Winst voor de inwoners én het milieu: bijdrage debat Gemeentelijk Grondstoffenplan

Voorzitter, in het najaar van 2022 bespraken we het voorstel voor het huidige beleid op grondstoffen en de afvalstoffenheffing. Daar was veel reuring over. Maar de doelstellingen voor een doelmatig en kostendekkend systeem én de noodzaak om de hoeveelheid restafval drastisch terug konden niet langer in de wacht. Immers, met ons afval belasten we het milieu van onze kwetsbare planeet. Als we door zouden gaan zoals we deden neemt die belasting alleen maar toe en kost het ook steeds meer om de negatieve effecten te behandelen. Actie was en blijft nodig. Des te mooier dat al na één jaar de resultaten van het ingevoerde beleid ronduit goed zijn te noemen: er is een afname van 70 kilo fijn restafval per huishouden, 2/3 van de mensen heeft minder hoeven te betalen dan in 2022 en de kwaliteit van gescheiden grondstoffen is toegenomen. Dus minder afval, lagere lasten en betere kwaliteit voor recycling. Dat is winst voor de inwoners én beter voor het milieu.  

Zoals eigenlijk met elke verandering, ging ook de omslag naar tarief op restafval gepaard met een gewenperiode. Begin 2023 was een toename van bijplaatsingen te zien. Onder meer door actief handelen daalde dit al snel weer naar de omvang van 2022. Wel wordt er blijvend aandacht aan besteed, zodat duidelijk is waar en hoe er het best ingegrepen kan worden, de zogenaamde hotspots zijn goed in beeld. Daar waren we eerder al positief over en dat is nog steeds zo.

Voorzitter, met de optelsom van goede resultaten en het inspelen op de praktijk kijkt het college naar wat het in 2030 wil bereiken. De inzet wordt 20% reductie van het afval dat nu nog wordt verbrand en een verdere kwaliteitsverbetering van de ingezamelde grondstoffen. Wat ons betreft een prima uitgangspunt. Uit onderzoek naar aanpassingen is alvast één concrete vervolgstap gekomen; het inzetten van containers met inwerpopeningen van zowel 30 l. als 60 l. Daarmee wordt beter ingespeeld wordt op de mogelijkheden van inwoners voor het bewaren van restafval in hun woning. Het onderzoek naar inzetten van een weegsysteem liet zien dat daar praktische bezwaren en zeer hoge kosten aan verbonden zijn. Het niet invoeren zien wij dan ook als een logisch besluit.

In algemene zin vinden we het goed te lezen dat er bij de doorontwikkeling van het Gemeentelijk Grondstoffen Plan er al diverse belangengroepen betrokken zijn geweest. De inbreng van deze organisaties en van inwoners via het burgerpanel zien wij als waardevol voor het goed doen slagen van de vervolgstappen. Dat geldt ook voor de inzet van de participatie-aanpak Hanza!.

Een specifiek onderdeel in het kaderdocument is dat er in 2024 aandacht is voor verschillende UPV’s (Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid, die maakt producenten mede verantwoordelijk voor hergebruik) en dan specifiek voor textiel. Heel goed, want de productie van textiel is wereldwijd verantwoordelijk voor 4% van de broeikasgassen wat het tot een grote vervuilende industrie maakt. Hoe meer kleding hergebruikt wordt, hoe beter dus.   
 
Het is echter nog niet duidelijk in hoeverre de gemeente zelf een rol heeft bij het inzamelen. Navraag leert dat er in Zwolle afgelopen jaar 689 ton textiel is ingezameld, een stijging van 31% ten opzichte van de 527 ton uit 2022. Dat is op zich een mooi gegeven. Maar om te kunnen plaatsen wat dat precies betekent, hoeveel van deze kilo’s ook hergebruikt wordt en op wat voor manier, zijn wij ook benieuwd naar de uitkomsten van het onderzoek dat het college wil doen. Want zoals gezegd, hoe meer hergebruik van kleding, hoe beter. Kan de wethouder alvast een idee geven hoe het college hier naar kijkt?

Voorzitter, ik rond af. Wij zijn als fractie erg positief over de behaalde resultaten; binnen één jaar is de doelstelling om onder de 100 kilo te komen gehaald. De combinatie van veel minder restafval, lagere lasten en een hogere kwaliteit van grondstoffenstromen vinden wij een prima basis voor het besluit om de ingezette lijn voort te zetten naar verdere reductie van afval.