Red de natuur, geef de Waddenzee een stem

Waarom de Waddenzee
een eigen stem verdient.

Tjeerd de Groot - Beeld: D66

Het gaat slecht met de natuur in de Waddenzee. Als we nu niets doen gaat de kostbare natuur verloren voor toekomstige generaties.

Daarom werkt Tweede Kamerlid Tjeerd de Groot (D66) aan een initiatiefwet om het gebied, dat deel uitmaakt van de UNESCO-erfgoedlijst, rechtspersoonlijkheid te geven. Met rechtspersoonlijkheid kan de Waddenzee voor zichzelf opkomen in rechtszaken, de schade die haar is toegebracht verhalen op vervuilers en schadevergoedingen gebruiken voor eigen herstel. Ook krijgt zij een stem bij belangrijke besluiten, zoals vergunningverlening.

De Groot: “De natuur delft te vaak het onderspit tegen de advocaten van de bedrijven, die directe belangen hebben. De overheid behartigt de belangen van de Waddenzee, maar doet dat niet goed genoeg waardoor nog steeds naar gas wordt geboord op de Waddenzee. Door de Waddenzee zelf rechten te geven, krijgt ze ook een direct belang en ontstaat een gelijke strijd met de bedrijven.”

De Waddenzee biedt een thuis aan miljoenen trekvogels, is de kraamkamer voor vis in de Noordzee en is het grootste getijdengebied in de wereld. Maar het gebied staat onder druk en de biodiversiteit neemt al jaren af. Want ondanks wet- en regelgeving wordt de Waddenzee vaak onvoldoende beschermd en zijn economische belangen leidend. In de praktijk overheersen economische belangen van de visserij, defensie, zout- en gaswinning, baggerwerk, recreatie of havens. De ramp met de MSC Zoe staat nog op het netvlies gebrand van menig natuurliefhebber. Ruim 90.000 kilo afval werd in de jaren na het ongeluk uit de zee gevist, en het overgebleven plastic is nog steeds een bedreiging voor de natuur.

“Door de Waddenzee zelf rechten te geven, krijgt ze ook een direct belang en ontstaat een gelijke strijd met de bedrijven.”

Tjeerd de Groot

Hoewel de Waddenzee het eerste natuurgebied in Nederland zou zijn met rechtspersoonlijkheid, is het idee niet nieuw. Wereldwijd zijn er al meer dan vierhonderd initiatieven in bijna veertig landen waarbij de natuur zelf rechten heeft gekregen. Bijvoorbeeld aan de Whanganui-rivier in Nieuw-Zeeland. En aan Mar Menor, een meer in Spanje. Deze week werd bekend dat de Ouse, een rivier in Sussex, Engeland, zelf ook rechten gaat krijgen om beter beschermd te zijn tegen vervuiling. Ook in Nederland verwachten we meer initiatieven voor rechten voor de natuur. De in maart 2024 opgerichte stichting Rechten voor de Natuur gaat deze initiatieven ondersteunen en zorgen dat deze beweging ook in Nederland verder groeit.

De Groot: “Ik hou van de Waddenzee. Als zeiler en natuurliefhebber geniet ik van de wijdse natuur en de eilanden. Ik zie ook dat de Waddenzee onder druk staat en ben daarom zeer gemotiveerd om aan een Kamermeerderheid voor deze initiatiefwet te gaan werken.”