‘Door de bomen het bos niet meer zien en het zoeken naar een speld in de hooiberg’. U kent de gezegdes vast. Liever had ik ze vanavond niet gebruikt, maar liever hadden de inwoners in Zwolle dit niet moeten gebruiken. Want even uit de grond van mijn hart: wat hebben we het ingewikkeld gemaakt met elkaar. Je moest bijna een driedelige wiskundige studie afronden om de regelingen te begrijpen, ze aan te vragen en ze te verantwoorden.
En uit de raadsbrief, de toelichting en de andere bijlages blijkt het ook dat het veelkoppige monster van regelingen, formulieren en aanvragen niet eenvoudig te temmen is. Wel zien we de maatregelen van het college als een volgende stap om dit toch te laten slagen. En gelukkig is het college in staat om steeds meer mensen gebruik te laten maken van de regelingen. En tegelijkertijd is het ook minder gelukkig want dat betekent nog steeds dat heel veel mensen het hard nodig hebben. Vanavond ga ik het hebben over twee belangrijke punten voor D66: het verbeteren van de regelingen en de stap naar werk.
Inkomensregelingen
In Zwolle moet iedereen die ondersteuning nodig heeft, deze ook echt kunnen krijgen, zonder verdwaald te raken in een doolhof van regels en formulieren. Daarom steunen we maatregelen die de toegang tot inkomensregelingen verbeteren en de stap naar werk eenvoudiger maken. Ons raadslid Lizet heeft in het debat aangegeven dat we blij zijn dat er al belangrijke stappen zijn gezet: minder bewijslast, en juist meer vertrouwen en keuzevrijheid. Maar ze heeft ook benadrukt dat D66 nog zorgen heeft: nog te veel werkenden met lage inkomens vallen buiten de regelingen, en mensen in de bijstand durven soms geen baan aan te nemen uit angst hun steun te verliezen. D66 wil dat niemand tussen wal en schip valt.
Hieronder leest u haar bijdrage aan het debat.
Het verbeteren van de regelingen
We focussen ons natuurlijk vooral op wat er beter moet en beter kan. En tegelijkertijd wil ik toch ook stilstaan bij het feit dat we voor het eerst sinds lange tijd het budget hebben overschreden. Over het algemeen staan we daar allemaal niet voor op de banken. En tegelijkertijd komen van een periode waar we mensen onvoldoende bereikten, dat doen we nu wel beter. En daarvoor dan ook een compliment aan het college. En laten we het onszelf ook ter harte nemen wat hier het leerpunt voor de raad als het college in is: hoe voorkomen we dat we een nieuw veelkoppig monster maken met elkaar?
We hebben het in de raad vaak over het cruciale belang van vertrouwen in de overheid van Zwollenaren of misschien wel eigenlijk andersom. Daarover praten is belangrijk, alleen liever doen we het dan ook. En D66 is blij dat het college dat praten heeft omgezet naar doen. We zien dat wijzigingen duidelijk terug in de drie nieuwe gewijzigde verordeningen: We vragen zo min mogelijk bewijslast, we schrappen de gebruiksdoelen van de regelingen (en D66 is altijd voorstander van deze keuzevrijheid!) en we gaan de regelingen ambtshalve uitkeren. Dat betekent dat we inwoners vertrouwen geven. Dat is cruciaal.
De stap naar werk
Veel mensen die in armoede leven hebben gewoon werk. Of veel mensen uit de bijstand willen graag de stap maken naar (vrijwilligers)werk. Daar zit voor D66 wel de crux in dit verbeterplan. En dat zit in de volgende twee concrete punten:
We gaan de regelingen ambtshalve uitkeren aan mensen in de bijstand alleen dat doen we niet voor mensen die werken en het ook keihard nodig hebben. Daar heeft onze fractie technisch gezien nog wel begrip voor en tegelijkertijd ook niet. Dat betekent dat we in Zwolle een belangrijk groep overslaan. Graag zou ik het college willen vragen of zij hier specifiek mee aan de slag gaan?
En als tweede concrete punt weten we ook dat mensen in de bijstand graag willen en kunnen werken, maar het soms niet aandurven. Als je namelijk de stap zet naar werk, dan kan het ook zijn dat je recht op regelingen verliest. En dat betekent minder inkomen, meer stress.
Dat moeten we voorkomen, en daar heb ik wel zorg over. Zwolle heeft daarvoor servicegesprekken in het leven geroepen om mensen persoonlijk te benaderen. In de uitwerking van het voorstel staat echter dat de servicegesprekken te veel capaciteit vragen. Voor D66 zou het zonde zijn dat we daarmee stoppen. Ik wil het college vragen of zij dat met D66 eens zijn?
En tot slot: D66 is blij dat we stappen zetten om mensen die het keihard nodig hebben te bereiken. Voor ons is dat het belangrijkste, naast het feit dat ik vooral ook hoop dat we het de inwoners besparen om drie studies af te ronden en veelkoppige monsters te moeten temmen om überhaupt de regelingen te begrijpen, aan te vragen en te verantwoorden. D66 zal daar, waarschijnlijk met de voltallige raad, extra alert op blijven.