Daarom zet D66 ook in op arbeidsmigratie: gericht, menselijk en slim. Zo houden we onze samenleving draaiend, blijven onze voorzieningen toegankelijk en onze economie sterk. Want van ziekenhuizen tot bouwbedrijven en hightech: overal zijn mensen nodig met de juiste vaardigheden. Arbeidsmigranten komen graag naar Nederland, omdat hier kansen liggen en de lonen hoger dan in veel andere landen. Maar arbeidsmigratie kent ook een keerzijde. Iedere nieuwe inwoner van Nederland maakt ook gebruik van voorzieningen, zoals woningen en zorg, die vaak al onder druk staan. En in laagbetaalde banen worden arbeidsmigranten te vaak uitgebuit, of belanden ze zelfs op straat. Dat is onacceptabel.
D66 wil arbeidsmigratie daar inzetten waar die het verschil maakt. We gaan de echte prijs betalen voor arbeidsmigratie. En we kiezen voor vakkrachten en kenniswerkers die ons vooruit helpen naar een groene en leefbare toekomst, bij bedrijven en sectoren waar innovatie en eerlijk werkgeverschap vooropstaan. De overheid krijgt de regie: minder kwetsbare, laagbetaalde arbeidsmigratie, meer gerichte arbeidsmigratie voor de sectoren waar we mensen écht nodig hebben. We stellen strenge voorwaarden aan werkgevers als die arbeidsmigranten inzetten. Als zij niet zorgen voor fatsoenlijke huisvesting en arbeidsvoorwaarden kunnen ze hun vergunning kwijtraken.
D66 zet in op deze vijf maatregelen:
- Minder vraag naar laagbetaalde arbeid uit het buitenland. We verhogen bijvoorbeeld de lonen, zodat werk naar waarde gewaardeerd wordt en concurrentie met andere werknemers eerlijker is. Hogere arbeidskosten maken het voor ondernemers bovendien aantrekkelijker te investeren in innovatie.
- Slimmer werken door innovatie.We zetten sterk in op arbeidsbesparende technologie, zoals automatisering en robotisering. We zijn ons bewust van de effecten hiervan voor Nederlandse werknemers: zij krijgen via het leerbudget de mogelijkheid om zich om te scholen.
- Kiezen voor sectoren die ons vooruithelpen. Een aantal sectoren zetten veel arbeidsmigranten in, maar hebben grote negatieve gevolgen voor het klimaat, veroorzaken veel stikstofuitstoot of nemen veel fysieke ruimte in. D66 beperkt fiscale subsidies voor zulke sectoren en wil de echte kosten doorberekenen (‘eerlijke prijzen’), zodat de maatschappij niet langer opdraait voor de kosten terwijl werkgevers de winsten in hun zak steken. Dat creëert kansen voor duurzame, hoogproductieve sectoren.
- Arbeidsmigratie zonder uitbuiting. Te vaak werken arbeidsmigranten in slechte omstandigheden en wonen ze onder mensonterende omstandigheden. Dit is Nederland onwaardig. D66 wil dat arbeidsmigranten hier veilig en eerlijk kunnen werken en wonen. De aanbevelingen van de commissie-Roemer zijn de basis, maar ook daarbovenop zet D66 fors in op verbetering van de kwetsbare positie van arbeidsmigranten. We zorgen dat bedrijven en uitzendbureaus hun verantwoordelijkheid nemen voor huisvesting en dat arbeidsmigranten kennis maken met de Nederlandse taal en maatschappij. We verbeteren handhaving met de Arbeidsinspectie en beperken het doorlenen van arbeidsmigranten.
- Goed overheidsbeleid begint met goede gegevens. We kunnen arbeidsmigratie alleen gericht sturen als we er voldoende informatie over hebben. Daarom verbeteren we de registratie van arbeidsmigranten. We werken ook samen met instanties aan verbetering van verwachtingen en onderzoeken.