Q&A Betaald parkeren in Utrecht

“De auto neemt meer dan de helft van de ruimte op straat in beslag. Voor de eigen auto ziet D66 Utrecht daarom steeds minder plek in een groeiende stad. Die ruimte geeft D66 Utrecht liever aan mensen.”

Bovenstaande passage is onderdeel van ons verkiezingsprogramma en de vele maatregelen die daar verder in staan worden nu uitgevoerd. Afgelopen week werd bekend dat Utrecht in de komende jaren in de hele stad betaald parkeren gaat invoeren. Ook worden de parkeertarieven verhoogd, voor zowel vergunningen als voor bezoekers. Het college van B&W gaat de komende maanden een voorstel uitwerken dat vervolgens in de gemeenteraad wordt besproken. D66 ziet de noodzaak van het uitbreiden van betaald parkeren, maar is kritisch op de uitvoering en stelt hier voorwaarden aan. In de onderstaande Q&A leggen we uit wat er gaat gebeuren en wat je kan verwachten.

1. Waarom wordt betaald parkeren uitgebreid?

In ons verkiezingsprogramma staat dat we minder gebruik – en bezit – van de auto en meer gebruik van de fiets, openbaar vervoer en deelmobiliteit willen stimuleren.

Onze stad blijft de komende jaren hard groeien. De vraag om meer ruimte voor groen, woningen, sportvelden en speelplekken stijgt terwijl de ruimte steeds schaarser wordt. Een auto staat gemiddeld 23 uur per dag stil en alle geparkeerde auto’s bij elkaar nemen veel ruimte in. D66 vindt het redelijk dat mensen die hun auto in Utrecht parkeren een redelijke prijs betalen voor het benutten van de schaarse openbare ruimte.

De groei van het aantal inwoners leidt ook tot meer verkeersbewegingen. Als we geen maatregelen nemen om automobiliteit terug te dringen lopen onze wegen vast, wordt de lucht die we inademen ongezonder en gaat de kwaliteit van onze openbare ruimte achteruit.

We zien dat in wijken binnen de snelwegring de parkeerproblemen het grootst zijn. Daarom is in ons verkiezingsprogramma opgenomen dat we de komende jaren daar betaald parkeren willen invoeren. Tijdens de coalitieonderhandelingen is afgesproken betaald parkeren op den duur overal in te voeren. D66 ziet het belang hiervan, maar is wel kritisch op de uitvoering en stelt hier dan ook randvoorwaarden aan.

2. Wat krijgen Utrechters ervoor terug?

De opbrengsten van betaald parkeren worden geïnvesteerd in een groenere en meer leefbare stad. In het Utrecht van de toekomst zijn er betere vervoersalternatieven. Daarom wil D66 dat er volop geïnvesteerd wordt in wandel- en fietsroutes, in een goed openbaar vervoersnetwerk inclusief de nieuwe Merwedelijn, en in mobiliteitshubs, waar bewoners hun auto’s kunnen parkeren en gebruikmaken van deelfietsen en auto’s.

Met al deze maatregelen maken we autobezit minder vanzelfsprekend en zullen minder auto’s door de wijken rijden of parkeerplekken nodig zijn. Zo wordt de luchtkwaliteit beter en ontstaat er meer ruimte voor dingen die een stad, wijk, buurt en straat plezierig en leefbaar maken: speelruimte voor kinderen, bomen en ander groen die zorgen voor koelte tijdens hete zomers. Op initiatief van D66 gaat de gemeente werken met een menukaart voor bewoners. Zo kunnen inwoners makkelijker aangeven wat ze voor de vrijgekomen ruimte in hun straat terug willen.

3. Wanneer wordt betaald parkeren in mijn wijk ingevoerd?

Het gaat nog jaren duren voordat betaald parkeren in de hele gemeente is ingevoerd. Het is namelijk een enorme klus. D66 wil dat betaald parkeren eerst wordt uitgerold in de buurten waar de parkeerdruk hoog is en waar inwoners de meeste moeite hebben met het vinden van een plek.

