Bijdrage debat Visie Zwolle Circulair

Voorzitter, de transitie naar een circulaire economie is onvermijdelijk. Grondstoffen worden schaars en duurder, de lineaire economie is vanuit ecologisch niet houdbaar en bovendien kwetsbaar. Om onze economie toekomstbestendig te houden moeten we volop inzetten op een circulair Zwolle. Vlak voor de verkiezingen van 2022 stond circulariteit ook op de agenda. Belangrijke kritiek destijds was het ontbreken van een onderliggende visie op de transitie naar een circulaire economie. Wij vroegen om meer duidelijkheid en regie vanuit de gemeente, met name op circulair bouwen. Maar ook sturing en / of ondersteuning voor ondernemers in de transitie naar circulaire bedrijfsvoering. De aandacht voor circulariteit mocht gerichter en sneller wat ons betreft.

Dat zien we concreet terug in deze Visie Circulair; versnelling en focus zijn zelfs kernwoorden. Met onderscheid in vier onderdelen: bouw, economie, grondstoffen en bedrijfsvoering, waarbij simpel samengevat het ‘circulair, tenzij’ principe gehanteerd wordt. We doen het dus circulair, tenzij het niet anders kan, complimenten! 

Voorzitter, tussen het debat uit 2022 en vandaag zijn ook goede dingen bereikt; uit de raadsbrief blijkt dat circulariteit op belangrijke dossiers een plek heeft verworven of dat er mee geëxperimenteerd wordt. Wij zien de actualisatie van het Economisch Perspectief later dit jaar als een eerste belangrijke vervolgstap op deze ontwikkeling. De inzet is om met de visie circulair als uitgangspunt, ondernemers te betrekken bij de versterking van het economische ecosysteem en het transitievermogen. Dat legt de basis voor circulariteit als vanzelfsprekendheid en een economie die toekomstbestendiger is. 

We willen een aantal zaken extra nadruk geven voorzitter, te beginnen met de bouw. Daar mag nadrukkelijk aan de voorkant van projecten gestuurd worden op circulariteit. Bouwwerken bestaan immers vele decennia en hebben dus impact op de lange termijn. Met de vele bouwprojecten in Zwolle is focus op bouw cruciaal. Het hanteren van Het Nieuwe Normaal – een gedragen standaard met haalbare én ambitieuze prestaties voor circulair bouwen – is dan heel goed. Waar wij wel voor willen waken is sturing op een model. Het gaat om de geleverde prestaties, die kunnen ook beter zijn dan Het Nieuwe Normaal, in dat geval moet dat evenredig beloond worden in aanbestedingen.

Het tweede aandachtspunt is gemeentelijke inkoop. Met een inkoopvolume van € 200 miljoen per jaar valt er flinke sturing te geven aan de circulaire economie én geven we daarmee het goede voorbeeld. Daarom zijn wij heel benieuwd naar hoe de vervolgstappen naar volledig circulair inkopen er uit zien.  

Voorzitter, tot slot. In de nota staat schematisch hoe in Zwolle de transitie zou moeten verlopen. U ziet het hier op het scherm getoond, met daaronder de fases zoals de nota ze beschrijft. Dit schema is eigenlijk de helft van wat in de transitiekunde de X-curve heet. Dat zien jullie hier. Belangrijk is het woord emergentie. In de evolutiebiologie duidt dit op het ontstaan van nieuwe eigenschappen of vermogens in de loop van de evolutie als gevolg van een nieuwe rangschikking van reeds bestaande structuren of combinaties van structuren. In mijn woorden: de omgeving wordt anders wat leidt tot aanpassing bij jezelf.  
 
Emergentie doet zich tegelijk voor met ‘chaos’. Die bevindt zich alleen op een andere lijn. Transities zijn namelijk tweeledig en daarom kent de X-curve naast een opgaande lijn, ook een neergaande ontwikkeling. Het gaat over wat je opbouwt én wat je afbouwt. Omdat die tweeledigheid niet concreet is toegelicht in de stukken, zijn wij benieuwd naar hoe het college hier naar kijkt.  

Daarmee sluit ik af voorzitter. Zoals aan het begin aangegeven, zijn wij blij met de duidelijkheid die de visie circulair schept. Dat zien we de komende tijd graag verder uitgewerkt in beleid zodat we in Zwolle straks daadwerkelijk een circulaire economie hebben.