Kadernota

Op 7 en 9 juli behandelt de gemeenteraad van Gouda de Kadernota 2026-2029. Lees hier de inbreng van onze fractievoorzitter, Evert Bobeldijk.

Spreektekst

Voorzitter,
 
Op 12 april was ik op het congres van mijn partij in Breda. Het hoogtepunt van die dag was voor mij, en met terugwerkende kracht wordt dit gevoel versterkt, de videotoespraak van Jan Terlouw, die toen helaas al niet meer in staat was om het congres zelf bij te wonen, maar nog wel wilde meedoen. Hij sprak woorden over vrijheid en liberalisme die me diep raakten. Hij zei: “Liberalisme betekent niet: ik ben vrij, maar: wij zijn vrij. Echte vrijheid gaat altijd hand in hand met gelijkheid en broederschap”. Op een moment in de geschiedenis dat de vrijheid op allerlei plekken op de wereld bevochten wordt, zijn die woorden van groot belang. Een samenleving die vrijheid nastreeft kan zijn doel alleen door samenwerken bereiken. Vrijheid voor iedereen door samenwerking met iedereen en meedoen door iedereen. Ook voor allen die in Gouda verblijven, of ze nu hier geboren zijn of van elders komen. Of ze nu in Goverwelle, de Binnenstad of in de Molenwiek wonen. En voor ons geldt bij die laatste groep: ook na de ontwikkelingen in de Tweede Kamer van vorige week blijft de Goudse Plus de enige juiste weg om samenwerking en meedoen te bevorderen.
 
Vandaag bespreken we de kadernota die ons door het college is aangeboden, de laatste kadernota van deze bestuursperiode. D66 steunt de uitgangspunten en de visie daarin. Gouda staat er goed voor, de begrotingen zijn sluitend, zelfs in het beruchte ravijnjaar, en er wordt volop geïnvesteerd in woningen, scholen en infrastructuur. Gouda wordt gezond doorgegeven. Maar ik zou op drie punten toch kort willen ingaan: wonen, het sociaal domein en kunst in de openbare ruimte.
 
In onze stad zijn duizenden mensen op zoek naar een huis. Het gebrek aan woningen in Gouda vraagt om het uitwerken van een gemeentelijke visie op mogelijke ontwikkel-locaties. D66 wil graag een overzicht van zulke locaties waarbij ook de slagingskans in beeld wordt gebracht, inclusief de uitdagingen bij de verschillende locaties zoals netcongestie en waterschaarste. We willen geen luchtkastelen bouwen, maar echte woningen voor echte Gouwenaars op plekken die daarvoor reeds geschikt zijn, of op plekken die door transformatie redelijkerwijs geschikt gemaakt kunnen worden. 
 
Het sociaal domein beslaat een groot deel van onze uitgaven. D66 is blij met de stappen die gezet zijn om die kosten beter in de hand te houden. Het integraal overnemen van de aanbevelingen van het Berenschot-rapport helpt daarbij, we zullen het college daar scherp op houden; zeker ook in het licht van de afspraken uit het herfstakkoord. In het bestuursakkoord is afgesproken dat we, zodra de wet dat toelaat, een inkomensafhankelijke bijdrage voor de WMO invoeren om de uitgaven beheersbaar, en ondersteuning toegankelijk te houden voor wie die echt nodig heeft. 
 
Onlangs is de invoering van die inkomensafhankelijk bijdrage controversieel verklaard, terwijl de financiële druk op het sociaal domein verder blijft oplopen. Wij vragen het college in hoeverre door het uitblijven van deze maatregel onze besparingsambitie op de WMO in het geding komt.
 
D66 ziet veel in intensievere samenwerking tussen onderwijs en Jeugdhulp. In andere gemeenten zijn goede ervaringen opgedaan met contactpersonen van sociale teams op scholen, die als laagdrempelig eerste aanspreekpunt voor ouders beschikbaar zijn. Is het college het met ons eens dat dit een preventieve en sturende werking zou kunnen hebben op de instroom in de jeugdzorg?
 
Dan een onderwerp waar mijn fractie eerder aandacht voor vroeg: kunst in de openbare ruimte. Voorgaande generaties hebben steeds getracht om iets tastbaars voor ons achter te laten. Op diverse plekken in Gouda vinden we mooie voorbeelden van kunst die vrij te bewonderen is. De afgelopen tijd hebben we daar te weinig aandacht voor gehad. Het lukt nu eindelijk om de bestaande kunst te onderhouden, maar toevoegen doen we vanuit onze generatie vooralsnog niets. D66 zal in de komende tijd het initiatief nemen om hier weer verandering in te brengen en weer nieuwe kunst toe te voegen aan het Goudse straatbeeld.
 
Voorzitter,
 
Ik begon mijn bijdrage met Jan Terlouw, ik zou graag willen eindigen met de Oekraïense schrijver Andrej Koerkov. In een voordracht in Den Haag op 23 januari van dit jaar zegt hij: “Vrijheid is de energie die ons moet leiden, die zin geeft aan ons leven, die de basis vormt van onze creativiteit en de essentie van onze sociale en politieke activiteit.”
 
Dank u wel.