Het plan voor de invoering van betaald parkeren is nog niet rond. De wethouder moet eerst nog met een voorstel komen, dat in het eerste kwartaal van 2023 vrij gegeven wordt vrij voor inspraak. Belangstellende bewoners, ondernemers en belangengroepen kunnen dan suggesties en ideeën delen die bijdragen aan een goede aanpak. De inspraak gaat niet in op de vraag óf betaald parkeren in de hele gemeente moet worden ingevoerd, maar wel over welke uitgangspunten daarbij gehanteerd worden: met welk tempo en in welke volgorde. Vervolgens wordt het definitieve voorstel in de gemeenteraad behandeld, waarschijnlijk vóór het zomerreces van 2023.

In het Coalitieakkoord hebben we afgesproken dat de tarieven voor parkeren eenmalig verhoogd worden. De tarieven van vergunningen voor bewoners gaan in 2023 omhoog met 10 tot 30%. De tarieven voor bezoekers gaan nog iets sterker omhoog; in twee stappen per 2023 en 2024. Beide tarieven kunnen na deze stijgingen alleen nog stijgen door de jaarlijkse indexering op basis van de inflatie. Dit is in het Coalitieakkoord zo afgesproken.

We beseffen ons uiteraard dat de verhoging van de parkeervergunning voor met name mensen met een laag inkomen een flinke extra uitgave is. Inwoners van Utrecht met een kleine portemonnee moeten daarom wat ons betreft worden gecompenseerd, bijvoorbeeld door een (gedeeltelijke) vrijstelling van vergunningskosten. We hebben de wethouder daarover vragen gesteld en zij werkt nu aan een voorstel.

D66 wil dat de gemeente samen met aanbieders van deelvervoer zorgt dat deelmobiliteit voor alle inwoners toegankelijk wordt. Ook moet het gebruik van deelvervoer betaalbaar worden voor minima.

Tijdens de coalitieonderhandelingen is afgesproken dat betaald parkeren over de hele stad wordt uitgerold. Maar de ene wijk is de andere niet. Ruimte is niet in elke wijk even schaars en alternatieven zoals openbaar vervoer zijn niet overal in dezelfde mate aanwezig. D66 is daarom van mening dat de tarieven op de situatie moeten worden aangepast. Daarom gaan wij maatregelen als vergunningen met een nultarief, of plekken waar bezoekers de eerste 60 minuten gratis parkeren niet uit de weg.

Daarnaast zullen de opbrengsten uit parkeren niet in elke wijk even hoog zijn. Veruit de meeste inkomsten uit parkeren komen van bezoekers en dus niet uit vergunninghouders. Wijken met een winkelcentrum zullen meer bezoekers krijgen dan andere wijken. In sommige wijken zullen de opbrengsten mogelijk nauwelijks opwegen tegen de systeemkosten. Daar moet wat ons betreft rekening gehouden worden in het bepalen van de snelheid van invoering.

Wij willen dat Utrechters minder auto’s in hun bezit hebben en meer gebruik gaan maken van de fiets, openbaar vervoer en deelmobiliteit. Voorwaarde daarvoor is dat er goede vervoersalternatieven zijn. Daarom wil D66 dat er volop geïnvesteerd wordt in wandel- en fietsroutes, een goed openbaar vervoersnetwerk (waaronder de Merwedelijn) en mobiliteitshubs, waar bewoners hun auto’s kunnen parkeren en gebruikmaken van deelfietsen en auto’s. Deelmobiliteit moet gestimuleerd worden. In ons verkiezingsprogramma pleiten we daarom voor een proefabonnement voor deelauto’s. De gemeente is recent al een eerste pilot gestart.

Over de verhoging van parkeertarieven voor bezoekersparkeren en vergunninghouders is reeds besloten bij het vaststellen van de Programmabegroting 2023. Over de uitrol van betaald parkeren in nieuwe buurten en wijken in de komende jaren wordt door het college een voorstel voorbereid. In de eerste helft van 2023 komt dat voorstel in bespreking en daarna wordt het voorgelegd aan de gemeenteraad. Heb je er vragen over of heb je suggesties? Neem contact op met woordvoerder Joost Vasters: [email protected]