Wonen

Thuis begint met een dak boven je hoofd. Maar op de huidige woningmarkt hebben vooral starters, studenten en eenverdieners te weinig kansen. D66 wil de beperkte ruimte en het beperkte aanbod in de stad slimmer en eerlijker verdelen, de doorstroming vergroten en daarbij ook versterken wat een wijk zo fijn maakt om in te wonen, zoals nuttig groen, een gezellige buurtkern en gezonde speelruimte.

Het programma in de stad Stadsdelen in ontwikkeling: Binckhorst, Zuidwest en Laakhavens.
We gaan op grote schaal woningen bouwen in de stadsdelen in ontwikkeling. De inzet van bewoners en ondernemers in deze gebieden is enorm, en is nog maar voor de helft benut. Deze gebieden kunnen ongekende broedplaatsen zijn, waar wonen, leren en werken in elkaar grijpen. Scholen, woningcorporaties, en ondernemers vinden hier letterlijk en figuurlijk nieuwe grond om aan de slag te gaan. De gemeente kan hier als makelaar, aanjager en drempelverlager het verschil maken. Initiatiefnemers roepen terecht om vertrouwen en ruimte voor innovatie: dus geen ellenlange procedures en uitvoeringskracht voorop. Zonder de kwaliteit van de leefomgeving uit het oog te verliezen en de impact van aansprekende innovaties te bewaken. Zo voorkomen we eenzijdigheid en een te hoge druk op de voorzieningen van omringende wijken.

Een toereikend woningaanbod

Terwijl het inwoneraantal van Den Haag verder groeit, hebben veel mensen nu al moeite om in hun stad een betaalbaar huis te vinden. Dat vraagt om een gemeente die flinke maatregelen neemt om voor voldoende en divers woningaanbod te zorgen en tegelijkertijd een moderne visie heeft op grenzen aan de groei. Dat kan niet zonder regionaal af te spreken hoe schaarse ruimte wordt verdeeld en gebruikt.

  • Tijd voor een Haags woonpact in regionale samenwerking. We willen bijdragen aan de landelijke ambitie van één miljoen nieuwe woningen in de komende tien jaar. Den Haag moet bouwen. Diversiteit van het woningaanbod, wijkvoorzieningen en duurzaamheid zijn hier onderdeel van. Leefbaarheid staat voorop. We maken een goed stedenbouwkundig plan en een woonpact met duidelijke afspraken met de regio en de provincie. We spreken het Rijk en de provincie aan om regionaal te bouwen en te renoveren.
  • Optimaal benutten van de ruimte. De gemeente moet de beschikbare ruimte voor woningen zo optimaal mogelijk benutten en verdichten waar dat kan. We onderzoeken of er meer woningen gecreëerd kunnen worden door woonlagen toe te voegen aan bestaande bebouwing en of leegstaande panden omgevormd kunnen worden voor (tijdelijke) huisvesting. Het bouwen van appartementencomplexen van minder dan vier woonlagen wordt niet langer mogelijk. We concentreren hoogbouw in het Central Innovation District (CID is het gebied tussen de stations HS, CS en Laan van NOI), Binckhorst en Zuidwest, met aandacht voor diversiteit, duurzaamheid en voldoende voorzieningen. Een mooi voorbeeld is Linck in de Binckhorst. Er is alle reden voor een gedurfde ontwikkeling van het stationsgebied, inclusief de mogelijkheden van ondergrondse sporen en overkapping.
  • Bouw betaalbare huur- en koopwoningen. Momenteel is er een schreeuwende behoefte aan betaalbare, compacte woningen voor starters en mensen met een laag- en middeninkomen. Deze woningen moeten aantrekkelijk zijn voor zowel kleine gezinnen als alleenstaanden en senioren. Het beleid om leerkrachten, politieagenten en zorgpersoneel voorrang te verlenen moet onverkort worden voortgezet. We maximeren het aandeel dure huur- en koopwoningen in toekomstige bouwprojecten. We handhaven de eis van minimaal 30% sociale huur bij nieuwbouwprojecten. We streven naar een meer evenwichtige spreiding over de stad.
  • Grenzen aan de groei. Meer bouwen zet de schaarse openbare ruimte onder druk. Daarom bewaken we de balans tussen de openbare ruimte, de natuur en het woonaanbod. Bovendien mag de bijzondere natuur die Den Haag zo aantrekkelijk maakt, niet wijken voor bouw. In dit licht willen we het splitsen van woningen onderzoeken, met heldere voorwaarden als het gaat om leefbaarheid en parkeerdruk, wanneer een wijk het aan kan.
  • Beter aanbod voor studenten. Studenten verrijken onze stad. Hun onderwijs valt of staat met voldoende huisvesting. Momenteel is er een flink tekort, en zijn de bouwplannen onvoldoende om in de nabije toekomst aan de vraag te voldoen. We stellen deze ambitie daarom naar boven bij. De Binckhorst en Zuidwest bieden ruimte voor het realiseren van goede en betaalbare studio’s en mogelijkheden om samen een woning te betrekken. We vinden het van groot belang om met de opleidingen en DUWO de mogelijkheden voor bouw, verhuur en realisatie te onderzoeken.
  • Duurzaam gebouwde woningen. D66 streeft naar klimaatneutraal en natuurinclusief bouwen. De nieuwe woningen in Den Haag worden energieneutraal en waterbesparend gebouwd met circulaire en duurzame bouwmaterialen zoals hout. Woningbouwcorporaties, bouwers en verhuurders worden gehouden aan de duurzaamheidsdoelen en investeren in een comfortabele en duurzame woning voor huurders.
  • Stadsstedenbouwer of stadsbouwmeester aanstellen. Den Haag heeft een complexe bouwopgave. Om een integrale visie en de kwaliteit van woningbouw, bereikbaarheid, duurzaamheid, voorzieningen, et cetera te waarborgen moet een stadsstedenbouwer of stadsbouwmeester worden aangesteld.

