Meneer de voorzitter, geachte leden van de raad en het college, geacht publiek,

Het jaar 2020 is tot nu toe een jaar van onrust, onzekerheid, en verdeeldheid. Natuurlijk is daar het Coronavirus, dat overal in de wereld, ook in onze gemeente, de wereld op zijn kop heeft gezet. Met mensen die in ziekenhuizen belanden of zelfs sterven. Bedrijven die in toenemende mate hun hoofd niet meer boven water kunnen houden. En grote veranderingen in ons sociale leven met eenzaamheid en depressies tot gevolg. Maar ook de crisis van het bereiken van allerlei grenzen van de natuur en onze planeet. Zoals het verlies aan biodiversiteit, klimaatverandering, land- en watergebruik, vervuiling enzovoorts. En de democratie staat her en der onder druk, met mogelijke grote geopolitieke gevolgen.

Wat je dan ziet is dat deze crises niet alleen problemen, onrust en onzekerheid met zich meebrengen, maar ook leiden naar meer verdeeldheid. Toenemende verdeeldheid en daardoor terugtrekkende bewegingen bij landen. Maar ook meer verdeeldheid en polarisatie bij politieke partijen. Verdeeldheid en bubbelvorming bij sociale media. En ook lokaal hebben mensen eerder korte lontjes of luisteren minder naar elkaar.

Wat in deze tijd essentieel is, is het zoeken van verbinding. We moeten niet tegenover elkaar staan, maar samen aan de oplossingen voor de crises werken, en ook verbinding en combinatie zoeken tussen inhoudelijke punten.

Wat betekent dit voor gemeente Kapelle en de begroting en plannen die voor ons liggen?

Betreffende financiën ben ik blij met een structureel sluitende begroting in deze moeilijke tijden. Veel gemeentes zijn gedwongen tot zware bezuinigingen of krijgen de begroting niet sluitend, en daar hebben wij in ieder geval NOG niet mee te maken. Maar zoals gezegd zitten we in zeer onzekere tijden. Met grote zorgen rond taakstellingen sociaal domein. De genoemde onzekerheden betreffende Corona en het gemeentefonds. En de duurzaamheidsbouwstenen zijn ook nieuw met veel mogelijkheden en onduidelijkheden. En bijvoorbeeld welke kant we met Wemeldinge op willen en hoe we daar als gemeente in gaan ondersteunen.

Om deze onzekerheden het hoofd te bieden zijn in ieder geval 3 dingen nodig:

1) De al genoemde sluitende begroting en de geraamde oplopende ruimte uit de meerjarenplanning
2) Goede monitoring van huidige ontwikkelingen, zodat we tijdig kunnen bijsturen. Waarbij we niet alleen op financiën monitoren, maar juist ook op welzijn en duurzaamheidsaspecten.
3) En ten derde het heroverwegingskader, dit geeft de gemeenteraad een duidelijke routekaart en biedt keuzes indien nodig.

Verbinden binnen het bestuur en tussen bestuur en burger kan een uitdaging zijn. Zoals genoegelijk bekend is D66 voorstander van over de grenzen heen te kijken en samen te werken. Daarom zijn we blij met de toegenomen samenwerking in de Bevelanden met bijvoorbeeld recent beleid betreffende arbeidsmigranten of een Bevelandse verordening Jeugdhulp. Of zelfs regionale Zeeuwse duurzaamheidsafspraken zoals de RES, alhoewel we wat D66 betreft in gemeentelijke uitwerking en ambtelijke inzet ook nog meer zouden moeten samenwerken… De rol van de raad (en dus de kiezer) in deze samenwerkingen blijft ook lastig en moet wellicht structureel veranderd worden.

Meer samenwerking in de regio kan ook alleen goed werken als de ruimte tussen bestuur en burger niet te groot wordt, en mensen hun directe omgeving kunnen vormgeven. Daarom moet burgerparticipatie nu echt verder vormgegeven worden, en lokale plannen zoals de toekomst van Wemeldinge de aandacht en budget krijgen die het verdient.

Voor goed bestuur is een sterke raad nodig, en voldoende ruimte voor onderzoeken van de rekenkamer is daarbij essentieel. Daarom zijn we als D66 niet eens met het voornemen om het budget van de rekenkamer van 25k naar 10k terug te brengen en zullen hiervoor een motie indienen.

Goed onderwijs is essentieel voor begrip, en begrip voor elkaar is nodig voor verbinding. Daarom zijn we blij met de komende investeringen in ons onderwijs. Zeker voor Wemeldinge, waar samengaan van scholen en een integraal kindcentrum mooi kan samengaan met de noodzakelijke duurzame vernieuwing van de gebouwen, en een extra impuls kan geven aan de leefbaarheid. Waarbij we het aantal kinderen ook niet te laag moeten inschatten.

