Klimaatbeleid

2024 was het warmste jaar ooit gemeten en daarmee is voor het eerst ook de drempelwaarde van 1,5 graad gemiddelde opwarming op aarde doorbroken. En dat is slecht nieuws. Voor de wereld. Maar ook voor Zwolle, gelegen in een zeer kwetsbare Delta met grote regionale wateropgaven. 1,5 graad opwarming lijkt misschien niet veel, maar daardoor stijgt de zeespiegel verder en moeten we ons voorbereiden op langere periodes van hitte en droogte en andere periodes van extreem weer met veel neerslag. Meer slecht nieuws is dat de vorige week geïnaugureerde president Trump Amerika heeft teruggetrokken uit het klimaatakkoord van Parijs en dat het huidige kabinet de klimaatopgaven ook niet zo serieus neemt zoals in ieder geval D66 dat zou willen.  
 
Het doorbreken van de grens van 1,5 graad opwarming zet het debat van vanavond wat ons betreft ook in een ander perspectief. Want vier jaar na het schrijven van onze klimaatambities zijn we ingehaald door deze nieuwe realiteit. Met deze blik hebben wij het kritische rekenkamerrapport gelezen. Voor D66 staan twee punten centraal: we moeten kritisch kijken naar onze ambities en uitvoeringskracht en dat kunnen we onder andere door onze interne processen kritischer te evalueren en duurzaam te verbeteren. We doen hiervoor drie concrete voorstellen.

Ten aanzien van onze ambities lezen en herkennen we, dat Zwolle goed werkt aan klimaatbestendigheid. Er gebeurt veel en er zijn mooie stappen gezet. De acties op waterrobuustheid, de focus van de afgelopen jaren, lijken daarmee doelmatig en deels doeltreffend.

Deels, want er worden ook herkenbare, soms zelfs organisatie brede verbeterpunten gesignaleerd. D66 doet vanavond drie concrete voorstellen om de interne processen en daarmee het beleid, en de borging ervan, te verbeteren.

1. Voor ons klimaatbeleid wordt geconstateerd dat er onvoldoende gerichte doelen en beleidsindicatoren zijn beschreven. Inspanningen en resultaten zijn gefragmenteerd en niet goed inzichtelijk en daardoor moeilijk te monitoren en te sturen. Dit terwijl er in 2019 een gerichte CATCH monitoringsstrategie is opgesteld. We zien deze fragmentatie ook bij de energietransitie en jeugdhulp en het sociaal wijkteam. Ons eerste voorstel: maak goede informatievoorziening (data en monitoring) altijd prioriteit nr. 1. Sturen op resultaten begint bij inzicht. Capaciteit en gebrek aan urgentie mag wat D66 betreft nooit de reden zijn dat dit niet van de grond komt. Het is de basis.

2. Er ontbreekt een echte integrale insteek: Projectleiders en programmamanagers kijken met name naar de scope van hun eigen project en budgetten zijn per project bepaald. Meekoppelkansen blijven liggen en daardoor worden mogelijk minder maatregelen uitgevoerd dan mogelijk en noodzakelijk zijn. We laten dus kansen liggen. Ons voorstel bij dit onderdeel: verwijder de schotten tussen groen, waterberging en klimaatadaptatie. Stenen eruit en groen erin is goed voor alle opgaven. Door de opgaven en budgetten te harmoniseren wordt de slagkracht en impact duurzaam vergroot en ontstaan verbindingen en meekoppelkansen. 

3. Beëindig projecten en programma’s nooit zonder een evaluatie, duidelijke overgangsstrategie en proces van opvolging, nodig om de onderlinge samenhang blijvend te borgen. 

Ingehaald door de realiteit, maar met de wetenschap dat ook nu al de beschikbare capaciteit van het programma niet in verhouding staat tot de ambities van de gemeente, realiseren wij ons dat we nog een aantal moeilijk keuzes te maken hebben het komende jaar.  
 
Het is goed dat het college volop aandacht heeft voor het onderwerp, benodigde capaciteit en het structureel maken van incidenteel gefinancierde noodzakelijke dienstverlening, maar we vragen ons af of het voldoende zal zijn. We horen graag hoe de wethouder kijkt naar onze drie voorstellen en een reflectie op de toekomstige personele en financiële uitdagingen.