Klimaat en natuur

Den Haag is een aantrekkelijke stad, met een mooie historische binnenstad, duinen, natuurparken en het strand en de zee naast de deur. We koesteren al dat moois, maar weten ook dat het niet vanzelfsprekend is. Klimaatverandering veroorzaakt steeds extremer weer en een stijgende zeespiegel. Die gevolgen zijn thuis goed voelbaar in de dichtstbevolkte stad van Nederland. Daarom nemen we maatregelen. D66 wil dat Den Haag de meest leefbare stad van Nederland wordt. Zodat we ook in de toekomst veilig en mooi in Den Haag kunnen wonen.

Het programma in de stad Het stadsdeel Centrum is één van de meest versteende stadsdelen van Den Haag. Een gebied waar hitte en wateroverlast moeilijk opgevangen kunnen worden. In de Schilderswijk is het in de zomer een stuk heter dan in de wijken aan zee. D66 wil een impuls geven aan de leefbaarheid van de wijken in het centrum, door veel meer groen te realiseren en door de grachten te heropenen, wat ook tot verkoeling leidt.

Op weg naar een klimaatneutrale gemeente

Om klimaatverandering tegen te gaan, is het cruciaal dat we zo snel mogelijk stoppen met de uitstoot van broeikasgassen en overstappen op duurzame energie. D66 wil samen met de gemeente en de inwoners van Den Haag een klimaatneutrale stad maken.

  • Route naar 2030. De gemeente Den Haag loopt achter op het ambitieuze klimaatneutrale doel in 2030. Om de ambitie vast te houden wordt een overzichtelijke routekaart opgesteld richting een klimaatneutrale gemeente in 2030 met concrete bindende doelen en acties. Voor 2026 worden tussentijdse concrete bindende doelen en acties opgesteld. Inwoners van Den Haag praten en beslissen mee. Om de voortgang van de uitvoering van de Routekaart 2030 te meten maakt de gemeente Den Haag een jaarlijkse klimaatrapportage. In die rapportage wordt ook achteraf in kaart gebracht welke maatregelen en uitgevoerde acties (geen) effect hebben gehad en wordt daaruit lering getrokken voor de komende jaren.
  • Een circulaire economie in Den Haag in 2040. We streven naar een samenleving waarin materialen en producten zolang mogelijk worden gedeeld, verhuurd, hergebruikt, hersteld, opgeknapt, en gerecycled om meer waarde te creëren. Daarom willen we dat Den Haag in 2026 25% minder primaire grondstoffen gebruikt, in 2030 moet dit naar 50% en in 2040 streven we naar nul.
  • Comfortabel warm. De gemeente stimuleert woningcorporaties, verhuurders en huiseigenaren om de woningen beter te isoleren, om warmte en energie te besparen en schimmel en tocht te voorkomen. Subsidie en aantrekkelijke leningen zorgen ervoor dat iedereen op termijn op een duurzame en betaalbare manier de woning kan verwarmen.
  • Aantrekkelijk warmtenet. De gemeente investeert in de omslag van fossiele energie naar hernieuwbare energie. De aansluiting op een warmtenet moet betaalbaar zijn en mag niet duurder zijn dan gas. De ontwikkeling van meer aardwarmtebronnen in Den Haag is daarvoor een middel. Waarbij rekening wordt gehouden met andere gebruiken in de ondergrond, zoals drinkwater.
  • De leiding door het midden. D66 wil dat de warmteleiding door Den Haag, waarmee restwarmte uit de Rotterdamse haven naar woningen wordt getransporteerd, iets teruggeeft aan de bewoners die boven de leiding wonen, bijvoorbeeld in de vorm van investeringen ten behoeve van de leefbaarheid. Overlast wordt zoveel mogelijk beperkt door werkzaamheden gelijk uit te voeren.
  • Zoveel mogelijk zonnepanelen. Zonnepanelen zijn een uitstekende manier om schone energie op te wekken. We maken daarvoor zoveel mogelijk ruimte en schrappen onnodig belemmerende regelgeving, bijvoorbeeld voor gebouwen binnen beschermd stadsgezicht. De gemeente plaatst zoveel mogelijk zonnepanelen op haar eigen daken, en zet het project Duurzame Dakenjacht voort. Het kopen of huren van zonnepanelen wordt ondersteund en gestimuleerd. Wij willen woningcorporaties stimuleren om ook op hun vastgoed zonnepanelen aan te leggen. Naast de plaatsing van zonnepanelen, stimuleren we groen op daken, zoals op bushokjes.
  • Klimaatneutrale bedrijventerreinen. De Haagse bedrijven leveren ook hun bijdrage aan een klimaatneutrale gemeente. Zo halen we niet alleen de klimaatdoelen, maar creëren we ook nieuwe economische kansen. De gemeente ondersteunt bedrijven bij maatregelen, zoals energiebesparing en energieopwekking. Het bedrijventerrein ZKD (Zichtenburg, Kerketuinen en Dekkershoek) wordt een hub van groene bedrijven.
  • Elektriciteit moet stromen. We investeren in meer slimme laadpalen in de straten waardoor accu’s van elektrische auto’s reservevermogen van het elektriciteitsnet worden.

