Een land dat leeft

In ons dichtbevolkte land kan niet alles en zeker niet alles tegelijk. We moeten dus keuzes maken. D66 kiest voor wat goed is voor de generaties na ons en niet langer alleen voor wat economisch het meest oplevert op korte termijn. Voor zo’n aanpak is regie en kracht in de uitvoering van beleid nodig. D66 wil dat de overheid, Rijk samen met provincies en gemeenten, die regie weer actief voeren. Per gebied spreken we met inwoners en betrokkenen over de keuzes die nodig zijn en over hoe die keuzes met elkaar samenhangen.

Beeld: Alex Muromtsev

Lees voor

Denk aan keuzes om de krapte op de woningmarkt aan te pakken, de leefomgeving beter in te richten op het veranderende klimaat, de natuur te versterken en de overbelasting van het stroomnet op te lossen. Samen vinden we oplossingen die bijdragen aan een leefbaar en groen Nederland. En door goede samenwerking kunnen verstedelijking, verduurzaming van de landbouw, versterking van de natuur, de energietransitie en klimaatadaptatie elkaar juist versterken.

  • D66 wil met de inwoners en andere betrokkenen gezamenlijk werken aan één plan per gebied, met één pot geld.
  • Om te bepalen wat we waar doen, hanteren we het principe van ‘bodem en water sturend’. Dat betekent bijvoorbeeld dat we bouwen op hogere grond als er overstromingsgevaar is. En dat we niet meer vee houden dan de natuurlijke omgeving aankan. Zo voorkomen we dat op termijn dure aanpassingen nodig zijn door klimaatverandering en natuurverlies. Ook maken we zo het best gebruik van de eigenschappen van verschillende regio’s voor de activiteiten die we daar doen.

Welvaart in de breedste zin – van inkomen tot gezondheid en leefomgeving – hoort overal te groeien, in de grote steden en in de regio. Of je nu in Zeeland, Limburg, de Achterhoek, Groningen, Haarlem of Breda woont: dat moet geen verschil maken voor je kansen. D66 wil dat de rijksoverheid samen met de regio’s de regie neemt om Nederland sociaal, economisch en ruimtelijk weer in balans te brengen.

  • D66 investeert in regio’s die extra aandacht verdienen. Dat doen we met name op het vlak van leefbaarheid, werkgelegenheid, bereikbaarheid en de toegang tot kunst en cultuur.
  • Grensregio’s hebben speciale aandacht nodig. Daar kunnen we veel Europees samenwerken, maar regels zitten die samenwerking vaak in de weg. D66 wil samenwerking over de grens aanmoedigen. We maken regels en beleid op het gebied van mobiliteit, onderwijs, arbeidsmarkt en cultuur ‘grens-proof’. Zo versterken we niet alleen de regio, maar ook de plek van Nederland in Europa. 

Steeds vaker lopen plannen om te bouwen vast in eindeloze procedures voor bezwaar en beroep. Denk aan een extra rijtje huizen in een dorp, de bouw van een elektriciteitshuisje, verdubbeling van het spoor of een nieuw fietspad. Voor al deze projecten geldt: inspraak is essentieel, want het gaat om de leefomgeving van mensen. Maar de balans is nu doorgeslagen. Het eigenbelang van ‘niet in mijn achtertuin’ is te vaak sterker dan het belang van een woningzoekende om een huis te vinden of van ondernemers om te kunnen vergroenen. D66 wil dat doorbreken.

  • D66 wil inspraak bij de start beter organiseren. De gemeenteraad krijgt de mogelijkheid om minimale eisen voor participatie op te leggen. Zo worden de meningen en belangen van alle betrokkenen vanaf het begin goed afgewogen.
  • Het debat over wat waar gebouwd mag worden, hoort thuis in de gemeenteraad. Bezwaarmakers moeten daar hun zorgen uiten.
  • Alleen in uitzonderlijke gevallen gaat de Raad van State nog over tot het stilleggen van de bouw.

Een gezonde omgeving gaat niet alleen over een huis of een school in de buurt. Het gaat ook over de kwaliteit van natuurgebieden, van de lucht die we inademen, het water in onze rivieren en de grond voor onze landbouw. Vervuiling met allerlei schadelijke stoffen bedreigen onze natuurgebieden steeds vaker. En ook de gezondheid van mensen staat onder druk. Het is dus begrijpelijk dat mensen zich zorgen maken over bijvoorbeeld PFAS en bestrijdingsmiddelen die het milieu belasten. De overheid moet de gezondheid van mensen serieus nemen.

  • Zorgen van mensen over hun gezondheid moeten serieus genomen worden. Of het nu gaat om fijnstof van Tata Steel, geluidsoverlast van Schiphol of giftige stoffen in het water, de grond en de lucht.
  • Te vaak is milieu een bijzaak in ruimtelijke ordening. D66 wil betere regels en normen om de bodem, lucht, het water en biodiversiteit te beschermen. Nieuwe kennis over bijvoorbeeld geluid, trillingen en schadelijke stoffen moet ook leiden tot scherpere normen als de gezondheid van mensen in gevaar is.
  • Er is wetenschappelijk sterk bewijs dat sommige bestrijdingsmiddelen de kans op ziektes zoals parkinson vergroten. We dringen het gebruik van bestrijdingsmiddelen die het milieu belasten terug.
  • Strengere wetgeving werkt alleen als die ook gehandhaafd wordt. D66 wil dat vaker sancties worden opgelegd bij overtreding van normen.
  • D66 wil PFAS zo snel mogelijk verbieden. Het gebruik van milieubelastende bestrijdingsmiddelen stopt op termijn.

Klimaatverandering maakt Nederland natter, heter en droger. Ondertussen stijgt de zeespiegel. Extreem weer zet de leefbaarheid van ons land onder druk, zoals door hitte en door zware stormen. Dat veroorzaakt ook grote economische schade. D66 wil Nederland daarom weerbaar maken voor klimaatverandering. Als we ons voorbereiden, kunnen we nog de schade van meer overstromingen, bosbranden en verdroging en verzilting van de landbouwgrond zo goed mogelijk beperken.

  • D66 wil een nationaal vergroeningsoffensief. Van gevels en daken tot pleinen en straten leggen we groen aan. Zo maken we steden en dorpen hittebestendig. En zorgen we voor een gezonde en groene leefomgeving.
  • Voor steden hanteren we de 3-30-300 regel. Iedereen moet vanuit huis of werk 3 bomen kunnen zien, in wijken is minimaal 30% van de oppervlakte bedekt door bomen en iedereen woont op maximaal 300 meter van natuur.
  • Bij de bouw van woningen, infrastructuur en industrie moet verplicht rekening worden gehouden met wateroverlast, hitte, droogte en bodemdaling. Dit klimaatadaptief bouwen wordt de norm.
  • Het is niet altijd duidelijk wie de risico’s draagt van schade door extreem weer en opwarming van de aarde. Of wie schade vergoedt die niet kan worden verzekerd. D66 wil daarom meer zekerheid over de aansprakelijkheid en afhandeling van klimaatschade voor particulieren en bedrijven.

Nederland is het land van vrijheid en vooruitgang. Een land van doeners, dromers en durvers. Van mensen die samen de schouders eronder zetten en problemen met elkaar aanpakken.