Het samenbrengen van techniek en gedrag: bijdrage debat Ambitiepakket Energietransitie 2025-2030

Bij het debat over het ambitiepakket voor de energietransitie 2025 – 2030 heeft D66 een voorkeur uitgesproken voor het ‘+’ pakket, om net iets meer te doen dan door het college is voorgesteld. Ons raadslid en fractievoorzitter Marco heeft aangeduid waarom de keuze voor het ‘+’ pakket zo belangrijk voor ons is: juist met dit pakket kunnen we het maatschappelijke draagvlak voor de transitie vergroten.

D66 ziet graag extra ambitie bij de inzet om klimaatneutraal te zijn in 2040. Maar niet alles kan en kan tegelijk, daarom wegen we deze ambitie integraal af bij de bespreking van de Perspectiefnota.

Hieronder leest u zijn bijdrage.

Transitie

Voorzitter, een transitie wordt omschreven als een fundamentele verandering in structuur, cultuur en praktijk in een samenleving die het resultaat is van op elkaar inwerkende ontwikkelingen. Na een transitie, die over het algemeen meerdere decennia duurt, zijn nieuwe manieren van denken, doen en organiseren de norm geworden en gaat de samenleving niet meer terug naar hoe het daarvoor was.

Techniek en gedrag

De opgaven binnen de energietransitie laten zich grofweg verdelen in twee onderdelen: 1. De techniek en 2. Menselijk gedrag.

  • Techniek gaat over de vraag ‘hoe gaan we het doen’? Techniek is ingewikkeld en vraagt om vakkennis en innovatie, uitgewerkte plannen en afspraken met marktpartijen. Na uitwerking van de techniek volgt communicatie om de ingewikkelde materie toegankelijk te maken voor inwoners. Dat zij daar vervolgens ook mee aan de slag gaan is overigens geen vast gegeven, want dat zit in gedrag. Het tweede onderdeel binnen een transitie. 
  • Want gedrag, of liever nog ‘verandering van gedrag’, de vraag op ‘hoe gaan we het doen’, is ingewikkeld. Niet iedereen gaat hetzelfde om met innovatie en voor gedragsverandering hebben mensen tijd nodig. Menselijke gedrag gaat over draagvlak en participatie.

De +

En voorzitter, de kern van de bijdrage van de D66 fractie gaat over het samenbrengen van techniek en gedrag, over een ‘+’ op de samenwerking met wijkinitiatieven, doeners en inwoners. Over mensen die hun nek uit willen steken, die namens en voor anderen risico nemen. Die aanjagen en ervoor zorgen dat de transitie versnelt doordat het grote publiek de grote opgave omarmt: maatschappelijk draagvlak.

Onze eigen plusjes

Voorzitter, vanuit die ‘+’ hebben wij de heldere stukken beoordeeld, waarvoor allereerst complimenten aan de wethouder en de ambtelijke organisatie. En toch zien we, in lijn met onze bijdrage, ook nog wel wat plusjes voor betere aansluiting tussen techniek en gedrag.

  • Want allereerst missen we een directe koppeling met de aanbevelingen van het burgerberaad. Het was logisch en beter geweest om deze in samenhang met elkaar te kunnen bespreken. Want D66 ziet het beraad als het maatschappelijk draagvlak en dat verdient een plek in de stukken. En dat hebben we vooraf ook toegezegd.
  • We lezen bij de richtinggevende overwegingen van collectieve energieoplossingen dat wordt ingezet op samenwerking tussen private en publieke partijen, maar civiele partijen, burgerinitiatieven, worden niet genoemd. Vraag aan de wethouder: waarom worden zij niet expliciet genoemd als samenwerkingspartner?
  • Ook zouden we graag zien dat niet alleen het Energieloket (de marktpartij) wordt uitgebreid, maar juist de vrijwillige energiecoaches kunnen uitbreiden. Zij hebben namelijk aanzienlijk meer woningen van advies voorzien. We horen graag van de wethouder hoe hij daarnaar kijkt.

Keuze voor het ‘+’ pakket

Afrondend, voorzitter, u merkt waarschijnlijk al dat D66, net als het burgerberaad, graag een ‘+’ op het ambitiepakket ziet, om maximale inwonersbetrokkenheid te genereren, en techniek en menselijk gedrag elkaar te laten versterken. Het ‘+’ pakket leidt naar onze mening tot intensievere ondersteuning, meer winst bij individuele woningen, maatschappelijke voorzieningen en bedrijven, en zet in op lokaal eigendom. Allemaal onderdelen waar inwoners direct van profiteren en leidt tot duurzame aanpassing van gedrag. Wij zullen bij de PPN integraal afwegen of en ten koste waarvan een mogelijke extra investering op de energietransitie zou kunnen gaan.