Wonen
voor
mensen

Mensen met een hoger inkomen meer laten betalen aan hun sociale huurwoning
Voor een sociale huurwoning heeft de overheid extra bijgedragen om
te zorgen voor een lage huur. Dat is keihard nodig, maar dat is wel bedoeld voor
mensen met weinig geld. Woningcorporaties kunnen nu al een hogere huur vragen
aan sommige mensen met een hoog inkomen maar doen of kunnen dat nu in veel gevallen niet.
We horen vaak dat corporaties dat niet doen omdat ze het voor de
samenstelling van de wijk aantrekkelijk vinden dat deze mensen er blijven wonen. Ook
voor veel linkse partijen is dit vloeken in de kerk. Maar met zulke grote tekorten aan
sociale huurwoningen kunnen we ons dat niet meer veroorloven. Er wonen inmiddels
in totaal ca. 350.000 huishoudens met een hoger inkomen in een sociale huurwoning.
Meer dan in de complete provincie Friesland wonen. Het gaat dus om één op de zes
sociale huurders die met hun huidige inkomen niet meer in aanmerking zouden komen
voor een sociale huurwoning. We willen dat corporaties voor deze groep verplicht
richting een marktconforme huur gaan en alleen in uiterste gevallen een uitzondering
geven. Laten we die inkomenstoets ook jaarlijks doen en niet alleen aan het begin.
Op die manier krijgen woningcorporaties meer middelen die ze kunnen steken in
het bouwen van broodnodige extra woningen of verlaging van de energierekening
van huurders. En als iemand als gevolg hiervan een nieuwe woning zoekt en vindt,
komt er weer een woning vrij waarmee we de wachtlijsten eindelijk kunnen inkorten.
Die woningen voor middeninkomens moeten er dan natuurlijk wel zijn. Daarom is
het noodzakelijk dat we dit samen doen met een groot offensief voor betaalbare
koopwoningen en middenhuurwoningen.

Meer middenhuur en meer betaalbare koopwoningen
Om te zorgen dat mensen gaan doorstromen vanuit een sociale huurwoning is natuurlijk de
kernoplossing dat ze een huis hebben om naartoe te verhuizen. Dat betekent niet
alleen mooie doelstellingen roepen, maar ook echt woningen bouwen of beschikbaar
krijgen die voldoen aan die opgave. Hiervoor hebben we natuurlijk een bouwbaas
die gaat zorgen voor tien nieuwe woonplaatsen, maar overal in Nederland zullen
gemeenten moeten werken aan meer middenhuur en meer betaalbare woningen.
Om écht die woningen voor het midden te krijgen, is een boel financiering nodig.
Investeringen aankondigen voor woningen deden al veel politici voor ons, maar veel
huizen bouwen bleek telkens een ander verhaal. D66 wil het anders aanpakken.
Als eerste moeten we een stop zetten op de exploderende grondprijzen die zorgen
dat subsidies voor woningbouw vooral belanden in de zakken van grondbezitters.
Daarvoor hebben we al voorstellen gedaan zoals het voorkeursrecht,
de planbatenheffing en eerder inzetten van verplichte verkoop van grond.
Daarnaast is het bestaande geld versnipperd over allerlei verschillende fondsen en regelingen.
Dat werkt niet. D66 wil het geld samenvoegen zodat het gericht kan worden ingezet
voor de prioriteiten die we stellen: de tien nieuwe woonplaatsen en het invullen van
de bouwquota voor jongeren en ouderen. Daarnaast is er één onderdeel waar D66
vindt dat er serieus extra geld bij moet en waar we de historisch lage staatsschuld
voor mogen inzetten. Dat is de infrastructuur. Jarenlang uitblijven van de nodige
investeringen in het stroomnet, het spoornet en specifieke OV-verbindingen heeft ons
land op slot gezet. Juist met die investeringen in een goede stroomvoorziening en
ontsluiting zorgen we dat nieuwe woonplaatsen en wijken van de grond komen die nu
niet gebouwd worden.

Gemengde wijken: 30% sociale huur voor alle gemeenten,
maar ook een maximum van 50% per wijk
Overal moeten betaalbare woningen beschikbaar zijn. Gemeenten met korte
wachtlijsten voor sociale huur zijn amper te vinden. Daarom wil D66 de wet hard
gaan handhaven dat overal 30% sociale huur in de nieuwbouw de norm moet zijn.
Dat vinden mensen in villadorpen misschien niet leuk, maar ons land is er voor iedereen.
Daar past voor D66 ook een andere kant bij. Wijken waar sociale huur nu boven de
50% uitkomt, zijn vaak ook de wijken waar veel sociale problematiek zich concentreert.
D66 is het zat dat we die scheidslijnen in de samenleving in stand houden.
We moeten weer meer met elkaar in gesprek. Dat begint door met elkaar in de wijk
te wonen. Daarom geven we corporaties en gemeenten niet alleen de opdracht
om te werken aan het minimum van 30% sociale huur per gemeente voor de nieuwbouw,
maar ook dat ze een plan moeten implementeren om te werken naar een maximum
van 50% sociale huur per wijk. Met deze verkoop of omzetting naar middenhuur
krijgen meer mensen in de middenklasse een kans op een woning. Maar met het geld
hebben corporaties ook meer financiële ruimte voor het bijbouwen van woningen
en om de energiekosten in sociale huurwoningen omlaag te krijgen.

