Reactie Rob Jetten op stemming Tweede Kamer

Beste allemaal,

Wij krijgen veel vragen over wat er gisteravond in de Tweede Kamer is gebeurd bij de stemmingen. Daar reageer ik graag op, want ik snap die vragen heel goed.

Gisteren heeft het debat in de Tweede Kamer aan het einde bij de stemmingen een lelijke wending gekregen. Ook ons eigen handelen was bepaald niet sterk. Naar mensen toe is dit heel moeilijk uit te leggen en daarmee schadelijk voor ons als Tweede Kamer.

Dat dit zo heeft kunnen lopen, komt wel ergens vandaan. In het Presidium is de afspraak gemaakt door álle fracties dat in deze tijd van corona andere regels gelden voor het stemmen dan normaal. Daar hebben dus alle fracties met elkaar regels over afgesproken. Per fractie stemt een enkel Kamerlid namens iedereen, zodat er niet teveel Kamerleden tegelijk aanwezig zijn in de zaal en de anderhalve meter kan worden gehandhaafd. Zo zorgen we voor ieders persoonlijke veiligheid en gezondheid in coronatijd.

Als een Kamerlid tijdens het stemmen per fractie ineens een hoofdelijke stemming vraagt – dat wil zeggen dat ieder Kamerlid naar de zaal moet komen om persoonlijk voor of tegen te stemmen – dan is de afspraak dat dit op een later moment wordt ingepland. Dus niet direct op dat moment. Tenzij het om een spoedeisende motie gaat over iets dat meteen de volgende dag moet gebeuren. Daar was gisteravond geen sprake van.

We hebben deze afspraak niet voor niets met elkaar gemaakt. Dit hebben we gedaan vanwege de veiligheid en gezondheid van Kamerpersoneel en Tweede Kamerleden. Als we deze afspraak namelijk niet hadden gemaakt, zouden 150 Tweede Kamerleden altijd in huis moeten zijn op dagen van debat en overleggen, en moet ook de kamerorganisatie met volle ondersteuning daarop ingericht zijn. Dit is in onze ogen onmogelijk en onwenselijk, omdat de richtlijn vanuit het RIVM nog steeds is: thuis werken en niet onnodig reizen. Door zorgvuldig de tijd te nemen voor een hoofdelijke stemming zijn alle Kamerleden in de gelegenheid naar het Kamergebouw toe te komen. Want voor Kamerleden geldt wat voor heel veel Nederlanders geldt, namelijk dat ze veelal vanuit huis werken in coronatijd. Ze zijn dus lang niet altijd in de Tweede Kamer aanwezig.

Deze afspraak is een gentlemen agreement, gemaakt en ondersteund door alle partijen in het presidium – het dagelijkse, politiek neutrale bestuur van de Tweede Kamer. Natuurlijk, er is altijd het individueel recht van Tweede Kamerleden om een hoofdelijke stemming te vragen. Aan dat recht tornt deze gezamenlijke afspraak ook niet. Het enige dat we met elkaar geregeld hebben, is het moment van zo’n hoofdelijke stemming. En dat hebben we niet voor niets gedaan, want voor ons allemaal geldt: veiligheid voorop.
Toch wilden sommige partijen gisteravond de hoofdelijke stemming op dat moment meteen laten plaatsvinden. Bij bijna alle fracties waren echter mensen afwezig. We hadden er toen voor kunnen kiezen om uren te schorsen en mensen midden in de nacht uit alle hoeken van het land te laten terugkomen. Dat hebben we niet gedaan. We hebben ervoor gekozen er voor te zorgen dat er geen quorum (minimaal 76 leden waren) was dat nodig is om te kunnen stemmen. Een lelijke stap. De kritiek hierop kunnen wij als fractie goed begrijpen, en trekken we ons aan.

We hadden over dit dilemma gisteravond ook meteen duidelijk moeten zijn, toen het verzoek van Wilders kwam hoofdelijk te stemmen. Die transparantie van onze kant ontbrak, en dat nemen we onszelf kwalijk.

De vraag is nu wel: gelden de gemaakte corona-afspraken nog, nu deze gisteravond politiek anders zijn gebruikt? Want de Kamervoorzitter heeft er tijdens de stemmingen niet naar verwezen of op gestuurd. Ik vraag me af: waarom niet?

Hoe dan ook, ik reken erop dat de Kamervoorzitter en het presidium spoedig duidelijk maken hoe ze ervoor gaan zorgen dat alle fracties zich daar voortaan weer aan houden. Omwille van ieders veiligheid en gezondheid.

Indien deze corona-afspraken niet meer gelden, en daar lijkt het nu op, betekent dit dat voortaan op debatdagen weer alle 150 Kamerleden inclusief ondersteuning vanuit de Kamerorganisatie en de fracties aanwezig moeten zijn in het Kamergebouw. Hoe kan dat veilig en ‘coronaproof’? Ook daar wil ik graag een antwoord op. Zeker gezien de voorbeeldfunctie die het parlement in coronatijd naar de samenleving heeft.
Wij gaan de Kamervoorzitter vragen samen met het presidium als dagelijks bestuur van de Tweede Kamer snel met elkaar om de tafel gaan.

Tot slot, het hoofdelijk stemmen over de moties die nog open staan, zullen we wat mij betreft alsnog snel doen.

Groet,
Rob.