Spreektekst raadsvergadering over de raadsagenda

Drie weken geleden heb ik mijn raadscolumn gewijd aan de raadsagenda die nu ter besluitvorming voorligt. Ik schreef dat ik er gemengde gevoelens over had, en dat is nog steeds zo, dus het wordt in ieder geval voor mij een spannende avond.

Formateur Strijk heeft zonet uiteengezet hoe het initiatiefvoorstel en de raadsagenda tot stand zijn gekomen. Ik ga nu niet uitgebreid stilstaan bij wat er naar ons idee in het formatieproces fout ging en waarom; ik beperk me liever tot het resultaat. Feit is dat er in de voorliggende raadsagenda met de focuspunten weinig specifiek progressieve inbreng herkenbaar is. Feit is ook dat de vier progressieve partijen geen wethouder leveren in het nieuwe college. Ik noemde dat in mijn raadscolumn ernstige weeffouten en dat vind ik nog steeds. 

Maar dat zijn natuurlijk niet de enige overwegingen om voor of tegen dit raadsinitiatief te stemmen. Er staan diverse zaken in het initiatiefvoorstel die goed passen bij het D66 verkiezingsprogramma uit 2022. Ik noem vier punten:  
 
Ten eerste, wij wilden al in 2022 een raadsakkoord, om de vaak giftige coalitie oppositie verhoudingen in Noordwijk te doorbreken. Het raadsinitiatief kan daartoe een opmaat zijn, dus dat is mooi.  

Ten tweede, er zijn geen coalitieafspraken meer, élk onderwerp wordt feitelijk bij meerderheid beslist. Daarover kan ik als democraat niet mopperen, daar ben ik zelfs blij mee.

Ten derde, de raadsagenda is een poging om focus aan te brengen in het beleid, en dat principe – prioriteiten stellen – kan ik hartgrondig ondersteunen. Te veel dingen half doen, waar het maar al te vaak op uitdraait bij de overheid, ondergraaft immers het vertrouwen in het bestuur.
 
Ten vierde: De raadsagenda ondersteunen houdt niet in dat we met elk afzonderlijk focuspunt van de lijst akkoord zouden gaan. Ook dat is van belang, dat die ‘dualistische’ ruimte er is, want we zijn het met de richting van sommige punten niet eens.  
 
Voorzitter, wij hebben nagedacht hoe wij het initiatiefvoorstel en de raadsagenda met focuspunten zouden willen verbeteren. Daarbij hebben wij enige bescheidenheid betracht, een waslijst van punten aandragen strookt niet met de prioriteringsgedachte die ik zonet onderschreef. D66 brengt samen met de PvdA vier amendementen in, die ik nu eerst zal bespreken.  
 
Het eerste amendement, over het Raadsinitiatief als zodanig, vraagt om de raadsagenda met focuspunten, die deels weinig concreet zijn, nader uit te werken in een geactualiseerd collegewerkprogramma. Daarbij moet dan ook duidelijk worden welke onderwerpen uit het bestaande collegewerkprogramma we minder of helemaal geen prioriteit geven. Dit amendement is natuurlijk mede bedoeld om het idee te weerspreken dat in feite gewoon het oude collegeprogramma ongewijzigd wordt voortgezet. Dát is immers niet de bedoeling.   

Het tweede amendement, over Regionale inzet en Mobiliteit, vraagt om de verbetering van het openbaar vervoer naar de grote steden permanent op de agenda te houden. Dat is een zaak van lange adem en volhouden. Feitelijk is daarbij de bereikbaarheid van de lokale stations Voorhout, Sassenheim en Leiden, vooral in termen van reistijd, het belangrijkst. Dus daar vragen we dan ook om. 

Het derde amendement, over Duurzaamheid en Energietransitie, plaatst verduurzaming van gebouwen expliciet als een prioriteit terug op de agenda. Dat kan toch niet anders, denken wij: aandacht voor het laagst hangende fruit, vooral energiebesparing en isolatie. De formulering is bewust ook toegespitst op extra inspanningen die we van het rijk verwachten, maar waarvan we de uitwerking nog niet kennen.  

Het vierde amendement, over Bestuur en Organisatie, vraagt om extra aandacht voor de vraag of beleid tot resultaten leidt en ‘waar voor het geld’ biedt. Daarbij brengen we een methode onder de aandacht die zowel bij de rijkoverheid als ook bij andere gemeenten al met succes wordt toegepast: de Duisenberg-methode. Inhoudelijk bouwt die methode voort op de drie bekende oervragen: wat willen we bereiken?, wat gaan we daarvoor doen?, en wat mag dat kosten? Niks nieuws dus. Maar door de gestructureerde aanpak ervan, komen er meer antwoorden dan we hier gewend zijn. Ik realiseer me dat veel politici dit niet erg sexy vinden, en dat ik hier misschien al te voorspelbaar ben, maar ik ben ervan overtuigd dat veel inwoners en ondernemers in Noordwijk dit ook willen en graag zien dat wij ons hierover echt druk maken. Ons geld ís immers niet gratis. 
 
Naast deze vier amendementen zijn we mede indiener van twee andere amendementen die mevrouw van Dokkum voor haar rekening neemt.  
 
Voorzitter, D66 is een pragmatische partij. Zo probeer ik hier ook in dit huis te opereren. Ik wil de inhoudelijke verschillen tussen partijen niet bagatelliseren. Maar in deze zaal worden die verschillen wat mij betreft vaak zó uitvergroot dat we vergeten stil te staan bij de dingen waarover we het wél eens zijn. Want ook die dingen vergen aandacht en moeten vaak beter.  

Samen kijken hoe we Noordwijk beter, mooier en rechtvaardiger kunnen maken, daarvoor zitten we hier. Samenwerken gaat veruit het best, dat weten we toch allemaal, als je bereid bent om vooraf vertrouwen in elkaar uit te spreken, en als je vooraf weet dat je elkaar wat gunt, ook al ben je het lang niet overal over eens. 
Ik doe een dringende oproep aan de collega s om de ingebrachte amendementen aan het raadsinitiatief en aan de raadsagenda toe te voegen. Als dat gebeurt, ben ik bereid het geamendeerde voorstel te steunen, ondanks de weeffouten, en ondanks mijn twijfels, die ik natuurlijk ook heb. Maar wie niet waagt wie niet wint…. Ik wacht het in spanning af.