D66 wil vanavond aandacht vragen voor twee onderwerpen: onderwijshuisvesting en jeugd. Ik begin bij het eerste.
Themadebat onderwijs en jeugd
Bij het themadebat heeft D66 aandacht gevraagd voor twee urgente onderwerpen: onderwijshuisvesting en jeugdzorg. We maken ons grote zorgen over de staat van veel schoolgebouwen in de stad. Verouderde panden, slechte luchtkwaliteit en hoge energie- en onderhoudskosten maken dat geld niet terechtkomt waar het echt nodig is: in beter onderwijs. Onze fractievoorzitter Marco heeft het college gevraagd wat er nodig is voor een stevige inhaalslag op dit gebied. Daarnaast heeft hij opgeroepen op tot een volgende stap in de transformatie van de jeugdzorg. D66 wil de focus verleggen van zorg naar welzijn, met een centrale rol voor het welzijnswerk in plaats van het Sociaal Wijkteam. Deze verschuiving is nodig om duurzame, preventieve oplossingen te bieden binnen de sociale basis.
Hieronder leest u de bijdrage van Marco aan het debat.
Onderwijshuisvesting
Want op het gebied van onderwijs is de invloed van gemeente beperkt tot schoolgebouwen. Al jaren weten we dat daarop een grote uitdaging hebben, toch hebben we het er bijna nooit over. Veel gebouwen zijn oud en de algemene staat en luchtkwaliteit zijn slecht; in de zomer brand je de tent uit en in de winter zijn kachels nodig om het warm te houden. Met oog op klimaatverandering een serieuze uitdaging de komende jaren. Veel scholen zijn aan renovatie of vervanging toe, maar dat lukt niet omdat we hiervoor veel te weinig geld voor krijgen. Scholen kampen met torenhoge energie- en onderhoudskosten en daardoor kan het geld niet uitgeven worden aan waar we het aan uit zouden moeten geven: kleinere klassen, beter onderwijs en meer leerkrachten.
In het Integraal Huisvestingsplan worden genoemde problemen en uitdagingen al beschreven, maar worden de doelen en planning door diverse redenen niet gehaald. Geld is en blijft echter de voornaamste reden. Scholen die uit de lijst van 2020 al slecht scoorden zijn nog niet aangepakt. Vorig jaar is bij de begroting extra geld beschikbaar gesteld door het college, maar met de waarschuwing dat dit volstrekt onvoldoende is om de achterstanden in te lopen. Daarbij lopen de kosten voor onderhoud en nieuwbouw snel op, waardoor de achterstanden groter alleen maar groter worden en dat is een ongewenste situatie!
D66 is van mening dat ieder kind in Zwolle recht heeft op een goed onderwijsgebouw en iedere leraar recht heeft op een gezonde werkomgeving. Tijdens ons werkbezoek aan enkele scholen in januari hebben we gezien hoe urgent het vraagstuk is. Daarom willen wij van de wethouder weten wat hij gaat doen om een inhaalslag te maken met de schoolgebouwen en wat heeft hij nodig om dit voor elkaar te krijgen?
Jeugd
Ten aanzien van jeugd is D66 op zoek naar de volgende stap in de transformatie: een switch in de focus van de gemeente van het Sociaal Wijkteam naar een focus op welzijn. Maar laten we beginnen aan te geven dat we blij zijn met de successen die we behalen. Want mede door onze raadsbreed gesteunde motie ‘versnelling transformatie jeugdzorg’ en bijbehorende routekaart, het dashboard jeugd én het systemisch lerend werken weten we steeds beter wat wel en niet werkt, krijgen we voorzichtig grip op de kosten en maken we stappen de transformatie verder door te zetten. Met het wendbaar leerbudget zetten we een voorzichtige volgende stap, waarmee partners in de sociale basis jeugd duurzame antwoorden in de sociale basis ontwikkelen voor vragen die nu nog naar specialistische jeugdhulp gaan. Heel goed.
Minder blij wordt mijn fractie van de structureel gekozen woorden in de verschillende (beleids)documenten en uitingen en de constante focus op de positie van het Sociaal Wijkteam boven dat van de welzijnspartners. Want in het licht van de transformatiedoelen van de jeugdzorg moet de focus van zorg naar welzijn. En ook hier hulde voor alle werkers, maar het Sociaal Wijkteam indiceert en verleent hulp. Dat is iets anders dan preventie, het activeren en versterken van eigen kracht en zelfredzaamheid en het organiseren van samenredzaamheid. Dit is wat nu nodig voor de volgende stap in de transformatie en dat wordt gedaan door het welzijnswerk. En dat is een vak apart!
Mooi dat we wijkgericht en samenhangend aanbod en leerkracht gaan ontwikkelen, maar vanuit welke expertise gaan we dat doen? Vanuit het Sociaal Wijkteam, zoals dat nu benoemt, of juist vanuit de sociale basis zoals we met elkaar hebben afgesproken. De systemische hulpvraag verheldering, vanuit de principes van de Koers Sociaal Domein is volgens D66 bij uitstek iets van het welzijnswerk en niet van het Sociaal Wijkteam. Op zijn minst ligt die opdracht bij beiden en niet primair bij het Sociaal Wijkteam. Gericht vraag ik daarom aan de wethouder of hij onze visie hierop ondersteunt, op welke wijze dit structureel vorm gaat krijgen en hoe het wendbaar leerbudget gepositioneerd wordt en wie zeggenschap heeft over de inzet ervan?