgeld beschikbaar. We dienen dan ook samen met o.a. Volt de motie in om deze Rijke Schooldag te verrijken met een gezonde lunch en steunen ook de motie voor verder onderzoek naar een ontbijt voor ieder kind.
Voorzitter, naast het uitzetten van de lange lijn moeten we de korte klappen met elkaar ook goed uitdelen. Vele mensen zien nu al dat de energierekening hun bankrekening plundert. De angst en onzekerheid die dat oplevert is overal voelbaar. En het levert slapeloze nachten op.
In deze ongekende tijden is het de kunst om de vele inwoners die dit ervaren de komende winter door te helpen. Door een combinatie van Rijksbeleid met een ongekend lokaal pakket aan maatregelen wordt ingezet op bestaanszekerheid voor iedereen, zonder daarbij een inwoner uit het oog te verliezen. De opgave voor lange termijn is hoe we mensen ook echt duurzaam bestaanszekerheid kunnen bieden. Dit gebeurd onder meer door vol in te zetten op verduurzaming van woningen, zowel huur als koop. Moties die hiertoe oproepen om hier gericht op in te zetten voorzien wij vandaag van steun. Naast inwoners worden ook vele verenigingen en instellingen hard geraakt door de hoge energieprijzen. Het is goed om deze winter met een pakket aan maatregelen te komen om verenigingen binnen de sport en cultuur te ondersteunen bij het verduurzamen van hun accommodaties, bijvoorbeeld door een revolverend fonds. Wij steunen dan ook de motie van het CDA hierover.
Voorzitter, deze tijd vraagt om investeringen. Een stad zonder kunst en cultuur zou een arme stad zijn. Als Cultuurstad van het Zuiden worden er met deze begroting grote investeringen (ruim 5 miljoen extra deze periode) gedaan in de culturele sector. De Bossche Zomer wordt als ‘vakantie in eigen gemeente’ de komende jaren verder verbreed met amateurkunst, leefbaarheid in de wijken en sport. Investeren we in het huis voor Culturele Makers, wordt de Bossche Culturele Basis flink verhoogd en ontstaat er meer ruimte voor nieuwe culturele ideeën. Ook investeren we in de doorontwikkeling van het toonaangevende Designmuseum en in een nieuw museumgebouw in de Bossche Stadsdelta. Juist nu, want dit biedt het vele kansen voor allerlei ontwikkelingen binnen de brede binnenstad. Dat geldt eveneens voor alle investeringen die we in deze begroting doen voor de toonaangevende datastad.
Voorzitter, lef en ambitie tonen heeft ook een risico. Het kan namelijk besmettelijk werken op andere partijen binnen en buiten onze gemeente. Ik ben er echt van overtuigd dat als we als stad onze nek uitsteken, als we ambities tonen en er voor gaan, dat we daarbij uiteindelijk niet alleen zullen staan. Investeren doet immers investeren. Onder meer door de bestuurlijke lobby naar Den Haag die we met een extra wethouder voeren als ook de Europese lobby heb ik er vertrouwen in dat we de investeringen uit deze begroting kunnen worden vermenigvuldigd. Het eerste resultaat bij station Oost is als zichtbaar. Wat ons betreft op naar meer!
Voorzitter, ik rond af. Met deze begroting ligt er een ongekend investeringspakket voor een groenere, kansrijkere en duurzamere stad. Met dit pakket kijken we door de horizon van de volgende verkiezingen heen. Durven we groots te denken én doen in belang van een toekomstbestendige stad. En reageren we niet enkel, maar zien we juist vooruit!
Van reageren naar vooruitzien
Fractievoorzitter René van den Kerkhof sprak de volgende tekst uit tijdens de behandeling van de begroting 2023 op 8 november 2022 in de gemeenteraad. Uiteraard is de gesproken versie leidend.