D66 staat voor een mooi Nederland dat we willen en kunnen doorgeven aan onze kinderen. Waarin kinderen en jongeren goed onderwijs kunnen volgen om straks de allerbeste timmerman te worden of expert in de kwantummechanica. Wij staan voor een land waarin we goed zorgen voor de mensen aan wie we onze welvaart te danken hebben. Waarin er gelijke kansen zijn, lezen, cultuur en sporten niet alleen voor de rijkste mensen zijn. Maar dit komt steeds meer onder druk te staan door de maatregelen die dit Kabinet neemt. Of soms juist niet neemt.
De druk op onze leraren en onze verpleegkundigen is te hoog. Nederlanders die hard werken houden aan het einde van de maand te weinig geld over, waardoor extra werken niet lonend is. Door te bezuinigen op ons onderwijs wordt kansenongelijkheid juist vergroot en worden de kloven van onze samenleving dus ook groter. Door te bezuinigen op sport, cultuur en kranten, wordt dit voor de elite en niet meer voor de gewone man en vrouw. En door geen echte oplossingen te bieden voor het Nederland van de toekomst, schuiven we een schuld door naar onze kinderen. Dit moet anders. Dat kan anders. In dit document presenteren wij een alternatief, een redelijk alternatief.
Drie plannen om Nederland beter te maken
We zien een Nederland waarin mensen steeds meer tegenover elkaar komen te staan. Waarin degene die het hardste roept regeert. Het Nederlanders niet meer lukt om echt goed naar elkaar te luisteren en elkaar te begrijpen. Dit gebeurt in het parlement en dit gebeurt in het land. Waar we elkaar vroeger nog tegenkwamen langs de lijn van het voetbalveld, op het schoolplein van onze kinderen en in de kantine van onze sportvereniging, komen we in onze samenleving steeds verder van elkaar af te staan. Dat is niet het land waar wij als D66 voor staan.
Minder belasting voor
werkende Nederlanders
D66 is de partij die opkomt voor alle mensen die werken aan de toekomst van ons land. We hebben ze allemaal keihard nodig. Of het nu de vakman is die elektriciteitskabels aanlegt, zodat nieuwe bedrijven kunnen starten, de docent die kinderen voorbereidt op de toekomst, of de mantelzorger die zorgt voor een fijne oude dag. Ons belastingstelsel moet ten dienste staan van hen. Wij vinden daarom ook dat inzet beloond mag worden. De keuze om (meer) te gaan werken wordt voor veel mensen te moeilijk gemaakt. Voor de leraar die een paar uur extra voor de klas wil staan is dat nu vaak niet lonend, net als voor de verpleegkundige die best wat meer zou willen werken. Zonde, want door grote personeelstekorten nemen de wachtlijsten in de zorg toe, waardoor de toegang voor mensen die het echt nodig hebben onder druk staat. En door de tekorten is de werkdruk op onze leraren groot, en kunnen zij kinderen niet de aandacht geven die ze nodig hebben.
D66 vindt daarom: wie de nek uitsteekt en aan de slag gaat, moet ontzorgd worden en mag daarvoor beloond worden. We introduceren een belastingverlaging voor alle Nederlanders die minstens drie dagen in de week werken om te bouwen aan onze samenleving. Zo houden zij meer dan 600 euro netto per jaar extra over in hun portemonnee. Om iedereen hiervan te laten profiteren, staan we voor gratis kinderopvang voor iedereen. Dit werkt alleen als je voor die prijs een opvang kunt vinden. Daarom draaien we de bezuiniging op de kinderopvang terug.
