Open en toegankelijk lokaal bestuur

De raad wordt in stelling gebracht om het college goed te controleren en nog meer met eigen initiatieven te komen. Beeld: Gerdien van der Laan

Inwoners hebben recht op meer transparantie in het lokale openbaar bestuur. Als D66 staan wij voor die nieuwe bestuurscultuur. We maken werk van meer openheid en blijven weg uit de achterkamers. Onze voorstellen zorgen voor echte verandering. De coalitievorming gebeurt in de openbaarheid, nieuwe wethouders worden in een openbare hoorzitting met de raad aan de stad gepresenteerd en bevraagd. Het college van B&W is toegankelijk voor alle inwoners. De raad wordt in stelling gebracht om het college goed te controleren en nog meer met eigen initiatieven te komen. We gaan voor minder regels en komen inwoners tegemoet. De inwoners van Harderwijk en Hierden staan in onze dienstverlening centraal.

Een fris stadsbestuur

Het stadsbestuur van Harderwijk doet te veel op de automatische piloot. De raad controleert het college te weinig. Vooral coalitiepartijen hebben amper kritiek, met name op de eigen wethouder, waardoor controle op beleid achterblijft of wordt tegengewerkt. Het openbaar debat wordt uit de weg gegaan, de discussie wordt te vaak in de achterkamers gevoerd. Harderwijkers hebben recht op transparantie. Daarom is het tijd voor een radicaal andere bestuurscultuur en een fris stadsbestuur.

  • Formatie De coalitieonderhandelingen vinden zoveel mogelijk in het openbaar plaats, waardoor de basis voor samenwerking voor kiezers duidelijk wordt. Besprekingen zijn in openbare bijeenkomsten of via livestream te volgen.
  • Bestuursakkoord Na de verkiezingen wordt een breed bestuursakkoord op hoofdlijnen gesloten, details volgen later in de uitvoering. Ook oppositiepartijen kunnen ideeën inbrengen.
  • Hoorzitting Kandidaat-wethouders worden in een openbare hoorzitting aan raad en inwoners gepresenteerd. De gehele raad krijgt vooraf zicht op de portefeuilleverdeling en krijgt de kans kandidaat-wethouders kritisch te bevragen.
  • Burgemeester Inwoners worden meer betrokken bij de (her)benoeming van de burgemeester. Niet alleen bij de criteria voor de voordracht, maar ook later in het proces.
  • Wijkwethouder Iedere wijk krijgt een eigen wijkwethouder, die eerste aanspreekpunt is. De wijkwethouders hebben korte lijnen met inwoners van ‘hun’ wijken.
  • Spreekuur Leden van het college van B&W houden wekelijks spreekuur in het stadhuis, waar inwoners zonder afspraak ideeën of zorgen direct met het college kunnen delen.
  • Gemeenteraad Er komt steeds meer werk naar de gemeente toe, waardoor de werkdruk van de raad toeneemt. Om te zorgen voor goede controle moet de gemeenteraad verder professionaliseren. Hiervoor is extra ambtelijke ondersteuning (griffie) nodig en de middelen voor opleiding en fractieondersteuning worden verhoogd. Besteding van de fractievergoeding wordt openbaar toegankelijk.
  • Referendum Inwoners van Harderwijk krijgen de mogelijkheid om over besluiten van de gemeenteraad een referendum te organiseren wanneer zij het niet eens zijn met genomen raadsbesluiten. Het is een raadgevend correctief referendum.

Samen met en ten dienste van inwoners

In onze dienstverlening staan inwoners centraal. We verruimen de dienstverlening naar wens.

  • Dienstverlening op maat D66 staat voor dienstverlening op maat: de inwoner bepaalt via welk kanaal of op welk tijdstip contact wordt gezocht met de gemeente. Als inwoner kun je zoveel mogelijk digitaal regelen, maar als je in de stadswinkel wilt langskomen, blijft dat ook mogelijk.
  • Begrijpelijke taal Brieven van de gemeente worden geschreven in begrijpelijke taal. Inwoners worden proactief benaderd over veranderingen in hun directe leefomgeving. In communicatie wordt rekening gehouden met mensen die laaggeletterd zijn, of bijvoorbeeld slechthorend of slechtziend.
  • Minder regels De regeldruk wordt verminderd. In de Omgevingswet kiest D66 voor een regel- en controlearme variant, waar we vooral vertrouwen op onze inwoners. De APV wordt jaarlijks tegen het licht gehouden en overbodige regels worden geschrapt.
  • Ondernemersloket De gemeente ondersteunt ondernemers bij het verkrijgen van vergunningen, in plaats van achteraf te handhaven. Hiervoor wordt een ondernemersloket geopend, waar alle regels en vergunningen rondom opstarten van een bedrijf of evenement duidelijk in beeld zijn.
  • Wijkplatforms Het is tijd voor vernieuwing in de wijkplatforms. Activiteiten worden bij wijkverenigingen belegd. Vanuit de platforms worden jaarlijks stadsgesprekken georganiseerd met inwoners van de wijk. Leden van de platforms worden voor maximaal 2x 4 jaar benoemd om vernieuwing en verandering te bevorderen.
  • Wijkbudgetten Teams van wijkbewoners krijgen de zeggenschap over wijkbudgetten, die worden besteed aan breed gedragen ideeën die de wijken mooier, veiliger of leefbaarder houden en inwoners dichter bij elkaar brengen. Bij succes wordt steeds meer budget toegevoegd.
  • Waardebonnen Naast behoud van het Stadsidee krijgt iedere Harderwijker een waardebon van €10 die kan worden uitgegeven aan kleinere stadsideeën in de directe omgeving, zoals speeltuinen, plukbossen of meer groen voor parkeerplaatsen. Zo kan jaarlijks voor zo’n €500.000 aan ideeën uit de stad worden ondersteund.
  • Dat kan ik beter Wanneer een groep inwoners taken van de gemeente kan overnemen als zij denkt dat het anders, beter, slimmer en/of goedkoper kan, geeft de gemeente Harderwijk deze groep de ruimte. Het zogeheten ‘Right to challenge’ wordt in Harderwijk als ‘Dat kan ik beter’ ingevoerd.
  • Trouwen op zondag Het sluiten van een burgerlijk huwelijk wordt ook mogelijk op zondag voor eenzelfde tarief als de zaterdag.

