Haalbaarheidsonderzoek co-vergister

In Nederland worden 3,8 miljoen koeien gehouden, die gezamenlijk op jaarbasis 82.563.000.000 kg mest produceren. Met andere woorden: Nederland – mestland. En dat heeft zijn weerslag. Aan de ene kant op het klimaat en de natuur, omdat het uitspoelen en emissies van schadelijke stoffen zoals CO2 desastreus zijn. Maar dit heeft ook zijn weerslag op onze agrariërs, die zich scheel betalen om van hun mest af te komen. En hoewel het sympathiek is om voor boeren een oplossing te bedenken, zetten wij onze vraagtekens bij déze oplossing. De zoveelste innovatie of techniek, die niet het probleem oplost, maar juist onderdeel is van een niet-duurzaam of toekomstbestendig systeem. Sterker nog, die juist afhankelijk is van dat systeem, en misschien zelfs een perverse prikkel veroorzaakt die het mestprobleem verder vergroot.  

Maar de keuze voor wel of geen industriële co-vergister in onze stad, die maken wij vanavond nog niet. Wat vanavond voor ligt, is de opdracht voor een haalbaarheidsonderzoek. Vandaag krijgen wij de mogelijkheid om de opdracht aan te scherpen. En van die gelegenheid willen wij graag gebruik maken. Wij doen dan ook het voorstel om twee uitgangspunten toe te voegen.

In de eerste plaats is het ons opgevallen dat de raadsbrief vrij economisch en financieel is ingestoken. En dat is begrijpelijk, maar wat wij echt willen weten, is of een groen gas installatie ook daadwerkelijk duurzaam is, in vergelijking met het huidige systeem. Hoe duurzaam is een industriële co-vergister als deze draait in onze stad, van het vee en de mest en het co-product tot het afleveren van groen gas en digestaat of Renure. Wij willen graag met cijfers onderbouwd zien dat een groen gas installatie daadwerkelijk duurzamer is dan het huidige systeem. Wij stellen dan ook voor het uitgangspunt toe te voegen: De groen gas installatie is aantoonbaar duurzamer dan het huidige gas systeem.

Ten tweede zetten wij sterk onze vraagtekens bij de toekomstbestendigheid van een co-vergister op industriële schaal. Want een dergelijke installatie is geen tijdelijke keuze, die maak je voor de komende decennia. Er zal ongetwijfeld een enorme Rijkssubsidie worden verleend en de prijs van mest is vandaag de dag sky high, maar dat kan ook omslaan. De hoeveelheid vee kan minder worden, waardoor er minder aanbod is van mest, misschien kiezen meer agrariërs voor circulaire landbouw en wordt het mestoverschot kleiner, en wie weet hoeveel mestvergisters er nog bij gaan komen in Overijssel of NL. En ook het co-product is hierin een belangrijke factor. Het risico bestaat dat wij onszelf afhankelijk maken van dit groene gas en het toch op termijn niet geleverd kan worden of onbetaalbaar wordt. Wij maken ons wel degelijk zorgen om een lock-in. Wij stellen dan ook voor het uitgangspunt toe te voegen: De groen gas installatie is toekomstbestendig en een zekerheid voor het leveren van groen gas op de lange termijn.

Dan tot slot nog een opmerking. Want ook het digestaat baart ons zorgen. Wij begrijpen dat Renure goed kan worden gebruikt als kunstmest, maar tot op heden kan dat niet in Nederland. Een korte Google-zoektocht leert dat gesprekken hierover met Europa al sinds 2008 lopen. De productie van groen gas op industriële schaal zal veel vervoersbewegingen teweeg brengen, waarvan het niet is gezegd dat dit lokaal en duurzaam zal geschieden. Het digestaat uit de installatie in Coevorden wordt getransporteerd naar het buitenland. En dat lijkt ons geen wenselijke situatie voor Zwolle.  
 
Wij hebben u vanavond meegenomen in onze grootste zorgen omtrent een co-vergister op industriële schaal in onze stad. Maar tegelijk kent u D66, als het goed is, als een partij van de inhoud en herkent u in onze fractie, als het goed is, een coöperatieve houding. Wij kijken dan ook uit naar de uitkomsten van het haalbaarheidsonderzoek en zullen dan, opnieuw, onze D66 waarden en de feiten op een weegschaal leggen.