Geen greep in het studiefonds van onze kinderen
PVV, VVD, NSC en BBB zien de begroting vooral als middel om korte termijn keuzes te maken. Dat helpt de samenleving en de economie niet verder. Zeker niet als die keuzes betaald worden met onderwijsbezuinigingen. D66 wil zuinig omspringen met belastinggeld en dat inzetten voor de toekomst. Ons onderwijs en onderzoek is dé bron van vooruitgang. Het kabinet wil de grootste onderwijsbezuiniging van deze eeuw doorvoeren: een frontale aanval op onze kinderen, jongeren en gezamenlijke toekomst. D66 is de partij die staat voor investeringen in de toekomst, in onderwijs, onderzoek en innovatie. Dit vraagt om heldere en eerlijke keuzes. Daarom kiezen wij ervoor om de onderwijsbezuinigingen terug te draaien en juist te investeren in gelijke kansen voor ieder kind. We investeren in het verlagen van de hoge werkdruk in ons onderwijs, waardoor schoolprestaties van kinderen achterblijven. Bijvoorbeeld door te zorgen voor kleinere klassen en extra taal- en rekenlessen op scholen waar kinderen het moeilijk hebben. En voor een werkdrukverlaging van leraren, zodat we eindelijk de spiraal kunnen doorbreken van overwerkte leraren en lerarentekorten.
En wij vinden een boete op studeren en ontwikkeling onbegrijpelijk, net als het bezuinigen op kwaliteit van onderwijs. Dit raakt het hart van de Nederlandse economie. D66 wil juist dat meer mensen wél doorleren, of het nu de nieuwe hoogleraren gaan worden of de vakmensen die zonnepanelen gaan installeren. Daar profiteert de hele samenleving van. En in tegenstelling tot dit kabinet, investeren wij wel in het MBO, bijvoorbeeld met een extra opleidingsbudget. Zij hebben daar recht op want ze gaan al vroeg aan het werk. En het is ook keihard nodig, want zeker in de zorg, onderwijs en techniek hebben we alle goede mensen hard nodig!
Bezuinig niet op cultuur, boeken en sport
Voor gelijke kansen is toegang tot lezen cruciaal. We vinden het niet acceptabel dat we een land worden waar we Dikkie Dik en Dolfje Weerwolfje duurder maken, waardoor niet ieder kind dit meer zal lezen. Een land waarin we de toegang tot musea iets maken waar straks vooral rijke mensen gebruik van kunnen maken. Het is belangrijk dat we juist zorgen dat Nederlanders elkaar wel blijven ontmoeten, en dat gebeurt niet als je een extra belasting introduceert voor voetbalkaartjes. Juist langs de zijlijn van een voetbalwedstrijd, staan we schouder aan schouder.
Dekking voor onze plannen
Wij durven wel eerlijk te kiezen voor een betere toekomst van onze kinderen en een beter Nederland. De zorg gebruiken om cadeaus uit te delen aan mensen helpt misschien in de peilingen, maar de zorg voor mensen wordt er niet beter van. De consequenties: overwerkte verpleegkundigen, geen beschikbare artsen en lange wachtlijsten. En mensen die ernstig ziek zijn schieten er niet eens wat van op: hun wachtlijsten schieten omhoog, maar hun tegemoetkoming wordt afgepakt. Daarom houdt D66 het eigen risico op een vast laag bedrag van 150 euro per behandeling tot een maximum van 385 euro. De tegemoetkoming voor arbeidsongeschikten houden we in stand. En we vragen meer van de meest welvarende ouderen om bij te dragen aan de zorg die zij gebruiken, zodat we hiermee kunnen bouwen aan de toekomst van hun kleinkinderen. We schrappen de bezuinigingen op preventie, we investeren in zorgpersoneel en in de ICT ondersteuning die de werkdruk bij hen verlaagt.
We laten de vervuiler eerlijk betalen, bijvoorbeeld via afschaffen vervuilende rode diesel, afschaffen landbouwvrijstelling, beperken korting gasgrootgebruikers. We pakken de ongelijkheid in onze samenleving aan door eindelijk werk te maken van de hypotheekrenteaftrek en door de cadeautjes van het kabinet aan de allerrijksten terug te draaien. Met dit pakket worden de lasten netto verlaagd ten opzichte van de Miljoenennota.