Wij willen een open en eerlijke overheid
D66 wil dat de overheid weer de belangen van mensen gaat dienen. De basis moet op orde zijn: goede dienstverlening, transparante verantwoording en begrijpelijke communicatie.
Wet Open Overheid aangenomen door Eerste Kamer
De initiatiefwet Open Overheid (WOO) van D66 en GroenLinks is aangenomen door de Eerste Kamer. Een mijlpaal. Al sinds 2012 wordt gesproken over de opvolger van de huidige Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Onder andere de affaire met de kinderopvangtoeslag onderstreept hoe belangrijk het is dat de overheid sneller en meer openheid geeft.
05.10.2021
“De informatiehuishouding van de overheid is in slechte staat. Dat zagen we tien jaar geleden al, en dat zien we nu. Mensen hebben recht op informatie. Deze wet legt dat nu vast. Het dwingt de overheid transparanter te zijn.”
Joost Sneller
Actief openbaar maken
De Wet Open Overheid maakt ministeries, gemeenten, provincies en waterschappen transparanter en zorgt ervoor dat overheidsinformatie beter vindbaar is. In plaats van dat pas op verzoek informatie openbaar wordt gemaakt, zoals in de huidige Wob, bepaalt de WOO dat bepaalde overheidsinformatie actief openbaar wordt. Eind januari 2021 werd de wet unaniem aangenomen in de Tweede Kamer. In oktober 2021 steunde de Eerste Kamer de wet ook.
Sneller: “Laten we er geen doekjes om winden: de overheid schiet op dit moment tekort in het geven van informatie. Documenten worden soms met grote vertraging naar buiten gebracht of komen überhaupt niet boven tafel. Dit dwarsboomt niet alleen het werk van journalisten, het schaadt ook het vertrouwen van mensen in hun overheid. We moeten zo snel mogelijk af van de zweem van geheimzinnigheid, en toe naar een Open Overheid.”
Zoekmachine voor documenten, vast contactpersoon
Overheidsinformatie wordt beter beschikbaar door vast te leggen dat alle bestuursorganen één landelijke zoekmachine gebruiken voor hun verplicht openbaar te maken informatie. Later kunnen de bestuursorganen ook andere documenten via deze weg openbaar maken. Dit is voor burgers, journalisten en andere gebruikers een belangrijke stap. Zij kunnen met een eenvoudige klik op de muis naar informatie zoeken. Voor de bestuursorganen drukt het bovendien kosten omdat zij niet zelf een platform hoeven te ontwikkelen. Daarnaast komt er per instantie ook een contactpersoon. Zodat inwoners gewoon de telefoon kunnen oppakken als ze meer willen weten over besluitvorming, bijvoorbeeld over de eigen wijk.
Sneller: “Schandalen zoals die met de toeslagenaffaire laten zien dat als ambtenaren opgevraagde stukken beter en sneller hadden kunnen vinden en verstrekken, we veel leed hadden kunnen voorkomen. Zo’n zoekmachine is dus een praktische, maar belangrijke stap.”
Permanent adviescollege
Het nieuw op te richten ‘Adviescollege openbaarheid en informatiehuishouding’ krijgt een permanente status. Het ziet toe op de voortdurende verbetering van de wijze waarop overheden met hun informatie omgaan. Het Adviescollege geeft hierover gevraagd en ongevraagd advies en bewaakt de voortgang. Journalisten, wetenschappers of anderen die een beroepsmatig belang hebben bij het gebruik van publieke informatie, kunnen daar ook hun krachten over overheden voorleggen, bijvoorbeeld als er te veel wordt weggelakt uit stukken.
