Goed bestuur

Over 50 jaar worden de besluiten maximaal transparant genomen; alle relevante partijen worden vooraf op een passende wijze betrokken en alle inwoners moeten in staat zijn om hun stem op een effectieve manier te laten horen. Bij de besluiten die genomen worden, ligt de focus op de kerntaken van de provincie. Over de komende decennia zullen de gemeenten groter worden waardoor provincies niet meer nodig zijn.

Dienstbaar bestuur

De transitie naar een duurzame maatschappij is noodzakelijk en zeker niet gratis. We zijn een voorstander van ‘de vervuiler betaalt’, een systeem waarbij de grootste vervuilers de hoogste kosten dragen. Het is belangrijk dat inwoners de kans krijgen te verduurzamen, ook wanneer zij deze kosten niet zelf kunnen dragen, om zo te verzekeren dat de breedste schouders de zwaarste lasten dragen. We willen verduurzaming voor iedereen toegankelijk maken.

Zuid-Hollanders bepalen wie de provincie bestuurt en het bestuur werkt dus in naam van de Zuid-Hollanders. Maar soms voelt dat niet zo. Inwoners moeten weer het gevoel krijgen dat bestuur ten dienste van hen staat. Zuid-Hollanders met vragen en zorgen moeten duidelijk de weg kunnen vinden binnen de provincie. Het laagdrempelig kunnen agenderen van problemen in de Provinciale Staten is daar onderdeel van.

D66 wil

  • Het makkelijker maken om initiatiefvoorstellen in te dienen. De drempel voor het indienen van initiatiefvoorstellen van 1000 handtekeningen wordt verlaagd naar 50. Ook wordt de minimumleeftijd geschrapt als voorwaarde om een initiatief te ondersteunen.
  • Hulp beschikbaar stellen voor inwoners voor het opstellen van een burgerinitiatief. Zo maken we het makkelijker voor inwoners om voorstellen te doen in de Provinciale Staten.
  • Leesbare teksten. De teksten van de provincie op de website, de samenvattingen van Statenstukken en teksten die ter inzage liggen moeten op taalniveau B1 (toegankelijk en begrijpelijk) geschreven zijn.
  • Vindbare vergaderstukken. De vergaderstukken op de provinciale website moeten goed vindbaar zijn.
  • Meldpunt misstanden van de provincie. Het bestaande meldpunt van de provincie voor misstanden bij gemeenten en waterschappen uitbreiden naar misstanden van de provincie zelf.

Participatie, diversiteit en inclusie

Participatie is een van de noodzakelijke voorwaarden om goede besluiten te kunnen maken. Het betrekken van alle relevante partijen moet een vast en integraal onderdeel zijn van de bestuursstijl van de provincie. Dat geldt voor alle participanten binnen inclusie. Inwoners met een beperking, de LHBTIQ+ community, jongeren, ouderen, verschillende culturele achtergronden, laaggeletterden en mensen met een lage koopkracht. Zij hebben het recht om mee te praten over onderwerpen die in hun leven aangaan. De acties rond vraagstukken zoals de klimaatcrisis, de energietransitie en het tekort aan woningen gaat in grote belangrijke mate over hún toekomst. Een structurele relatie tussen jongeren en de Provinciale Staten op basis van wederzijds begrip en respect is hierbij van belang. Ook moet iedereen zich thuis voelen in onze provincie.

D66 wil

  • Een jongerenraad instellen die gevraagd en ongevraagd advies kan geven. De provincie stelt capaciteit en budget beschikbaar om de jongeren te ondersteunen.
  • Een representatieve provincie. We vinden het belangrijk dat de bestuurlijke en ambtelijke organisatie een weerspiegeling vormt van de inwoners van de Provincie Zuid-Holland.
  • Bewuste participatie. De provincie moet bij elk project aangeven voor welk type participatie gekozen is en waarom een hogere stap op de participatieladder niet van meerwaarde is.
  • Stageplaatsen creëren. De provincie, en specifiek de Provinciale Staten creëert actief stageplaatsen voor leerlingen en studenten in het voortgezet onderwijs, MBO, HBO en het WO.
  • Jaarlijks Kindervragenuur. De Provinciale Staten stelt een jaarlijks moment in waar kinderen uit het basisonderwijs in de Statenzaal vragen kunnen stellen aan het college van Gedeputeerde Staten.
  • Een actieplan ontwikkelen tegen discriminatie. Daarin moet in ieder geval aandacht zijn voor het voorkomen van institutioneel racisme en discriminatie van LHBTIQ+ community, culturele diversiteit en mensen met een beperking.
  • Gebruik maken van het Uitdaagrecht. Inwoners en maatschappelijke organisaties krijgen de ruimte om zelf invulling te geven aan hun leefomgeving: zij nemen de uitvoering van een taak van de provincie over als zij denken deze taak beter, met meer maatschappelijk draagvlak en/of goedkoper te kunnen uitvoeren.