Laat mensen doorstromen

Een gezonde woningmarkt vraagt niet alleen om voldoende aanbod, maar ook om een efficiënt gebruik van de woningvoorraad. Daarvoor is doorstroom nodig, bijvoorbeeld in de eigen wijk. Denk aan senioren die hun ruime woning verlaten, gezinnen die groter willen wonen en een starterswoning die vervolgens vrijkomt. Maar ook de doorstroom van een sociale naar een vrije huurwoning.

  • Financiële prikkels. Mensen die te ruim wonen, worden verleid om naar een kleinere woning te verhuizen. Van de bestaande doorstroompremie wordt nog te weinig gebruik gemaakt. We willen niet alleen dat de gemeente deze premie beter onder de aandacht brengt, maar ook dat er betere afspraken met wooncorporaties worden gemaakt om de doorstroom te bevorderen. Tevens komt er een tijdelijke huurkorting wanneer iemand een ruime huurwoning in het sociale of middensegment inruilt voor een kleinere huurwoning.
  • Starters op de woningmarkt helpen. Een woonfonds voor jongeren om een hypotheek af te sluiten wordt ingezet in een revolverende vorm, dat wil zeggen dat voor een langere termijn leningen voor starters op de woningmarkt beschikbaar zijn. We monitoren de effecten van deze regeling op de marktprijzen. Om starters aan een huis te helpen, worden een webpagina en contactpunt ingericht waar starters hulp kunnen krijgen om de steunmaatregelen die de gemeente Den Haag hen biedt te vinden.
  • Inzet van doorstroommakelaars. De stad zet sinds enkele jaren doorstroommakelaars in. Zij helpen inwoners bij het zoeken naar een ander huis en coördineren maatregelen die doorstroom bevorderen. We vinden dit ook voor de komende jaren een belangrijk instrument. Flankerend beleid is wel nodig voor hun werk. De inzet van verhuiscoaches en meer samenwerking met Welzijn is van belang om doorstroommakelaars goed in positie te brengen.
  • Verscheidenheid in aanbod. Doorstroming kan alleen plaatsvinden bij een goede mix van sociale en vrije huur en koop, met meerdere prijsniveaus. De gemeente moet niet alleen durven combineren, maar moet ook steeds opnieuw in kaart brengen welke doelgroepen welk type woningen zoeken, en die kennis actiever inzetten voor het bevorderen van de doorstroming.

Iedereen een thuisgevoel

Om ervoor te zorgen dat iedereen zich in onze stad kan thuisvoelen, is een eerlijke en rechtvaardige woningmarkt nodig. Het is hoog tijd dat misstanden zoals illegale verhuur, achterstallig onderhoud, overbewoning en onredelijk hoge huren worden aangepakt.