“Laat iedereen vrij, maar niemand vallen” is de leus waar D66 de komende verkiezingen mee in gaat. Zeker in Corona-tijd is het van belang dat we niemand laten vallen. Ondernemers niet, maar ook een geestelijke en lichamelijke gezondheid, een gezonde leefstijl, en Cultuur voor begrip en geestelijke ontwikkeling is van essentieel belang om echt vrij te zijn.

Daarom ondersteunen wij van harte het actieplan Jeugdzorg en WMO, het convenant tegen eenzaamheid, en de focus op preventie binnen het Sociaal domein. Daarom moeten we in deze moeilijke tijd onze cultuursector juist blijven ondersteunen. En daarom kijken we uit naar het superduurzame nieuwe sportcentrum.

Ook voor bedrijven zijn het lastige tijden. Daarom moet de overheid landelijk en lokaal kijken hoe we bedrijven kunnen helpen, maar bedrijven zullen ook zelf moeten innoveren en vernieuwen. Meer letten op duurzaamheid, circulair ondernemen, Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en natuurlijk samenwerken. Een goed voorbeeld is de samenwerking in de Smokkelhoek met bijvoorbeeld hergebruik van restwater. Voor Wemeldinge zullen we moeten zoeken naar verbinding tussen een toeristische impuls en leefbaarheid.

In het Strategisch Kompas staat onze kernambitie: “Kapelle is een aantrekkelijke, groene woongemeente voor iedereen , waar ondernemers en inwoners bijdragen aan het woongenot.” Om dit mogelijk te maken zullen we ook voor wonen, werken, natuur, landbouw en duurzaamheid de verbinding en combinatie moeten zoeken. En zullen we dus meer flexibiliteit in functies moeten zoeken en minder regels, waarbij hopelijk de nieuwe omgevingswet zal helpen.

Betreffende vervoer zien we uit naar de duurzaamheidsbouwsteen, waarbij het stimuleren van fietsvervoer, elektrisch rijden en deelauto’s wat D66 betreft speerpunten zijn.

Tenslotte duurzaamheid en natuur. Duurzaamheid bestaat uit 3 pijlers: ecologie, economie en mensen. Als D66 geloven we dat je de verbinding en combinatie moet zoeken tussen een sterke economie, een sterke natuur en planeet, en een sociale maatschappij. Mensen, planeet, natuur en bedrijven hebben elkaar nodig. En daarom moeten we duurzaamheid ook samen met onze burgers vormgeven.

Daarom zijn we blij met de stappen die we nemen met onze duurzaamheidsbouwstenen, al mag het wat ons betreft soms nog wat ambitieuzer en concreter. Als we nu geen actie ondernemen gaan we het Parijs-doel van 1,5 graad temperatuurstijging niet halen, met desastreuze effecten voor natuur, mensen en economie. In de meerjarenbegroting en het heroverwegingskader voor na 2021 zou wat D66 betreft  structureel meer geld gebudgetteerd moeten worden, en zeker geen bezuinigingen.

Zowel voor de gemeente, als voor bedrijven als voor al onze inwoners zal het een moeilijk jaar worden, met veel onzekerheden. Financieel lijken we dit voorlopig aan te kunnen, maar daarnaast zullen we ook de omslag moeten maken naar een nieuwe economie, een duurzame wereld, en een sociale maatschappij met vrijheid voor iedereen, zonder iemand te laten vallen. Kortom een aantrekkelijke, groene woongemeente voor iedereen, zoals onze inwoners in het Strategisch Kompas hebben aangegeven. Waarin mensen de vrijheid hebben om het maximale uit het leven te halen, in verbondenheid met anderen.

Ik dank u voor uw aandacht,

Marc van Opstal
Fractievoorzitter D66 Kapelle

De vorige keer heb ik aan het college een aantal vragen gesteld over een verbod op ballonnen oplaten in onze gemeente. Ondanks dat er erkend werd dat dit schadelijk is voor het milieu en de natuur, werd er niet toegezegd om in Kapelle ook naar een verbod toe te werken. Maar er werd toen ook al geopperd dat het misschien beter was om dit in de raad aan de orde te stellen en zo de APV op dit punt aan te passen.

Daarom heb ik hiervoor een motie opgesteld. Tevens heb ik de motie ondersteund met een twintigtal voorbeelden op foto van ballonresten in de gemeente Kapelle in het afgelopen jaar, om aan te tonen dat er zeker sprake is van een probleem.

Ik denk dat een verbod niet alleen goed is voor natuur en milieu, maar ook in lijn is met de goede initiatieven van het college om bijvoorbeeld grijpers uit te delen, en ook zeker een hart onder de riem zal steken van de mensen uit onze gemeente die mee willen helpen om onze gemeente vrij te maken van zwerfafval in de natuur.

