Van plan naar praktijk: D66 versnelt de bouw van betaalbare woningen

Volgens Lalta stijgen grondprijzen vaak explosief zodra een gebied van bestemming verandert. “We zien waardesprongen van duizenden procenten zodra grond van agrarisch naar wonen gaat,” legt hij uit. “Maar die stijging ontstaat niet door toeval, maar door publieke besluiten door overheden die plannen maken, infrastructuur aanleggen en gebieden ontwikkelen. De winst daarvan hoort niet alleen bij de grondeigenaar, maar ook bij de gemeenschap.”

D66 wil daarom dat de provincie onderzoekt hoe een planbatenheffing kan zorgen voor een eerlijker verdeling van de opbrengsten. Dat geld kan vervolgens worden ingezet voor nieuwe woningen, bereikbaarheid en leefbare wijken. “Zo bouwen we niet alleen huizen, maar ook aan vertrouwen in de overheid,” zegt Lalta. Hopelijk haalt in de volgende vergadering de motie van D66 wél een meerderheid.

Naast eerlijk verdelen wil D66 dat er eindelijk vaart komt in de woningbouw. Veel projecten lopen vertraging op omdat banken pas willen financieren als ze zeker weten dat 70 procent van de woningen is verkocht. “Die eis is begrijpelijk, maar zorgt er in de praktijk voor dat juist de betaalbare projecten niet van de grond komen,” legt Lalta uit.

Om dat te doorbreken stelde D66 voor om een provinciaal garantstellingsfonds op te richten van 25 miljoen euro. Daarmee kan de provincie tijdelijk het risico van ontwikkelaars afdekken, zodat projecten eerder kunnen starten. “Het mooie is dat het de provincie in principe niets kost,” zegt Lalta. “We gebruiken ons weerstandsvermogen niet om te spenderen, maar om beweging te creëren. Elders in het land werkt dit al, en het zorgt ervoor dat er sneller wordt gebouwd- precies waar de druk het grootst is.”

Het fonds richt zich op projecten met een groot aandeel sociale huur, middenhuur en betaalbare koopwoningen. Daarmee draagt het bij aan de woonopgave van duizenden mensen die nu nog wachten op een plek die past bij hun leven. Gedeputeerde Staten heeft toegezegd met het voorstel aan de slag te gaan, de motie is na deze toezegging ingetrokken.

Voor D66 is het belangrijk dat de provincie haar rol pakt. “Zuid-Holland moet niet aan de zijlijn blijven staan,” zegt Lalta. “We kunnen de regie nemen door samen te werken met gemeenten, woningcorporaties en marktpartijen. Door lef te tonen en het verschil te maken tussen plannen die blijven liggen en projecten die echt van start gaan.”

Het provinciebestuur werkt de komende maanden het fonds verder uit, samen met betrokken partijen. In 2026 komt er een concreet voorstel met de juridische structuur, selectiecriteria en verwachte versnellingseffecten. “Dat wordt het moment waarop we laten zien dat beleid niet alleen woorden zijn, maar daden die mensen vooruithelpen,” aldus Lalta.

Met deze voorstellen kiest D66 Zuid-Holland voor beleid dat zowel eerlijk als effectief is: een eerlijke verdeling van publieke investeringen én een versnelling van de bouw van betaalbare woningen. “We delen de winst eerlijker en brengen de bouw weer in beweging,” zegt Lalta. “Dat is geen wensdenken, dat is doen. Met lef, met visie en met oog voor de mensen die we nu te vaak moeten teleurstellen laten we zien dat het wél kan.”