  • Rem op particulier beleggen. Het relatief grote aantal vastgoedinvesteerders op de Haagse woningmarkt draagt bij aan hoge huurprijzen, verkamering, en minder kansen voor starters. Het vormt bovendien een risico voor de leefbaarheid. Een zelfbewoningsplicht is daarom voor sommige plekken in de stad een noodzakelijke maatregel, zoals in Laak en Escamp.
  • Eerlijke verhuur. Buitensporige huurprijzen in de vrije huursector bestrijden we ook door meer transparantie te eisen bij de prijsbepaling van zowel de huur als de servicekosten. We onderzoeken de mogelijkheid voor een tijdelijke begrenzing van huurverhoging in gebieden waar de huurprijzen excessief stijgen. Ook kijken we of de huisvestingsvergunning uitgebreid kan worden zodat mensen met middeninkomens een eerlijke kans op een woning hebben.
  • Bestrijden van discriminatie op de woningmarkt. Het is onacceptabel dat verhuurders en makelaars discrimineren op basis van kenmerken zoals afkomst of seksuele geaardheid. We willen dat dat keihard wordt aangepakt, bijvoorbeeld door verhuur te koppelen aan een vergunning en de inzet van mystery callers.
  • Veilig wonen. Het is onaanvaardbaar dat er mensen zijn die zich in hun eigen huis onveilig voelen door pesterijen en intimidatie door hun buren. Op dit moment kan er vaak alleen mediation aangeboden worden, maar dit wil D66 veranderen. Onder duidelijke voorwaarden zullen er dan verschillende opties mogelijk zijn. We onderzoeken welke instrumenten – naast mediation – gebruikt kunnen worden.
  • Veilige huisvesting van arbeidsmigranten. We hebben aandacht voor de vaak slechte woonomstandigheden van arbeidsmigranten die in onze stad wonen en in de regio werken. Arbeidsmigranten verdienen een fatsoenlijk thuis. De gemeente maakt hierover sluitende afspraken met de provincie, regiogemeenten en bedrijven.
  • Niemand slaapt in Den Haag op straat. Om kwetsbare inwoners houvast en perspectief te bieden, willen we dat er voortdurend zo’n 500 tijdelijke woningen voor hen beschikbaar zijn. Het aanwijzen van locaties voor zorgdoelgroepen in tijden van schaarste vraagt om creativiteit, zoals tiny houses en samenwerking met de regio. De noodzaak van verdichting vraagt een eerlijke verdeling over de stad, zodat vooral kwetsbare groepen op de woningmarkt niet alleen aangewezen zijn op vrijkomende ruimte in de grote nieuwbouwlocaties.

Groene en sociale wijken

Hagenaars geven hun woonstad gemiddeld een 7,1, maar de verschillen tussen wijken zijn groot. D66 koestert de authentieke eigenheid van de Haagse stadswijken, maar wil de ongelijkheid in leefbaarheid tussen wijken verminderen. Belangrijk is daarbij dat we zorgvuldiger met het groen omgaan en circulair bouwen om de natuur te beschermen.

  • Groen als basis voor stedelijke ontwikkeling. Samen met bewoners en ecologen bekijken we hoe de groene buitenruimte in de wijken optimaal vorm wordt gegeven. Bijvoorbeeld met buurttuinen, groene schoolpleinen en stadslandbouw. Een voorbeeld waar dit speelt is bij de Zichten, Gaarden en Dreven.
  • Koester het groen. Groen in de buurt heeft vele voordelen. Het draagt bijvoorbeeld bij aan klimaatadaptatie, sociale cohesie, veiligheid en een gezonde ontwikkeling van kinderen. In Den Haag hoort iedereen daarom gelijke toegang tot groene buitenruimtes te hebben. Dat is helaas nu niet overal het geval. We willen dat de gemeente dit in kaart brengt en een plan maakt om de buitenruimte in zo’n geval te vergroenen.
  • Groen heeft meer waarde dan alleen ‘groen zijn’. Het voegt ook sociale ontmoetingsplekken toe voor de bewoners. Groen krijgt in alle wijken aandacht in aansluiting bij de behoeftes van de bewoners.
  • Voorkom een eenzijdige woonomgeving, bewaak eigenheid. Elke wijk heeft een variatie van gevels, typen woningen, winkels, ornamenten en straatmeubilair nodig waar men trots op kan zijn. We stimuleren innovatieve woonvormen en particuliere wooninitiatieven. Projectontwikkelaars gaan niet alleen voor de hoogste prijs of dat ene concept, maar voegen iets toe aan een wijk. Zo voorkomen we eilandjes binnen wijken en een concentratie van kwetsbare groepen. We streven naar een evenwichtige mix van doelgroepen, voor een goede balans in alle Haagse wijken.
  • Zuinig op monumenten en beschermd stadsgezicht. Afgelopen jaren is er een ruimhartig beleid gevoerd ten aanzien van bouw- en verbouwingsplannen, waardoor unieke stadsgezichten en typerende gevels verdwijnen. We willen dat de gemeente dit voorkomt. Bijvoorbeeld door bestemmingsplannen aan te passen en ervoor te zorgen dat deze niet zomaar omzeild kunnen worden. Bovendien moeten er duidelijke en heldere richtlijnen komen voor dakopbouwen en uitbouwen. Huiseigenaren met bouwplannen worden verplicht omwonenden tijdig te informeren.
  • Breid buurtbudgetten uit. Om het eigen karakter van wijken te bewaren en ontmoetingen te stimuleren hebben bewoners(organisaties) meer armslag en vrije bestedingsruimte nodig. We verhogen de bestedingsruimte en stellen jaarlijks vijf Haagse wijken in staat €100.000,- te besteden aan initiatieven die gericht zijn op ontmoeting, het vieren van trots en uitdragen van eigenheid.
  • Een laatste rustplek in Den Haag. In Den Haag is voor alle Hagenaars van wieg tot graf een plek. Iedereen heeft het recht om ook begraven te worden in eigen stad. De gemeente ondersteunt het vinden van geschikte grond voor een islamitische begraafplaats, samen met de buurgemeenten. We faciliteren een eventueel particulier initiatief voor een uitstrooiplek voor Hindoes.