De duurzame kracht van inwoners

Klimaatverandering raakt ons allen. Wij willen de keuze voor een schone manier van wonen, leven, recreëren en reizen voor iedereen zo makkelijk mogelijk maken. D66 wil de volgende stap zetten met een gemeente die dichter bij bewoners informeert, adviseert en financiert.

  • Duurzaam informeren. We versterken en behouden het ‘Hou van je Huis’ concept, waar bewoners eenvoudig en vrijblijvend kennis op kunnen doen over verduurzamen van hun huis, door in elk stadsdeel een ‘Hou van je Huis’-punt te realiseren.
  • Jong geleerd is oud gedaan. We investeren in lesprogramma’s over duurzaamheid. De gemeente betrekt kinderen en jongeren op een leerzame en ludieke manier bij de lokale klimaatplannen, bijvoorbeeld met wedstrijden voor de meest duurzame wijk- en stadsplannen.
  • Energie uit coöperaties. D66 waardeert de energie van onderop. Lokale energiecoöperaties worden actief gestimuleerd en ondersteund, de afstemming met de gemeente wordt vereenvoudigd.
  • Bewust houtstoken. De gezondheidseffecten van houtstook blijken nadeliger te zijn dan we tot nu toe dachten. D66 wil dat in Den Haag verstandig met hout wordt gestookt, daar worden bewoners ook regelmatig over geïnformeerd. De gemeente brengt het stookalert van het RIVM onder de aandacht van de bewoners.

Iedereen doet mee

De overstap van fossiele energiebronnen naar duurzame energie vraagt nieuwe keuzes van iedereen. Daarom vindt D66 dat ook iedereen erover mee moet kunnen praten en beslissen. Niet alleen degenen die de weg naar het stadhuis al kennen.

  • Duurzame verwarming voor iedereen. Iedereen heeft recht op een duurzaam verwarmde woning met een betaalbare energierekening. Verhuurders en woningcorporaties investeren in een beter energielabel door bijvoorbeeld betere isolatie. Zo houden we de energierekening betaalbaar.
  • Inwoners praten mee. We stellen een burgerforum in. Dit is een representatieve groep gelote stadsgenoten die worden uitgenodigd om mee te praten over het lokale klimaatbeleid. Op basis van informatie van wetenschappers en experts geven zij de gemeente bindend advies.
  • Inwoners actief betrekken. Inwoners van Den Haag krijgen de ruimte om actief hun duurzame plannen te realiseren. Lokale energiecoöperaties koesteren en ondersteunen we.
  • Sterk in Europa. De Europese Unie kiest voor ambitieus klimaatbeleid. Den Haag kan samen met andere gemeenten in Europa de kracht van samenwerking benutten. Daarom sluit Den Haag aan bij de Europese ‘renovatiegolf’ en knapt haar huizen op. Zo pakken we de kansen van Europese koopkracht om isolatie, elektrificatie en innovatie te versnellen.

