Wat we al gedaan hebben tegen de onderwijsbezuinigingen

Het kabinet-Schoof kondigde structurele bezuinigingen op onderwijs aan, circa 2 miljard euro in totaal. Deze plannen omvatten minder geld voor mbo’s, minder subsidie voor wetenschappelijk onderzoek, bezuinigingen in het voortgezet onderwijs en het hoger onderwijs én een langstudeerboete bovenop al gestopte regelingen. In de Miljoenennota van 2024 werd het onderwijsbudget verder uitgekleed.

Dat raakt niet alleen scholen en universiteiten: het tast de kwaliteit van onderwijs, de toekomst van jonge mensen en de kennisbasis van Nederland aan. Wanneer scholen middelen verliezen neemt ook de werkdruk van leraren toe. Voor D66 is dit alles onaanvaardbaar.

Toen de bezuinigingen werden aangekondigd kwam D66 direct in verzet. We maakten duidelijk dat de langstudeerboete van tafel moest, dat investeringen in leraren en onderzoek essentieel zijn, en dat bezuinigingen op kwetsbare sectoren onacceptabel zijn.

Onze Kamerleden Ilana Rooderkerk en Jan Paternotte stelden scherpe Kamervragen toen extra bezuinigingen opdoken in de voorjaarsnota 2025. Door druk in de Kamer legden we bloot dat onverwachte kortingen van een half miljard extra lucht van het onderwijs wegnamen. Vervolgens dienden we samen met andere oppositiepartijen amendementen in om delen van de bezuinigingen terug te draaien.

Tegelijk onderhandelden we in het onderwijsdossier met andere partijen. D66 sloot zich aanvankelijk aan bij een ‘monsterverbond’ met partijen als CDA, ChristenUnie en JA21 om bezuinigingen van tafel te krijgen. Door ons is de langstudeerboete ook daadwerkelijk verdwenen. Maar andere partijen gingen akkoord met de andere bezuinigingen die erin stonden. Daar wilden wij niet in meegaan en daarom is D66 uit de onderhandelingen gestapt.

Maar dat deden we niet alleen in de Tweede Kamer. We sloten een alliantie met de studenten, leerlingen, docenten en scholen en universiteiten. Samen streden we tegen de onderwijsbezuinigingen: op het Malieveld, op straat en overal waar we ons konden laten horen.

Ondanks onze inzet hield het kabinet vast aan forse bezuinigingen op onderwijs. Op Prinsjesdag 2025 werd duidelijk dat het onderwijs nog steeds ruim € 1,3 miljard moet inleveren. De druk op scholen en universiteiten neemt toe, terwijl het aandeel van de onderwijsuitgaven in de rijksbegroting daalt. Onderwijsinstellingen uitten stevige kritiek op het akkoord.

Toch blijft er ruimte voor hoop. In de Kamer heeft D66 zich opgesteld als stuwende kracht om verdere verslechtering te voorkomen. We blijven werken aan herstelplannen, die we willen realiseren zodra er een nieuw kabinet is. Dankzij het brede publieke draagvlak, onze samenwerkingen en aanhoudende politieke druk geloven we dat structurele verbetering mogelijk is.

D66 blijft kiezen voor onderwijs dat investeert in mensen. We willen dat lerarensalarissen omhoog gaan, dat er ruimte is voor onderzoek en voldoende geld voor mbo en hbo. Zo bouwen we aan een Nederland waarin onderwijs niet het sluitstuk is van bezuinigingen, maar de motor van onze toekomst. Voor elke leerling, student en docent.