Werkbezoek aan het Buijtenland van Rhoon: kansen en knelpunten in waardevolle akkernatuur

De ontwikkeling van het Buijtenland van Rhoon begon met stevige weerstand. In 2006 werd het gebied aangewezen als compensatie voor de aanleg van de Tweede Maasvlakte en zou het veranderen in een zoetwatergetijdengebied. Uiteindelijk werd, via een uitgebreid proces, gekozen voor een nieuw streefbeeld: hoogwaardige akkernatuur.

Dat streefbeeld werd in 2018 vastgesteld door de gemeente Albrandswaard en de provincie, en in 2023 juridisch verankerd in het bestemmingsplan. 

Toch blijkt uit recente evaluaties dat het realiseren van de doelen nog achterloopt. “De plannen liggen er, maar in de praktijk zien we dat de gewenste biodiversiteit nog niet aanwezig is in het gebied,” aldus Neijenhuis. Vooral bij akkerkruiden en akkervogels is de vooruitgang beperkt. “Alleen de kievit laat verbetering zien, maar veel kuikens overleven de eerste week niet. Het wijst op een breder probleem in het ecosysteem.”

Tijdens het bezoek kwam naar voren dat structurele knelpunten de voortgang belemmeren. Zo werken veel boeren met eenjarige pachtcontracten van de provincie. Dit zorgt voor grote onzekerheid en ontmoedigt investeringen in duurzame landbouw. “Boeren willen wel, maar zonder perspectief en zekerheid kunnen ze simpelweg niet de benodigde stappen zetten,” zegt Neijenhuis. “Dat raakt ook jonge boeren die willen doorbouwen op het familiebedrijf.”

Ook natuurorganisaties uitten zorgen, bijvoorbeeld over de negatieve effecten van natuurvriendelijke oevers op de unieke bodemstructuur van het gebied. Daarnaast is de waterkwaliteit ondermaats. Over deze onderwerpen bestaat discussie in het gebied.

Het werkbezoek maakt voor D66 Zuid-Holland duidelijk dat het tijd is om door te pakken. De contouren van een succesvol model voor natuurinclusieve landbouw zijn aanwezig, maar vereisen nu bestuurlijke keuzes. “Langjarige pachtcontracten, maatwerk bij schadevergoedingen en een gedeelde visie op de lange termijn zijn cruciaal,” stelt Neijenhuis. “Voor de toekomst van de landbouw is het nú tijd voor doorbraken voor een toekomstbestendige natuur en landbouw.”

Voor de langjarige pachtcontracten is het eerste resultaat al geboekt. D66 diende bij de bespreking van het provinciale stikstofbeleid (SANE) een motie aan die breed is aangenomen.