Zuinig op ons groen

De kustlijn, de duinen, de bossen en de parken: het Haagse groen is mooi en uniek. Daar zijn we dus zuinig op. Het liefst breiden we de natuur in Den Haag waar mogelijk uit. We willen dat elke Haagse inwoner in de buurt van mooi groen woont, om te spelen, te recreëren en tot rust te komen.

  • Stille natuur. Stilteplekken voor natuur en dier bewaken we. Dit geldt met name voor Meijendel, de Haagse Duinen en het strand. Hier wordt op gehandhaafd. Den Haag heeft elf kilometer strand, en dat is waardevol voor mens en dier. Strandtenten die direct aan de natuur grenzen, blijven in de winter dicht. Er komt geen verdere bebouwing aan de kust.
  • Wilde natuur. ‘Verwilderde’ natuur in de parken en wijken, met wilde bloemen in de bermen en begroeiing in en langs tramrails, beschermen wij. Er wordt niet gemaaid in het broedseizoen.
  • Meer natuur. We behouden de huidige natuurgebieden, beschermen Natura 2000-gebieden en breiden natuur waar mogelijk uit. We streven naar ‘natuurcorridors’, zodat natuurgebieden beter worden verbonden, bijvoorbeeld bij de Scheveningse Bosjes en de Van Alkemadelaan. Dit verbetert de biodiversiteit en dierenpopulatie in de stad en regio.
  • Gezonde natuur. De overvloed aan stikstof in de Haagse natuurgebieden gaan we actief tegen door schonere mobiliteit, om zo de natuurlijke diversiteit van flora en fauna te beschermen. We verbeteren de natuurlijke leefomgeving van vrijlevende dieren.
  • Natuur in de tuin. We ondersteunen Haagse bewoners, organisaties en bedrijven in het vergroenen van hun omgeving, zoals via het initiatief ‘Operatie Steenbreek’.
  • Natuur voorop. Bij nieuwe bebouwing en uitbouw wordt een afweging gemaakt of dit in het kader van natuurbehoud wenselijk is. Voor bomen die toch moeten wijken, planten we zoveel mogelijk in de nabijheid een boom terug.

Den Haag klimaatbestendige stad

In Den Haag zetten we alles op alles om klimaatverandering tegen te gaan. Tegelijkertijd passen we ons aan aan het veranderende weer. Hittestress en de gevolgen van extreme neerslag gaan we tegen.

  • Een koele wijk. De stad heeft elke zomer steeds meer behoefte aan koele plekken. Veel groen helpt daarbij. De Vogelwijk is bijvoorbeeld in de zomer zes graden koeler dan het centrum. We gaan hittestress in de stad tegen met meer groen en minder stenen. Vergroening van wijken met veel steen wordt een prioriteit. We stimuleren de aanleg van groen in de openbare ruimte en in voor-, achtertuinen, op het balkon en op daken. De helft van de daken is in 2030 voorzien van een groen dak. Ook wordt er onderzocht of verticale tuinen in versteende gebieden helpen te verkoelen en zal de aanleg hiervan bevorderd worden.
  • Een koel thuis. Naast duurzaam verwarmd in de winter, is in de zomer een fijn koel huis van belang. Airco ́s slurpen energie. Daarom subsidieert de gemeente goede isolatie en bijvoorbeeld warmtepompen die niet alleen verwarmen maar ook koelen.
  • Regie op hittestress. Hittestress in Den Haag pakken we aan. We stellen een hittestressregisseur aan met een duidelijke opdracht om het Haagse hoofd koel te houden.
  • Wateropslag. We vangen extreme neerslag op met goede drainage, wateropslagplekken en grootschalige waterbuffers onder de grond, zodat we in tijden van droogte niet zonder zitten. Vergroening van de stad voorkomt dat het riool overloopt bij extreme neerslag.
  • Zuinig met drinkwater. Door de bevolkingsgroei neemt de vraag naar drinkwater toe. Tegelijkertijd wordt de vraag naar waterverbruik steeds groter door de droge en hete zomers. D66 wil dat de gemeente de waarde van drinkwater onder de aandacht brengt en dat besparing wordt gestimuleerd. Bijvoorbeeld door regentonnen in de stad neer te zetten voor het besproeien van tuinen en perkjes.

