Duidelijk en rechtvaardig ondermijnende criminaliteit tegengaan

Vanavond besloot de raad over de wijziging van de APV² met het oog op de aanpak van ondermijnende criminaliteit. D66 benadrukt het belang van preventie om onze jongeren te beschermen en kansen te bieden, maar strafrechtelijk aanpakken waar nodig, hoort er ook bij. Mattijs Loor: “Preventie is ook: weten dat criminaliteit niet loont. Dat we jongeren laten zien dat je in Arnhem als crimineel géén succesvolle carrière kan hebben. Dat betekent dat meldingen uit de wijken sneller moeten worden opgevolgd.”

De VVD suggereerde in de debatten over ondermijning om met een Top 400-lijst³ te gaan werken. Loor: “Deze werkwijze werkt stigmatiserend voor jongeren. Omdat die jongeren hun jeugd lang, soms ten onrechte, soms op basis van discriminatie, gebrandmerkt worden. Dat is kwalijk voor die jongere, maar ook voor de samenleving omdat die stigmatisering een risico van uitsluiting met zich meebrengt.” Gelukkig vond ook burgemeester Marcouch dit een slecht idee. Wat D66 betreft moet de strafrechtelijke aanpak stevig zijn, maar is dat géén taak van de gemeente. Loor: “We pleitten voor meer en betere samenwerking met politie en justitie, zodat die vanuit hun bevoegdheden kunnen optreden tegen criminelen en de gemeente niet op de stoel van de rechter hoeft te gaan zitten.”

Burgemeester Marcouch vroeg de raad de bevoegdheid om een vergunningplicht in te stellen voor bedrijven in specifieke gebieden of voor specifieke typen bedrijven. De geldstromen van die bedrijven kunnen dan via de Wet Bibob⁴ gecontroleerd worden. Voor D66 is het belangrijk dat deze bevoegdheid alleen wordt ingezet als er een heel goede onderbouwing is dat dit voor een specifiek gebied of specifiek type bedrijven nodig is. Ook moet jaarlijks worden gecontroleerd of dergelijke regels nog nodig zijn of eventueel kunnen worden ingetrokken. Burgemeester Marcouch zegde na vragen van D66 toe deze uitgangspunten mee te nemen in zijn beleid.

Daarnaast bleek dat met het voorstel bestaande ondernemers zelf verantwoordelijk worden voor het op tijd krijgen van een vergunning als de regels voor hun bedrijf worden ingevoerd. Bedrijven kunnen er echter niets aan doen, als zijn een vergunning nog niet hebben doordat de gemeente hun aanvraag niet snel genoeg behandelt. Dankzij een wijziging van D66, mede ingediend door de VVD, krijgen zittende ondernemers voldoende tijd om een aanvraag te doen en mogen zij blijven ondernemen terwijl zij op de vergunning wachten. Dit wijzigingsvoorstel werd met overgrote meerderheid aangenomen. Loor: “Het is belangrijk om ondermijning aan te pakken. Maar het is ook belangrijk zorgvuldig met de verstrekkende bevoegdheden van de Bibob om te gaan en goede ondernemers in onze stad zo min mogelijk te hinderen.”

_{¹ Ondermijnende criminaliteit = vormen van criminaliteit waarbij de grenzen tussen de bovenwereld (de ‘gewone’ maatschappij) en de onderwereld (criminelen) vervagen. Bijvoorbeeld wanneer criminelen voor hun activiteiten bedrijven oprichten, vergunningen aanvragen en panden huren of kopen en daarbij medewerking nodig hebben van de ‘bovenwereld’ (makelaars, autoverhuurbedrijven, administratiekantoren, notarissen). Criminelen schuwen het niet om onschuldige burgers (bijvoorbeeld jongeren of ondernemers), volksvertegenwoordigers of ambtenaren te beïnvloeden of te onderdrukken. Dit ondermijnt en bedreigt onze samenleving en rechtsstaat.
 
² APV = Algemene Plaatselijke Verordening. In de APV staan de gemeentelijke regels op het gebied van openbare orde en veiligheid. Elke gemeente heeft een eigen APV die geldt voor iedereen binnen de gemeente. Uit de regels van de APV kan blijken dat voor bepaalde activiteiten een vergunning nodig is.
 
³ Top 400-lijst = een lijst die de gemeente Amsterdam hanteert met 400 jongeren uit Amsterdam die volgens de gemeente het hoogste risico lopen om later in de zware criminaliteit te belanden. De jongeren staan onder intensief toezicht van de politie, wat diep ingrijpt in het dagelijks leven. Ze worden bijvoorbeeld vaker staande gehouden en krijgen meer politie aan de deur. Ook jongeren uit Amsterdamse achterstandswijken die nog nooit iets strafbaars hebben gedaan, kunnen op de lijst komen. Dat komt deels doordat wordt gewerkt met een algoritme dat toekomstig gedrag van jongeren voorspelt. Volgens onderzoekers is zelfs zonder een dergelijk algoritme sprake van stigmatisering en discriminatie.
 
⁴ Wet Bibob = Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur. Deze wet geeft overheidsinstanties (zoals een gemeente) de mogelijkheid om de achtergrond van bedrijven en personen met wie zij zakendoen, te screenen. Overheidsinstanties voeren dan een Bibob-onderzoek uit.}