Themadebat sociaal domein: duurzame ondersteuning van onze jeugd

“De ondersteuning aan ouders en jeugdigen bij het opgroeien of opvoeden proberen we in Zwolle zo goed mogelijk te regelen. Zo licht als kan en zo zwaar als moet, maar ook zo zelfstandig als mogelijk. Dit is een verschuiving ten opzichte van vroeger. Want, waar de verzorgingsstaat vroeger veel voor mensen oploste, is de nieuwe inzet gericht op het vergroten van het oplossingsvermogen van de jeugdigen en ouders zelf. D66 is hier groot voorstander van, omdat deze vorm van ondersteuning erg duurzaam is.

Om deze werkwijze beter vorm te kunnen geven is de jeugdzorg, regionaal, per 1 januari jl. anders ingekocht. En hoewel het logisch is dat nieuwe afspraken ook nieuwe effecten hebben, is mijn fractie geschrokken van het tekort dat hiermee gepaard gaat. Door de zogenaamde tariefdifferentiatie stijgen de tarieven die we aan aanbieders betalen flink. Kort gezegd, de afgelopen jaren hebben veel, vooral grote, ‘logge’ zorgaanbieders die (veruit de meeste) zware jeugdzorg bieden, gewerkt tegen niet toereikende tarieven. Dat wordt bij de nieuwe inkoop gecompenseerd, maar leidt tot een veel groter tekort dan waar in de begroting van 2023 rekening mee is gehouden.

Maar, met deze rode cijfers wordt voor 2023 ook nog een stevige winst- waarschuwing afgegeven, want er is sprake van ‘zeer beperkte voorspellende waarde’. Onder andere omdat in de financiële impactanalyse is gerekend met data uit 2021 en omdat deze gebaseerd is op ongewijzigde inzet van jeugdhulp. Wetende dat het aantal jeugdigen met jeugdhulp (de Q) al jaren niet daalt, de zorg steeds zwaarder wordt, de kosten daardoor stijgen (de P=50% stijging in 7 jaar: van 30 naar 44 miljoen.) en de jeugdhulp een open einde regeling betreft, baart ons dat grote zorgen naar de toekomst. Ik wil de wethouder vragen hoe groot de kans is dat er ook in 2023, ondanks alle aangekondigde maatregelen een (groot) tekort op jeugdhulp ontstaat.

De raad heeft daarnaast (aan de hand van ons initiatief) in oktober vorig jaar twee moties aangenomen waarmee we de wethouder oproepen te komen tot een versnelling van de transformatie van jeugdzorg in Zwolle en meer inzicht in de inzet van de sociaal wijkteams aan de hand van data. Die oproepen zijn wat ons betreft alleen maar urgenter geworden. Want hoewel we het ieder jeugdige toewensen die ondersteuning te geven die nodig is, zijn we gebonden aan financiële kaders, maar moeten we ook het misschien wel ongemakkelijk gesprek met elkaar aangaan over de reikwijdte van jeugdzorg in Zwolle: wat is wel en wat is geen jeugdzorg, hoe kunnen we normaliseren en hoever gaan we daarin?