De overheid met oog voor mensen

We kunnen alle grote uitdagingen waar Nederland voor staat, alleen het hoofd bieden met een sterke, krachtige en betrouwbare overheid. Maar die overheid heeft in de afgelopen jaren te vaak het stuur uit handen gegeven. Te veel taken zijn uitbesteed aan consultants. Hierdoor hebben ambtenaren zelf minder kennis, en weet de overheid grote problemen niet op te lossen. Tegelijkertijd blijft de politiek onmogelijke beloftes doen, waardoor mensen teleurgesteld raken en het vertrouwen in het systeem verder daalt.

Beeld: Ieke Smidt

Lees voor

D66 breekt hiermee. We bouwen een overheid die open en transparant is, met meer kennis en uitvoeringskracht, en minder verstikkende regels. We herstellen het vertrouwen van mensen in de overheid, door eerst vertrouwen te geven.

  • We verminderen de externe inhuur van dure consultants. We halen kennis en expertise weer in huis bij de overheid.
  • In plaats van eindeloos vergaderen over beleid, gaan we vaker snel van start en sturen we bij waar nodig. We laten ruimte voor medeoverheden en uitvoeringsorganisaties om zelf met oplossingen te komen, binnen de doelen en kaders die het Rijk daarvoor stelt.
  • De grote problemen rondom wonen, klimaat en veiligheid overstijgen de muren van ministeries. Daar breken we dus doorheen. We benoemen doorbraakministers, met duidelijke doelen en een eigen begroting.
  • D66 maakt een einde aan verstikkende regeldruk. Regels die goed werken en publieke waarden beschermen, houden we. Regels die hoge lasten met zich meebrengen en niet goed werken, schaffen we af. Bij het opstellen van nieuwe regels kijken we altijd naar welke regels we dan ook kunnen afschaffen. Bestaande regels versimpelen we. Dit betekent ook dat we niet meer steeds de mogelijke uitzonderingen op een regel vooraf opschrijven. Om te zorgen dat beleid zonder die uitzonderingen niet oneerlijk uitpakt, geven we uitvoeringsorganisaties zelf de mogelijkheid om waar nodig van de regels af te wijken.
  • De Belastingdienst wordt geplaagd door organisatorische en IT-problemen. Daardoor komen hervormingen van het belastingstelsel nauwelijks van de grond. Gewenste aanpassingen kunnen niet doorgevoerd worden. Liever dan blijven doormodderen met de huidige, verouderde ICT, bouwt D66 daarom een nieuw, modern systeem naast het huidige systeem: een Belastingdienst 2.0. Als dat klaar is, vervangt dit het huidige systeem.
  • Vertrouwen terugwinnen vraagt naast daadkracht ook menselijkheid. Daarom brengen we de menselijke maat terug bij de overheid. Mensen krijgen het recht om zich te vergissen. De overheid gaat niet meer in hoger beroep tegen haar eigen inwoners.
  • De overheid moet fysiek en digitaal toegankelijk zijn. Elke gemeente krijgt ten minste één overheidsloket, waar zoveel mogelijk organisaties bereikbaar zijn. Het recht op begrijpelijke taal leggen we vast in de wet. 
  • Het toeslagenschandaal laat zien hoe gevaarlijk etnisch profileren is. D66 maakt daar bij wet een einde aan: overheidsorganisaties mogen geen etniciteit of nationaliteit meer gebruiken om mensen in te delen in risicogroepen. Ook kenmerken zoals de wijk waarin iemand woont, de taalvaardigheid van mensen en hun mentale welzijn worden niet meer gebruikt bij risicoprofilering. De politie en de marechaussee mogen niet meer etnisch profileren.   
  • We werken verder aan herstel voor de slachtoffers van de toeslagenaffaire. Bij de hersteloperatie voor het toeslagenschandaal krijgen ouders en hun kinderen sneller duidelijkheid over de bedragen waar zij recht op hebben. Dit geeft ze de rust om hun leven weer op te pakken. De leefwereld van de ouders en kinderen moet daarbij leidend zijn, niet de systeemwereld van de overheid.
  • De huidige werkwijze met de Commissie Werkelijke Schade werkt niet goed. Het duurt te lang, en ouders en kinderen moeten te veel uitleggen en verdedigen dat zij grote (emotionele) schade hebben geleden. Daarom gaan we werken met normbedragen om benadeelde gezinnen te compenseren, met onder andere vaste vergoedingen voor vaker voorkomende schade (zoals scheidingen). Ook kan het werken met vaststellingsovereenkomsten helpen om ouders sneller duidelijkheid te geven. Natuurlijk onder begeleiding van de juiste rechtshulp.
  • Groningers hebben koste wat het kost recht op een veilig huis. We blijven ons inzetten voor herstel van schade en herstel van vertrouwen. We blijven vol inzetten om huizen zo snel mogelijk te versterken. De afspraken in ‘Nij Begun’ vormen het begin van het herkennen, herstellen en het creëren van een nieuw perspectief voor Groningen. De bewindspersoon voor Groningen gaat door om die afspraken na te komen. We leggen die afspraken ook vast in een Groningenwet.
  • D66 pleit voor erkenning en bescherming van non-binaire en intersekse personen. Onnodige barrières bij de registratie van geslacht bij de overheid schaffen we af.
  • Gemeenten hebben steeds meer taken van het Rijk gekregen zonder voldoende geld. Daarom verhogen we de bijdragen van het Rijk aan gemeenten. Daarnaast krijgen gemeenten meer mogelijkheden voor lokale belastingen en heffingen. Zo hebben ze meer zeggenschap over hun inkomsten en kunnen ze beter zelf keuzes maken én verantwoorden aan inwoners. Dit hoeft niet te betekenen dat inwoners meer belasting gaan betalen: hogere lokale belastingen gaan samen met lagere inkomstenbelastingen.

Nederland is het land van vrijheid en vooruitgang. Een land van doeners, dromers en durvers. Van mensen die samen de schouders eronder zetten en problemen met elkaar aanpakken.