Historische overwinning: Kroonbenoeming burgemeester uit de Grondwet!

De grondwetswijziging kwam er niet zonder slag of stoot. Al sinds 1966 is onze partij hiermee bezig. In het oprichtingsmanifest van D’66, Het Appèl, stond al dat D66 de burgemeestersbenoeming anders wilde inrichten. Hans van Mierlo wilde mensen dichter bij de democratie betrekken. Essentieel onderdeel van die strijd was het voorstel voor de verkiezing van de burgemeester, hetzij door de gemeenteraad, hetzij door de mensen rechtstreeks.

In de jaren ’90 kwam het voorstel pas écht op tafel. Het tweede Paarse kabinet regelde in het regeerakkoord dat de Grondwet zou worden gewijzigd: de Kroonbenoeming van de burgemeester en Commissaris van de Koning zou eruit gaan. Dat voorstel sneuvelde echter op 22 maart 2005, het laatst mogelijke moment dat het verkeerd kon gaan — de inmiddels beruchte ‘nacht van Van Thijn’.

In 2012 kwam er een nieuw voorstel voor een grondwetswijziging. Ditmaal niet van het kabinet, maar van D66-Tweede Kamerlid Gerard Schouw. Bij de tweede lezing – een grondwetswijziging moet altijd twee keer door beide Kamers heen – mocht ik het overnemen. De Eerste Kamer deed dat net, mede door grote inzet van senator Hans Engels, met 57 stemmen vóór.

We gaan in gesprek over hoe de burgemeester wél moet worden gekozen. Bijvoorbeeld direct door de inwoners van de gemeente of door de gemeenteraad, zoals wij vanaf het begin hebben benadrukt.