Wat is er mis gegaan? Veel vragen over ontstaan politieke crisis

Zo maar een vraag; het is gebruikelijk dat een wethouder uit het college stapt als de eigen partij het vertrouwen opzegt. Maar dat is niet gebeurd. Dus, hoe kan dat? Is er soms een flinke afstand ontstaan tussen de wethouder en de fractie? Zou kunnen, maar Leliveld lijkt ook geen haast te maken om uit haar partij te stappen. Ze heeft ‘een paar dagen bedenktijd’ gevraagd en inmiddels zijn we ruim een week verder. Het blijft gissen naar haar overwegingen en waar zij precies op wacht. Hoe langer ze wacht – zonder een teken van leven – hoe prangender de vragen zijn over haar rol binnen de VVD én binnen het college. Het is begrijpelijk dat veel partijen in de raad nu eerst willen weten hoe het verder gaat met het gemeentebestuur.

De breuk tussen VVD-fractie en het college met VVD, Gemeentebelangen en MML ontstond niet van vandaag op morgen. Het begon al toen Ria Leliveld toetrad tot het college (na het vertrek van VVD-wethouder De Haan) en Jan de Vries de nieuwe VVD-fractievoorzitter werd. Al snel regende het moties waarin de VVD het eigen college aanviel of afviel, of mee stemde met de oppositie.
Onder het mom van dualisme, waarin elke fractie die deel uitmaakt van het college, ook politieke ruimte heeft om zijn eigen afwegingen te maken. Maar dat dualisme sloeg om in oppositie-denken; er was werkelijk niets meer dat het college goed kon doen. Ook de eigen wethouder moest het ontgelden.

Waarom kwamen de VVD-wethouder en de VVD-fractie niet tot een compromis, zoals gebruikelijk? Waarom boterde het niet tussen de VVD-fractie en de andere college-partijen? D66 vindt het belangrijk dat er een analyse komt, om hieruit lessen te trekken en te zorgen dat het een volgende keer niet weer zo mis gaat. Dat er nu een onafhankelijke figuur in de persoon van oud-kamerlid Dick de Cloe gesprekken voert, kan misschien helpen.

Voor ons is hoe dan ook belangrijk wat er gebeurt in het dossier van de toekomstige opvanglocatie (azc). Het is een van de grotere onderwerpen op het bordje van het gemeentebestuur. Het college lag aanvankelijk op koers om dit azc te organiseren, met in acht neming van de spreidingswet (het geesteskind van VVD-er Erik van der Burg!)

Dat was het beste geweest. Dan was er duidelijkheid over de koers, voor zowel omwonenden en inwoners. Een permanente opvang (contract voor 10 jaar, daarna evaluatie) passend bij Lochem voor vluchtelingen van de diverse humanitaire drama’s in de wereld.

In plaats daarvan begonnen partijen in de gemeenteraad te schuiven, de VVD voorop. Zie hier de invloed van de landelijke verkiezingsuitslag die in Den Haag extreem-rechts in het centrum van de macht bracht. Opeens moest er in Lochem een veiligheidsonderzoek komen, alsof een rapport over zoiets ‘duidelijkheid’ kan geven. Het zorgde voor meer onrust en vertraging. En straks, als dat rapport er ligt, gaat het voor nog meer vragen zorgen.

De ervaring met honderden opvanglocaties in het land leert echter dat duidelijkheid pas komt als de asielzoekers enige tijd in het azc wonen. Dan ervaart de buurt werkelijk hoe het is. Dan wordt in het omwonenden-overleg afspraken gemaakt over zaken die spelen en wordt er gezorgd dat het goede contact tot stand komt, zodat omwonenden en de nieuwe bewoners van Lochem samen hun weg vinden.

Integeren is een wederzijds proces. Gastvrijheid wordt meestal met dankbaarheid beloond. En dankbaarheid zorgt ervoor dat de gast zich als gast gedraagt en zich uiteindelijk weer een beetje thuis kan voelen. Vragen, onzekerheden, angst worden niet weggenomen door een papieren onderzoek, maar door ontmoeting tussen mensen, straks in de straten en aan de keukentafels van Lochem.

Wij zijn erg benieuwd hoe de overgebleven collegepartijen dit zien. Als het aan D66 Lochem ligt, wordt deze politieke crisis als kans aangegrepen. Laten we zeggen om een aantal plooien glad te strijken. Zodat we het komend jaar zaken kunnen realiseren die hard nodig zijn. Dan gaat het ook om betere zorg organiseren (‘zorgcoördinatoren’), om maatregelen in het kader van klimaatverandering en verduurzaming in onze kernen, om onze natuur, en om wonen. Waarbij we als Lochem voldoende nieuwe woonruimte realiseren, met het oog op groei van onze gemeente naar 40.000 inwoners. Want nieuwe inwoners zijn hard nodig om onze kernen levendig en aantrekkelijk te houden.