Goed onderwijs is essentieel om mensen de vrijheid te geven het maximale uit hun leven te halen. Daarom zijn we zeer blij met de investeringen die we de komende jaren in onderwijs gaan maken. Zeker voor Wemeldinge, waar samengaan van scholen en een integraal kindcentrum mooi kan samengaan met de noodzakelijke vernieuwing van de gebouwen, en een extra impuls kan geven aan de leefbaarheid.

En natuurlijk is een goede geestelijke en lichamelijke gezondheid een belangrijke voorwaarde om het maximale uit jezelf te halen. Daarbij is soms jeugdzorg nodig, maar ook sport en een gezonde leefstijl, en cultuur voor een gezonde geest. Het gaat D66 om het bieden van vrijheid om zelf het goede te doen, met basisprincipes als zelfredzaamheid, vroegsignalering en preventie. Zaken die ook deel uit maken van het Actieplan Jeugdzorg, en die gezien de kosten hopelijk zo snel mogelijk hun vruchten af zullen werpen.

Betreffende economie betekent vrijheid niet allerlei extra regels voor bedrijven, maar vooral het scheppen van ruimte zodat ondernemers zelf het maximale uit hun bedrijf kunnen halen. Dat geldt ook voor het inrichten van de ruimte, zowel binnen als buiten de bebouwde kom.

Maar ook hier geldt weer vrijheid in verbondenheid, dus als een economische of ruimtelijke keuze negatieve impact op andere mensen of de maatschappij heeft, zal dat beperkt of gecompenseerd moeten worden. Betreffende toerisme in Wemeldinge is het belangrijk dat we blijven investeren in voorzieningen die toerisme bevorderen, en daar mogen toeristen best aan meebetalen. Maar toerisme moet geen melkkoe worden voor de rest van de gemeente.

Op het gebied van vervoer zijn er wat D66 betreft drie speerpunten, die alle drie op het faciliteren van gezonde en duurzame keuzes gericht zijn: het stimuleren van fietsvervoer door bijvoorbeeld meer fietsparkeerplekken en uitbreiding van het fietsnetwerk, het stimuleren van elektrisch rijden door bijvoorbeeld meer laadpalen, en het helpen introduceren van deelauto’s in de kernen.

En betreffende veiligheid moeten we doorgaan op de weg van gerichte acties tegen de georganiseerde criminaliteit, vooral de drugscriminaliteit.

Tenslotte het belangrijkste aandachtspunt in onze ogen voor het komend jaar, naast controle van de kosten: Hoe gaan we om met duurzaamheid en natuur? Omdat vrijheid alleen in verbondenheid kan werken. Een verbondenheid met toekomstige generaties, zodat die ook het maximale uit hun leven kunnen halen. En verbondenheid met de wereld en natuur om ons heen. Landelijk leeft dit enorm met bijvoorbeeld het klimaatakkoord, en de stikstofproblematiek, maar in de raad van Kapelle hebben we het hier nog amper over gehad. Terwijl we hier te maken hebben met een compleet nieuwe inrichting van onze maatschappij. Met bedreigingen, zoals klimaatverandering en ingrijpende maatregelen voor mensen en bedrijven. Maar ook met kansen, zoals nieuwe banen, innovatie en een beter leefklimaat. Aan ons in de raad de taak om deze veranderingen ook in onze gemeente goed te laten landen. Om dit te bereiken zijn intussen, mede dankzij de motie van D66 vorig jaar, extra mensen aangenomen voor duurzaamheid. De eerste nulmetingen in de vorm van klimaatstresstest en CO2 Footprint zijn bijna klaar. En er is een duurzaamheidsvisie gepland, en ook een Raadswerkgroep ingesteld om de kaders zo goed mogelijk te definiëren en af te stemmen tussen raad en college, en ook onze inwoners goed te betrekken. En uit deze duurzaamheidsvisie zullen ook weer plannen komen, en mogelijk extra investeringen nodig.

Op dit moment willen wij deze ontwikkelingen afwachten voordat wij met allerlei moties gaan komen voor extra investeringen in duurzaamheid, zeker ook gezien het komende lastige financiële jaar. Maar we zullen het college en de raad zeker scherp houden in het komende jaar met voorstellen en moties op het gebied van duurzaamheid en natuur.

Samengevat zal komend jaar een cruciaal jaar worden. Met financiële moeilijkheden waar we hopelijk de omslag kunnen maken naar meer financiële ruimte. Want vooral op het gebied van duurzaamheid en natuur zullen we de komende jaren veel meer moeten investeren, in geld en in tijd. Zodat we de omslag kunnen maken naar een nieuw Kapelle. Een aantrekkelijke, groene woongemeente voor iedereen, zoals onze inwoners in het Strategisch Kompas hebben aangegeven. En mensen de vrijheid hebben om het maximale uit het leven te halen, in verbondenheid met anderen.

Ik dank u voor uw aandacht,

Marc van Opstal
Fractievoorzitter D66 Kapelle