Herstel van Haagse grachten

Parken en stadsgroen maken een stad aantrekkelijker. Grachten doen dat ook. We herstellen daarom de grachten in volle glorie. Dat brengt plezier, natuur en logistieke kansen.

  • Oude grachten open. Na het succes van de opengebroken grachten bij de Veenkade en het project aan het Piet Heinplein ziet D66 kansen voor een vervolg. De Prinsegracht/Brouwersgracht, de Paviljoensgracht, de Veerkades en het Spui waren ooit belangrijke Haagse waterwegen. We willen herstel van hun oude glorie zodat er nog meer recreatie, vervoer en zelfs afvalverwerking op een prettige manier kan plaatsvinden op en om onze grachten.
  • Gracht en natuur. Het herstel van de grachten betekent ook herstel van natuur. Het geeft plekken van rust voor ecosystemen. Daarnaast koelt een gracht de steeds warmer wordende stad. Daarom wil D66 dat er, naast het openen van historische grachten, ook elders in de stad meer ruimte voor water komt door het aanleggen van nieuwe waterpartijen.

Elk dier in Den Haag wordt goed behandeld

Dieren horen bij de stad Den Haag en verdienen onze zorg. We hebben een belangrijke taak in het beschermen van alle dieren die de stad rijk is. D66 wil dat de gemeente de komende jaren verdere stappen zet om het dierenwelzijn in Den Haag te garanderen en verbeteren.

  • Wethouder voor dierenwelzijn. Dierenwelzijn verdient continue aandacht van de gemeente. Daarom behouden we de wethouder dierenwelzijn.
  • Honden vriendelijk houden. Bij de aanschaf van vechthonden wordt een hondvaardigheidsbewijs verplicht gesteld. Om de (vecht)honden goed op te vangen realiseren we meer opvanglocaties. Hondenpoep wordt door hondeneigenaren opgeruimd. Daar wordt streng op gehandhaafd. We behouden de hondenbelasting.
  • Hulp voor dieren. Dierenhulporganisaties doen belangrijk werk voor het welzijn van dieren in onze stad. Daarom ondersteunen wij de in Den Haag actieve organisaties met voldoende subsidie.

Afval is een grondstof

Afval is een belangrijke bron van steeds schaarser wordende grondstoffen. Door ons afval goed te scheiden en beter na te scheiden. Iedere Hagenaar heeft recht op een schone straat zonder rondslingerend afval.

  • Van afval naar grondstof. We streven naar een circulair Den Haag. Het scheiden van afval gaan we nog makkelijker maken met meer papier-, plastic-, textiel- en glasbakken. Ook kringloopwinkels zijn een ontmoetingsplek en een belangrijk onderdeel van een circulair Den Haag. Deze koesteren en ondersteunen we.
  • Dynamisch inzamelen. Afval van inwoners wordt tijdig opgehaald en gerecycled. Sensoren op afvalcontainers worden de standaard; de container wordt geleegd wanneer deze vol is. Zo voorkomen we bijplaatsingen. Ondergrondse afvalcontainers (ORAC’s) worden de standaard in alle stadsdelen.
  • Strijd tegen zwerfafval. Zwerfafval zorgt voor overlast en ongedierte. We voorkomen zwerfafval door dynamisch inzamelen, de inzet van ‘afvalteams’ en hoge boetes op het laten slingeren van afval.