Democratie en overheid
Wij willen dat iedereen mee kan doen met onze democratie. Niet één keer in de vier jaar, maar iedere dag. En als mensen zelf goede ideeën hebben, dan gaan we…
Toeslagenaffaire bewijst: opvolger van de Wob moet transparanter
D66 en GroenLinks sturen een aanscherping van hun initiatiefwet Open Overheid naar de Tweede Kamer. De partijen vinden dat de Toeslagenaffaire aantoont dat meer transparantie noodzakelijk is om burgers te beschermen tegen machtsmisbruik van de overheid.
05.10.2021
De initiatiefwet Open Overheid (WOO) van D66 en GroenLinks is aangenomen door de Eerste Kamer. Een mijlpaal.
26.01.2021
De Wet open overheid is aangenomen door de Tweede Kamer! In de toeslagenaffaire zagen we waartoe slechte informatievoorzieningen van de overheid kan leiden. Deze wet is een stap in de goede richting om het vertrouwen van mensen in de overheid weer terug te winnen.
Met de wet wordt informatie van de overheid beter vindbaar. Eerst moest je een verzoek indienen voor bepaalde stukken, nu moeten organisaties actief informatie publiceren.
Na goedkeuring van de Tweede Kamer moet de Eerste Kamer de wet ook nog goedkeuren.
11.01.2021
Deze week debatteert de Kamer over de wet die opvolger moet worden van de Wet Openbaarheid van Bestuur (Wob). Aan het wetsvoorstel voegen de partijen de verplichting toe voor overheden en andere bestuursorganen om actief openbaar te maken informatie te publiceren in een landelijk platform. Zo kan met één zoekopdracht informatie bij alle bestuursorganen worden doorzocht. Het nieuw op te richten ‘Adviescollege openbaarheid en informatiehuishouding’ ziet daarnaast toe op de voortdurende verbetering van de informatiehuishouding van overheden en behandelt klachten.
Wet open overheid
De Wet Open Overheid (WOO) maakt ministeries, maar ook gemeenten, provincies en waterschappen, transparanter en regelt dat overheidsinformatie beter vindbaar is. In plaats van dat informatie op verzoek openbaar gemaakt wordt, zoals in de Wob, bepaalt de WOO dat bepaalde overheidsinformatie actief openbaar gemaakt wordt. De Tweede en Eerste Kamer praat al sinds 2012 over de initiatiefwet van GroenLinks en D66, die mede vanwege uitvoeringskosten eerder door de Kamer afgezwakt werd, maar nu door de twee initiatiefnemers weer aangescherpt.
Steven van Weyenberg, D66: “Het is duidelijk dat de overheid veel te terughoudend is in het openbaar maken van informatie. We regelen nu bij wet dat journalisten en anderen terecht kunnen bij het Adviescollege, wanneer zij het gevoel hebben te worden tegengewerkt. Het belang van een transparante overheid werd de afgelopen jaren nog wel eens gebagatelliseerd. Het rapport van de Parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag laat zien dat de overheid hier forse stappen vooruit moet zetten.”
Zoekmachine voor documenten en een vast contactpersoon
Overheidsinformatie wordt beter beschikbaar door vast te leggen dat alle bestuursorganen één landelijke zoekmachine gebruiken voor hun verplicht openbaar te maken informatie. Later kunnen de bestuursorganen ook andere documenten via deze weg openbaar maken. Dit is voor burgers, journalisten en andere gebruikers een belangrijke stap. Zij kunnen met een eenvoudige klik op de muis naar informatie zoeken. Voor de bestuursorganen drukt het bovendien kosten omdat zij niet zelf een platform hoeven te ontwikkelen. Daarnaast komt er per instantie ook een contactpersoon. Zodat inwoners gewoon de telefoon kunnen oppakken als ze meer willen weten over besluitvorming, bijvoorbeeld over de eigen wijk.
Adviescollege
Het nieuw op te richten ‘Adviescollege openbaarheid en informatiehuishouding’ krijgt een permanente status. Het ziet toe op de voortdurende verbetering van de wijze waarop overheden met hun informatie omgaan. Het Adviescollege geeft hierover gevraagd en ongevraagd advies en bewaakt de voortgang. Journalisten, wetenschappers of anderen die een beroepsmatig belang hebben bij het gebruik van publieke informatie, kunnen daar ook hun krachten over overheden voorleggen, bijvoorbeeld als er te veel wordt weggelakt uit stukken.