Besturen in de 21e eeuw

Moderne technologie biedt het lokaal bestuur veel kansen, maar ook uitdagingen.

  • Datagedreven sturing Feiten liggen ten grondslag aan nieuw beleid. Onderzoek onder inwoners en gebruik van (open) data worden de norm in het lokaal openbaar bestuur. De gemeenteraad wordt tijdig en uitgebreid geïnformeerd over effecten van beleid. De gemeente deelt data en informatie met inwoners, zodat ook zij beter in staat zijn een goed onderbouwde mening te vormen en eigen initiatieven te starten.
  • Beleidsbibliotheek Alle beleidsdocumenten van de gemeente worden in een openbaar toegankelijke beleidsbibliotheek op de website geplaatst, zodat inwoners beter op de hoogte kunnen blijven van gemeentelijke regelgeving.
  • Media D66 ziet een belangrijke rol weggelegd voor lokale en regionale media als waakhond van de democratie. Steun die lokale en regionale media, bijvoorbeeld met een onafhankelijk fonds voor journalistieke projecten of een journalistieke prijs.

Regionale samenwerking

Samenwerking tussen gemeenten kan positief uitpakken, vooral voor specialistische taken. Zo werkt Harderwijk samen in de Veiligheidsregio, de GGD, de Regionale Energie Strategie (RES) maar ook in de inkoop van Jeugdhulp, Wmo en Leerlingenvervoer. En, steeds belangrijker, in Meerinzicht, de samenwerking met ambtenaren uit Ermelo en Zeewolde. We gaan investeren in regionale samenwerking en zien de volgende speerpunten.

  • Meerinzicht Meerinzicht is een uitvoeringsorganisatie, waarin ambtenaren van de gemeenten Harderwijk, Ermelo en Zeewolde samenwerken. De samenwerking is nooit een doel op zich. Zware taakstellingen binnen Meerinzicht moeten worden heroverwogen, als de werkdruk door politiek-bestuurlijk ingrijpen in de afgelopen jaren structureel te hoog blijkt. De kwaliteit van uitvoering binnen Meerinzicht is een belangrijk aandachtspunt, aangezien belangrijke taken als het sociaal domein en de belastinginning er belegd zijn.
  • Centrumgemeente Het gemeentebestuur van Harderwijk neemt als centrumgemeente op de Noordwest-Veluwe een voortrekkersrol in belangrijke dossiers in. Het bestuur neemt verantwoordelijkheid voor goede besluiten die Harderwijk en de regio vooruithelpen.
  • Progressief Harderwijk vaart een steeds progressievere koers, waar dit in ons omringende gemeenten nog onvoldoende het geval is. Op thema’s als inclusie, het Regenboogbeleid, duurzaamheid en coffeeshopbeleid neemt Harderwijk het voortouw om ook regionaal een progressieve beweging in gang te zetten. Met bestuurders, die zich negatief uitlaten over bijvoorbeeld LHBTI’ers, wordt niet langer samengewerkt in regionale samenwerkingsverbanden.
  • Betrokkenheid De betrokkenheid van de gemeenteraad bij de verschillende samenwerkingsverbanden wordt versterkt. Het bestuur opereert transparant en er wordt periodiek verantwoording afgelegd aan de gemeenteraad.
  • Fusie Zonder directe aanleiding zal de gemeente Harderwijk niet fuseren. D66 staat voor de zelfstandigheid van onze gemeente. Wanneer er toch aanleiding is voor een fusie, bijvoorbeeld opgelegd vanuit provincie of Rijk, dan heeft D66 de voorkeur voor een fusie met de gemeenten Zeewolde en Ermelo, gezien de goede samenwerking in Meerinzicht.