Samenwerking met medeoverheden

Gemeenten moeten onafhankelijk van medeoverheden hun kerntaken kunnen uitvoeren, zodat de omvang van de gemeente niet uitmaakt voor de financiële en bestuurlijke slagkracht. De provincie heeft als taak om dat te faciliteren. Gemeentelijke regelingen kunnen daarbij helpen als de besluiten democratisch verantwoord genomen worden. De provincie vertrouwt op de expertise van gemeenten, ook op het domein van de financiën waar de provincie toezichthouder is. Daartoe is het nodig dat provincie en gemeenten elkaar op de hoogte houden van relevante ontwikkelingen. Als gemeenten niet (meer) onafhankelijk van medeoverheden hun kerntaken kunnen uitvoeren, is een interventie noodzakelijk. Een van die interventies kan een herindeling zijn als dit de democratische legitimiteit van verkozen vertegenwoordigers verbetert en betere dienstverlening voor inwoners oplevert.

Bij provincie-overstijgende zaken (zoals in gemeenten aan de buitengrenzen van de provincie vaak geldt) wordt de samenwerking met andere provincies gezocht. Ook gebruiken we de contacten met de Eerste en Tweede Kamerfracties als provinciale problemen om een landelijke oplossing vragen.

D66 wil

  • Keuzevrijheid bij herindelingen. Bij eventuele gemeentelijke herindelingen hebben gemeenten de ruimte om fusiepartners te kiezen en bewoners mogen zich uitspreken over de voorkeurspartners.
  • Een loket openen voor inwoners en overheden waar je terecht kunt als je hulp nodig hebt met de EU (bijvoorbeeld voor het aanvragen van subsidies).

Financiën

D66 wil dat voor iedereen in de provincie te begrijpen is hoe Zuid-Holland met haar geld omgaat. Geld moet worden uitgegeven waar dat nodig is en verantwoord kan om een fijne en duurzame provincie dichterbij te brengen. Daarbij willen we zoveel mogelijk structureel begroten zodat voor de lange termijn duidelijk is waar geld beschikbaar komt. Omdat de motorrijtuigenbelasting verdwijnt, is een andere inkomstenbron voor provincies nodig. De kaders daarvan moeten transparant en begrijpelijk zijn zodat goed is uit te leggen waarom het geld wordt verdeeld zoals het gebeurt. Ook mag een nieuw systeem geen ongewenste prikkels bevatten (zoals de motorrijtuigenbelasting een prikkel had richting fossiele brandstoffen).

D66 wil

  • Alle financiële reserves afschaffen op de algemene reserve na. In de begroting zorgen we dat er één reserve komt, de algemene reserve. Alle overige reserves worden afgeschaft.
  • Programma’s die niet bijdragen aan het uitvoeren van de kerntaken stopzetten. We voegen de middelen toe aan de programma’s die nodig zijn voor de transitie van het landelijk gebied.
  • Verantwoorde aanbestedingen. Alleen contracten gunnen op de voorwaarde dat de aanbieder toelicht wat deze partij doet om verantwoord te werken. Daarbij houden we de criteria van ESG (Environmental, Social & Governance) aan. Bij de gunning is dit een factor die meeweegt in de beslissing. Hierbij zal er gekeken worden naar SROI, social return on investment. Deze bedraagt minimaal 5% van de opdrachtsom. Dit betekent dat de opdrachtnemer voor het vervullen van de opdracht moet kijken of het mogelijk is om mensen die een WW-uitkering of sociale dienst uitkering hebben, in te zetten voor het vervullen van de opdracht.