Maak een einde aan fiscaal beleid dat de prijs van koophuizen opdrijft
Het financiële stelsel is vastgelopen. Om zoveel mogelijk mensen te vriend te houden,
zit het belastingstelsel vol fiscale gunsten. Maar de vele mensen die deze mislopen,
delven het onderspit: middeninkomens, alleenstaanden, woningzoekenden. D66 wil
dat herstellen door een drastische versimpeling. De fundamentele fout die D66 wil
herstellen, is dat we koopkrachtbeleid proberen te voeren via de woningmarkt. Zo
proberen we mensen met een laag inkomen te helpen via de huurtoeslag, die dus
afhankelijk is van je precieze woonsituatie. Woon je nog op een studentenkamer, dan
krijg je opeens niks. Kun je alleen een veel te duur appartement vinden, dan krijg je
ook niks. Dat werkt dus niet.

Aan de andere kant proberen we huizenbezitters te ondersteunen met de
hypotheekrenteaftrek. Het doel hiervan is om eigenwoningbezit te stimuleren. Een
nobel streven, maar het verstoort de woningmarkt enorm. Hierdoor wordt het kopen
van een huis voor veel mensen juist moeilijker. De hypotheekrenteaftrek stuwt al jaren
de huizenprijzen in Nederland ver de hoogte in. Wat een mooi voordeel is voor de
één, zorgt voor de ander dat een huis buiten bereik blijft. Met een flink prijskaartje.
De subsidie voor huizenbezitters loopt inmiddels al op tot meer dan 11 miljard. Die
kunnen we ook inzetten voor een lastenverlichting voor iedereen.
Zoals we al eerder lieten zien: gewone mensen die afhankelijk zijn van middenhuur
zijn nu de klos. Dat is een volstrekt logisch, maar ongewenst, gevolg als de overheid
aan de ene kant de koopsector met miljarden subsidieert via de hypotheekrenteaftrek
en aan de andere kant miljarden in de huurtoeslag stopt. Koopkrachtbeleid uit de
woningmarkt halen is dus keihard nodig om weer ruimte voor het midden te bieden.

D66 wil stoppen met het rondpompen van toeslagen en starten met het zorgen
voor een fundament in bestaanszekerheid.
D66 wil een stelsel waarin alle toeslagen inclusief de huurtoeslag vervangen worden, inclusief alle voorschotten, naheffingen
en alle problemen die daarbij komen kijken. Wat heb je aan huurtoeslag als je geen
woning kan vinden om een toeslag voor aan te vragen? Daarom willen we meer
bouwen, meer doorstroming, maar ook in plaats van de huurtoeslag een “verzilverbare
heffingskorting”. Een vast bedrag voor iedereen dat je gestort krijgt op je rekening
of als korting op je belasting. Dat is bestaanszekerheid voor mensen met een laag
inkomen, maar je raakt het voordeel dus niet kwijt als je meer gaat verdienen. Zo
gaat méér werken weer méér lonen dan nu het geval is. Op deze manier zorgt de
overheid altijd voor je bestaanszekerheid, ongeacht je woonsituatie of keuzes op de
woningmarkt. Zo hoef je niet te blijven zitten waar je zit, als dat net handig uitkomt
voor je huurtoeslag en stimuleren we de doorstroming op de woningmarkt. Dat is
uiteindelijk goed voor iedereen.

D66 wil koop en huur weer gelijk gaan behandelen.
Stop de prijsexplosie van huizen. Naast alle toeslagen stoppen we dus ook met de hypotheekrenteaftrek. Die
bouwen we af. Niet direct, maar geleidelijk. Vrijgekomen middelen kunnen we inzetten
voor een belastingverlaging voor iedereen via de verzilverbare heffingskorting en het
bouwen van meer huizen. Zo krijgen óók huizenbezitters weer een voordeeltje op hun
belasting, maar zonder dat het de huizenprijzen de hoogte in stuwt.

D66 wil een boete op leegstand en subsidie op bouwen.
Op dit moment is het vaak te gunstig om grond niet te bebouwen, omdat dat boekhoudkundig meer waarde
oplevert dan voor een relatief lage prijs laten bebouwen. Grondeigenaren wachten de
waardestijging dan rustig af in plaats van zo snel mogelijk te bouwen. Die vertraging
kunnen we nu niet lijden. D66 wil een leegstandsheffing die de rekening legt waar
die hoort: bij grondeigenaren die niet bouwen. Daarnaast moet een planbatenheffing
zorgen dat de belastingbetaler niet kromligt om woningbouwprojecten te financieren.
Laten we dat halen uit de enorme winst die grondeigenaren maken omdat we als
samenleving de waarde van de grond verhogen.