Geef Air France-KLM geen onvoorwaardelijke staatssteun

Lees hier het opiniestuk van Kamerlid Jan Paternotte en Europarlementariër voor La Republique En Marche Pascal Canfin over de staatssteun aan Air France-KLM. Het opiniestuk is vandaag te lezen in het Financieele Dagblad.

Een van de meest dramatische economische gevolgen van de coronacrisis is het krakend en piepend tot stilstand komen van het luchtverkeer. 90% van de reizigers zit thuis, vliegtuigen staan in lange rijen geparkeerd langs terminals en op landingsbanen. Niet voor niets vragen vrijwel alle nationale luchtvaartmaatschappijen nu om overheidssteun. Zonder die hulp is faillissement een kwestie van weken. Dat geldt ook voor onze Frans-Nederlandse groep, Air France-KLM.

Wat de luchtvaart bijzonder maakt, naast de unieke kracht de hele wereld binnen vierentwintig uur te verbinden, is de forse impact op het klimaat. De vraag is dus niet óf we onze luchtvaartmaatschappijen en de honderdduizenden banen die ermee gemoeid zijn moeten redden, maar hóe we dat moeten doen.

Publieke steun voor grote luchtvaartmaatschappijen in Europa moet niet gratis zijn en is alleen rechtvaardig als we de luchtvaart tegelijk laten bijdragen aan een oplossing voor de klimaatcrisis. Als we vanwege de coronacrisis zonder voorwaarden geld steken in een industrie die ons domweg sneller de volgende crisis in helpt, zijn we een kip zonder kop. Er is een klimaatcontract nodig tussen de belastingbetalers en de luchtvaartbedrijven die profiteren van steun.
De luchtvaart is internationaal en opereert in een vrije Europese markt, en vraagt dus om Europese aansturing. We moeten de kans van deze crisis aangrijpen om met elkaar te bepalen wat een luchtvaartsector is die past in het klimaatakkoord van Parijs. Hoe we het Europese luchtruim zo inrichten dat kerosine bespaard wordt, en hoe over deze brandstof eerlijke accijns geheven wordt. Hoe we een race to the bottom met steeds lagere ticketprijzen en bijbehorende onderbetaling van medewerkers kunnen voorkomen. Hoe we ervoor zorgen dat de luchtvaart past bij de waarden van de Europese Unie.

Green Deal
Zeggen dat elke steun voor de luchtvaart fout is omdat vliegtuigen vervuilend zijn, is kortzichtig. Zeggen dat de luchtvaart alle steun verdient en we als belastingbetalers daar niets voor terug moeten vragen is net zo contraproductief. Ondersteuning voor luchtvaartmaatschappijen moet met een plan gebeuren. Het goede nieuws: dat plan is er al, namelijk de Green Deal.

De Green Deal vraagt om Europese richtlijnen voor staatssteun – wat een staat moet eisen van een luchtvaartmaatschappij die steun krijgt, van het niet uitkeren van bonussen tot gewenste investeringen. Bijvoorbeeld wél de KLM-investeringen in biokerosine en het versneld vernieuwen van de vloot van Air France. En niet campagne voeren tegen het principe dat de luchtvaart óók belasting moet betalen, zoals KLM deed met de vliegtax.

Vóór de coronacrisis werkten we aan de opbouw van een Europese agenda voor een luchtvaart die past in het klimaatakkoord: geen gratis CO2-rechten, ruimte op luchthavens deels verdelen op basis van duurzaamheid, investeren in waterstof en belasting op kerosine. Allemaal maatregelen bedoeld om de kern van het probleem aan te pakken. Daar moeten we juist nu mee doorgaan. Vanuit de luchtvaart nam de CO2-uitstoot de laatste jaren het snelst toe, en op die voet kunnen we niet doorgaan.

De coronacrisis is niet alleen een test voor het virus, maar vraagt ook besluitvormers de grote vragen te stellen over de crises die we nu al kunnen zien aankomen. Door de redding van luchtvaartmaatschappijen hebben we de mogelijkheid om te bewijzen die test aan te kunnen, door de banen die gemoeid zijn met de luchtvaartsector te behouden en geloofwaardig te zijn in de strijd voor de bescherming van de planeet.