Ellen van Selm: “De sleutel ligt op het platteland’

tekst Marcella Heijboer

“Ze komt uit een echte pioniersfamilie, Ellen van Selm. Haar ouders vestigden zich in 1972 in Lelystad. “Ze vonden het fantastisch. Alles moest nog opgezet worden in de Flevopolders, er heerste een heel optimistische sfeer, dat kreeg ik mee als kind.” Ook Ellen koos in haar leven en loopbaan niet voor de gebaande paden. Ze woonde en werkte in Pakistan en Rome, in Rotterdamse en Amsterdamse wijken, was raadslid voor GroenLinks in Lelystad, stapte over naar D66 en maakte in 2014 een carrièreswitch naar het burgemeesterschap van Opsterland. Daarnaast is ze sinds 2017 voorzitter en boegbeeld van de P10, het samenwerkingsverband van de 30 grootste plattelands-gemeenten van Nederland.

Wie naar het C.V. van Ellen van Selm kijkt, ziet geen traditionele aanloop naar het burgemeesterschap. Toch werd ze door het Ministerie van Binnenlandse Zaken gescout voor het ambt, waarna ze deelnam aan een oriëntatieprogramma voor zij-instromers. “Zelf zie ik een duidelijke rode lijn in mijn loopbaan. Ik studeerde rurale sociologie en haal er plezier uit om als socioloog, bijna antropologisch, naar processen te kijken, bewegingen te zien en groepen mensen te leren kennen en te begeleiden. Opsterland heeft 16 kernen, met allemaal een eigen sociaal weefsel. Het duurde een paar jaar om het burgemeesterschap in de vingers te krijgen en met precisie maatwerk per dorp te kunnen leveren, te weten waar en hoe ik net dat extra zetje kan geven.

Het is een grote gemeente met veel gezichten: agrarisch, ook het agrarische vormingswerk op de volkshogeschool, sporen van de turfwinning, landadel. Alles wat op het platteland kan gebeuren vindt hier plaats. Om goed voeling te houden met alle kernen, bezoek ik met het college jaarlijks elke kern om met vertegenwoordigers van Plaatselijk Belang te spreken. Het kan gaan over beleidsplannen en over het lokale fietsenhok.”

“Het grondgebied van Opsterland is groter dan dat van Amsterdam, alleen wonen hier 30.000 mensen en hebben we relatief veel minder ambtenaren. Toen ik in de Amsterdamse wijk Bos en Lommer werkte en er speelde iets, kwam er een participatiemedewerker om bewoners in beweging te krijgen. Hier doen mensen het zelf, er is een grote zelfredzaamheid. Deels uit noodzaak, omdat voorzieningen verdwijnen, maar ook omdat het in de volksaard zit. Iedereen doet waar hij of zij goed in is, er is een enorme teamgeest en veel aandacht voor sport en cultuur, ook op hoog niveau. Het is uniek dat we hier vier zwembaden hebben die volledig door vrijwilligers worden gedraaid, met een klein geldbedrag van de gemeente.”

Opsterland was als één van de eerste gemeenten lid van de P10. Voor van Selm was het een extra reden om op deze burgemeestersvacature te solliciteren. “Toen ik twee jaar burgemeester was, ben ik gekozen tot voorzitter van de P10, een belangrijke nevenfunctie. Al mijn bestuurlijke rollen probeer ik te verbinden aan de gemeente; hoe werkt beleid in de praktijk? De sleutel voor het oplossen van de grote problemen van deze tijd – klimaat, de energietransitie, woningbouw – ligt op het platteland, want daar is ruimte, bijvoorbeeld voor waterberging en droogte-
bestrijding. En er is ervaring met het inrichten van energiecoöperaties.

Voor heel Nederland is een vitaal platteland dus van belang. Dat betekent dat basisvoorzieningen als bereikbare gezondheidszorg en OV in stand moeten worden gehouden. Er bestaat nog steeds de neiging om vanuit de Randstad te redeneren, om over in plaats van met de regio te praten. In de P10 hebben we een Agenda Platteland opgesteld, met 10 aanbevelingen voor samenwerking tussen platteland en stad.”

In 2022 zijn er zo’n 30 burgemeestersvacatures. Welke tips heeft ze voor geïnteresseerden in het ambt? “Bedenk waar je je werkplezier uit haalt. Ga je graag met mensen om, wil je je verbinden aan de streek? Je krijgt terug wat je erin steekt. Voorkom dat het een solofunctie wordt. En blijf omgaan met mensen van buiten je bestuurlijke kring, om voeling te houden met andere sectoren in de maatschappij. In coronatijd wandelde en zoomde ik regelmatig met vrienden en met mijn drie zussen, die verspreid over het land wonen. Mijn studerende kinderen kwamen – met aanhang – tijdelijk weer thuis wonen. De buitenwereld kwam letterlijk binnen, daar heb ik van genoten.”

“De overstap van GroenLinks naar D66 is een goede geweest. Ik ben een progressief iemand en draag graag bij aan een samenleving waar inwoners zich thuis voelen en de menselijke maat heerst. In die ambitie ervaar ik verbondenheid met de collega-bestuurders en de partij.”